To catisart.gr γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου με ένα μήνυμα του Κώστα Βασαρδάνη

“Τι φάση;”

Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.). Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα. Είναι μια ημέρα αφιερωμένη στον πολιτισμό και την τέχνη της συγγραφής και της ηθοποιίας. Το catisart.gr τη γιορτάζει φέτος με ένα μήνυμα του ηθοποιού και σκηνοθέτη Κώστα Βασαρδάνη:

«Η Ειρήνη μου ζήτησε να γράψω ένα κείμενο για την Ημέρα του Θεάτρου. Άρχισα να γράφω και αυτό που έβγαινε δεν ήμουν καθόλου σίγουρος ότι είχε κάτι να πει… Το ξανακοίταξα σήμερα και ένιωσα ότι δεν είναι απολύτως ασήμαντο… Όπως λοιπόν ευχόμαστε ολίγον ετεροχρονισμένα σε έναν φίλο και του λέμε «Συγγνώμη ξεχάστηκα», εγώ στέλνω το κείμενο για την ημέρα της γιορτής του θεάτρου λίγο κατόπιν εορτής!

Νομίζω πως στην εποχή μας είναι το πιο δύσκολο πράγμα -έως και ακατόρθωτο- να πει κανείς κάτι ουσιαστικό για το θέατρο. Φράσεις όπως “σε μια εποχή σαν αυτή που αποξενώνει τους ανθρώπους έχουμε όσο ποτέ ανάγκη το θέατρο επειδή φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά” ηχούν στα αυτιά μου χιλιοειπωμένες χωρίς βεβαίως να είναι εντελώς άστοχες. Όντως οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά κατά τη διάρκεια μιας παράστασης. Πιο κοντά με το “μέσα τους” αλλά και με το διπλανό τους. Τι γίνεται όμως όταν φύγουν από την αίθουσα; Πόσο αντίθετη είναι η υπόλοιπη ζωή προς τη λειτουργία που προσπαθεί σαν ανυπεράσπιστο ανθρωπάκι να αποκαταστήσει το θέατρο; Αρκούμαστε λοιπόν, να θεωρούμε το θέατρο ως μια μικρή τονωτική ένεση αποδεχόμενοι ότι η υπόλοιπη ζωή μας είναι εντελώς “αντιθεατρική”; Αντιθεατρική με την έννοια της έλλειψης ανθρωπιάς, επικοινωνίας, παιχνιδιού, πνευματικότητας, οργάνωσης. Τουλάχιστον όπως λίγο – πολύ ορίζαμε αυτές τις έννοιες έως τώρα. Αποδεχόμαστε να ζούμε αυτήν τη μεγάλη αντίφαση; Εύλογα ίσως κάποιος έλεγε σ’ αυτό το σημείο ότι ανέκαθεν το θέατρο -και γενικότερα η τέχνη- αναπλήρωνε κενά. Και όντως έτσι είναι. Μόνο που η θεατρική “δόση” μπορούσε να εισχωρήσει περισσότερο και στην υπόλοιπη ζωή μας. Να τη χρωματίσει. Αυτό τώρα αισθάνομαι ότι δεν μπορεί να συμβεί .Το γιατί είναι μια πολύ σύνθετη συζήτηση.
Έρχονται στο νου μου οι απόπειρες σκηνοθετών και ηθοποιών να “ξανακοιτάξουν” τα θεατρικά κείμενα. Τα έργα αποδομούνται, ανεβαίνουν όπως δεν θα το περίμενε κανείς που έχει διαβάσει το έργο πριν μπει στην αίθουσα, προκαλώντας την αποδοκιμασία πολλών θεατών ή την επιδοκιμασία άλλων. Ο σκηνικός χώρος που προτείνεται από τον συγγραφέα αλλάζει: Το βασίλειο γίνεται γκαράζ, το σαλόνι αστικού σπιτιού μπανιέρα, και πάει λέγοντας.
Σήμερα το μεσημέρι, γυρίζοντας από την πρόβα, είδα στην οδό Πατησίων έναν άντρα γύρω στα τριάντα, πιθανότατα ξένο, ψηλό, λεπτό, με γένια, ο οποίος περπατούσε μαζί με μια φίλη του φορώντας ένα κοριτσίστικο -όχι γυναικείο- φουστανάκι. Αν εξαιρούσες το ρούχο του, δε φαινόταν ο άνθρωπος αυτός να είναι ούτε τρελός, ούτε -εντός ή εκτός εισαγωγικών- θηλυπρεπής. Ένας “κανονικότατος” άντρας που φορούσε κανονικότατα ένα φορεματάκι που θα έβαζε ένα κορίτσι γύρω στα οχτώ. Μπλέχτηκα. Για κάποιο λόγο ήρθε στο νου μου το θέατρο. Πιο συγκεκριμένα το θέατρο εν έτει 2018. Είδα μπροστά μου να περπατάει ένας ρόλος; Όχι ακριβώς. Αλλά και λίγο ναι. Αυτό που ξέραμε ότι (πρέπει να) φοράει ένας άντρας δεν ισχύει. Το αστικό σαλόνι του Ίψεν μπορεί να γίνει γκαράζ ή πιτσαρία. Τα όρια της υποκειμενικής ματιάς και της αντικειμενικής δεν είναι πλέον ευδιάκριτα. Δεν κατηγορώ. Παρατηρώ και προβληματίζομαι.
Κάποτε ο χώρος για τον καλπασμό της φαντασίας και των φαντασιώσεων των ανθρώπων ήταν η θεατρική σκηνή. Τώρα σκηνή έχει γίνει, ως έναν βαθμό, και η οδός Πατησίων. Η διεύρυνση των ορίων της ζωής διευρύνει και τα όρια της σκηνής. Αν τα όρια παραδιευρυνθούν μήπως καταργούνται; Ή όχι; Αν μπορεί σύμφωνα με όσα “υπόσχεται” η επιστήμη να κατασκευαστεί ένας άνθρωπος με προκαθορισμένα χαρακτηριστικά μήπως το σμίλευμα, η κατασκευή μιας θεατρικής παράστασης ωχριά; Αποδυναμώνεται; Όπως θα ρωτούσε ένας εικοσάρης “Τι φάση;”. Μένει να απαντηθεί…».

• Τον Κώστα Βασαρδάνη μπορούμε να τον δούμε στην “Ψυχολογία Συριανού Συζύγου” του Εμμανουήλ Ροΐδη που παίζεται στο θέατρο “Σταθμός” για μία ακόμη Τετάρτη, στις 28 Μαρτίου 2018, στις 19.00.

Ψυχολογία Συριανού Συζύγου
του Εμμανουήλ Ροΐδη
σε σκηνική σύνθεση και ερμηνεία Κώστα Βασαρδάνη
Έως 28 Μαρτίου 2018

Ο Κώστας Βασαρδάνης παίζει και σκηνοθετεί σε μορφή μονολόγου το σημαντικό κείμενο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας “Ψυχολογία Συριανού Συζύγου” του Εμμανουήλ Ροΐδη στο θέατρο “Σταθμός”. Γραμμένο το 1894, πρωτοεκδόθηκε στην εφημερίδα “’Αστυ”.
Ο Συριανός σύζυγος ερωτεύεται κεραυνοβόλα για πρώτη φορά στη ζωή του την όμορφη Χριστίνα, την οποία λίγο καιρό μετά το γάμο του αρχίζει να ζηλεύει παράφορα. Υποπτεύεται ότι τον απατά, αλλά σύντομα διαπιστώνει ότι δεν διατρέχει τέτοιο κίνδυνο αφού η Χριστίνα δεν είναι… ερωτικά άστατη αλλά άμετρα φιλάρεσκη. Αρχίζει δε να συνειδητοποιεί ότι η αγωνία και τα βασανιστικά συναισθήματα που του γεννά ο χαρακτήρας της γυναίκας του αντί να κάμψουν την ερωτική του διάθεση προς αυτήν, την αναζωπυρώνουν. Πρόκειται για ένα ανάλαφρο, αλλά συνάμα εύστοχο και βαθύ ψυχογράφημα της ερωτικής ζωής ενός άντρα. Οι πιθανοί συμβιβασμοί που πρέπει να κάνουμε στη ζωή μας, μοιάζει να μας λέει ο Ροΐδης, δε βγαίνουν απαραίτητα σε κακό…

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ
Η εικόνα που είχα για τον Ροΐδη ήταν λίγο “δαντελωτή”, “αφρώδης” και “ανάλαφρη”… έναντι του “βαρέος πυροβολικού” των Βιζυηνού και Παπαδιαμάντη. Διαβάζοντας όμως κείμενά του, διέκρινα αμέσως πλάι σ’ αυτά τα χαρακτηριστικά το βάθος, τη διεισδυτικότητα, τη συγκίνηση και την ευαισθησία της γραφής του. Καθώς επίσης και την έντονη θεατρικότητά της, που σχετίζεται νομίζω αφ’ ενός με την καλώς εννοούμενη υπερβολή της γλώσσας του Ροΐδη, το κύρος, το μέγεθός της και, αφ’ ετέρου, με την αμεσότητα και την ακρίβεια της σκέψης του. Η ειρωνεία του και μια υποφώσκουσα θλίψη που υπάρχουν στο έργο του είναι δύο χαρακτηριστικά του ύφους του που με γοήτευσαν επίσης.

Έψαχνα να βρω ένα κείμενο, δεν θα έλεγα ακριβώς για να αυτοσκηνοθετηθώ (ίσως ακουστεί βαρύγδουπο) αλλά, εν πάση περιπτώσει, να ασχοληθώ με πιο δικούς μου όρους με το ανέβασμά του και, διαβάζοντας την Ψυχολογία Συριανού Συζύγου, σκέφτηκα να κάνω το βήμα…

Τετάρτη 28 Μαρτίου 2018
19:00
Ψυχολογία Συριανού Συζύγου

Σταθμός Θέατρο – Βίκτωρος Ουγκώ 55, Μεταξουργείο, Αθήνα 104 37, Αττική

Είσοδος: 5,00€-12,00€

• Ο Κώστας Βασαρδάνης γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου «Εμπρός». Έχει τιμηθεί με το Βραβείο «Δημήτρης Χορν» το 2004.

Το καλοκαίρι του 2018 θα παίξει στον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου (Ερμής). Σκηνοθεσία: Μάρθα Φριντζήλα. 3 και 4 Αυγούστου. Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου.

Ενδεικτικά μερικές από τις παραστάσεις που έχει παίξει:

Ψυχολογία Συριανού Συζύγου (2018)
Σταθμός
Άλκηστη (2017)
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
Άλκηστη (2017)
Περιοδεία
Άλκηστη (2017)
Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας
Άλκηστη (2017)
Μικρό Ρεξ – “Κατίνα Παξινού”
Ήταν όλοι τους παιδιά μου (2017)
Εμπορικόν
Καθώς ψυχορραγώ (2017)
Θέατρο Οδού Κυκλάδων – Λευτέρη Βογιατζή
Έξι μέρες για τη Σφενδόνη (2016)
Σφενδόνη
Ζαν Ζενε, Σκοινοβάτης: Μια Ανάγνωση επί Σκηνής (2016)
bijoux de kant hood
Ήταν όλοι τους παιδιά μου (2016)
Εμπορικόν
Άμλετ (2015)
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Ιδρύματος Ωνάση – Κεντρική Σκηνή
Η Τσερλίνε και το σπίτι των κυνηγών (2015)
Οδού Κεφαλληνίας – Σκηνή Α’ (Μπέττυ Αρβανίτη)
Περικλής (2011)
Εθνικό Θέατρο-Κτήριο Τσίλλερ, Κεντρική Σκηνή
Γλυκό πουλί της νιότης (2010)
Εθνικό Θέατρο-Κτήριο Τσίλλερ, Σκηνή “Νίκος Κούρκουλος”
Η μητέρα του σκύλου (2010)
Εθνικό Θέατρο-Κτήριο Τσίλλερ, Σκηνή “Νίκος Κούρκουλος”
Μαρά / Σαντ (2010)
Εθνικό Θέατρο-Κτήριο Τσίλλερ, Σκηνή “Νίκος Κούρκουλος”
Ορέστης (2010)
Εθνικό Θέατρο
Τίτος Ανδρόνικος (2010)
Rex Σκηνή “Μαρίκα Κοτοπούλη”
Βαβυλωνία (2009)
Εθνικό Θέατρο