Πάνω: – Το πρωτοποριακό πρότζεκτ εμπνεύστηκαν τα μέλη της αρχιτεκτονικής ομάδας «4Κ», η οποία αποτελείται από τη Θάλεια Νινιού (αριστερά), τη Δέσποινα Βουτέρη (κέντρο) και τη Γεωργία Πουλοπούλου (δεξιά).
Από μια ιδέα που ξεκίνησε από τη Δέσποινα Βουτέρη, και τις συνεργάτιδές της, Θάλεια Νινιού και Γεωργία Πουλοπούλου, γεννήθηκε το 3ήμερο των Arch Points.
Η νέα γενιά των αρχιτεκτόνων «ξαναζωντανεύει» την Αθήνα στους κατοίκους της πρωτεύουσας και τους προσκαλεί σε ένα τριήμερο… διαφυγής: από τις 13 έως τις 15 Μαΐου, 17 διαφορετικά αρχιτεκτονικά γραφεία, καθένα με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, 51 αρχιτέκτονες και 5 αρχιτεκτονικές ξεναγήσεις υποδέχονται κάθε ενδιαφερόμενο σε διαφορετικές γειτονιές του κέντρου της Αθήνας και παρουσιάζουν το έργο τους στον χώρο δημιουργίας και γέννησης της κάθε ιδέας!
Φιλοδοξία τους είναι αυτή η πρωτοβουλία να προσελκύσει κόσμο κάθε ηλικίας και επαγγέλματος, καθώς θεωρούν ότι η αρχιτεκτονική έρχεται να δώσει λύσεις σε ζητήματα που αφορούν και διευκολύνουν την καθημερινότητά μας.
Προβολή
Το «Arch Points» αποτελεί μια πρωτοβουλία για την προβολή της δραστηριότητας των νέων και ταλαντούχων αρχιτεκτόνων της χώρας μας, ηλικίας 30 έως 40 ετών, οι οποίοι παρά την οικονομική κρίση αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να δημιουργήσουν κάτι ξεχωριστό στον τόπο τους. Το συγκεκριμένο πρότζεκτ εμπνεύστηκαν τα μέλη της αρχιτεκτονικής ομάδας «4Κ», η οποία αποτελείται από τις Δέσποινα Βουτέρη, Θάλεια Νινιού και Γεωργία Πουλοπούλου.
Διαφυγή
«Η έννοια της διαφυγής στην πόλη μπορεί να νοηματοδοτείται με πολλούς τρόπους», επισημαίνει στο η αρχιτέκτων Δέσποινα Βουτέρη, ένα από τα μέλη της αρχιτεκτονικής ομάδας «4Κ», που διοργανώνουν αυτό το τριήμερο.
«Στο γενικευμένο περιβάλλον κρίσης, που γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στην Αθήνα και που δημιουργεί τάσεις φυγής τόσο μακριά από την πόλη όσο και μέσα σε αυτήν, ένα πάρκο, ένας συναυλιακός χώρος, ένα μπαρ, ένα παγκάκι με θέα, μια εξοχική κατοικία, ακόμα και μια σχεδία θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μέσα διαφυγής», προσθέτει.
Το συγκεκριμένο τριήμερο, οι συμμετέχοντες αρχιτέκτονες πρόκειται να παρουσιάσουν διαφορετικά και πρωτότυπα έργα, ενώ στο πλαίσιο του τριημέρου εντάσσονται ξεναγήσεις σε συγκεκριμένες διαδρομές αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, ομιλίες και ενδιαφέρουσες συζητήσεις αλλά και παράλληλες εκδηλώσεις.
Ανοιχτές πόρτες
Κτήρια, συγκροτήματα κατοικιών, έργα μικρής και μεγάλης κλίμακας, σχεδιασμός επίπλων και αντικειμένων, πειραματικές εφαρμογές νέας τεχνολογίας, καθώς και προτάσεις που παραμένουν στη σφαίρα της φαντασίας συνθέτουν τη δυναμική των νέων Ελλήνων αρχιτεκτόνων, που δημιουργούν σήμερα σε πείσμα της κρίσης. Όσο για το πώς προέκυψε η ιδέα, όπως μας εξηγεί η Γεωργία Πουλοπούλου, αρχιτέκτονας και μία από τις διοργανώτριες, «από μία ανάλογη πρωτοβουλία στη Γαλλία, όταν εργαζόμουν σε ένα αρχιτεκτονικό γραφείο στο Παρίσι το 2012».
«Η πρωτοβουλία ονομάζεται “Οι αρχιτέκτονες ανοίγουν τις πόρτες τους”. Πράγματι, τα αρχιτεκτονικά γραφεία του Παρισιού τότε, ολόκληρης της Γαλλίας εδώ και δύο χρόνια, άνοιξαν τις πόρτες τους στο κοινό παρουσιάζοντας δουλειά και ιδέες.
Ανασύροντας αυτή την εμπειρία, κρατάμε ως υπόβαθρο τις “ανοιχτές πόρτες” της Γαλλίας, προσαρμόζουμε την ιδέα και αναδιατυπώνουμε τους στόχους του εγχειρήματος στην ιδιαιτερότητα του στιγμιότυπου της Αθήνας του 2016.
Είναι γεγονός ότι τη συγκεκριμένη εποχή στην Ελλάδα ο τομέας της οικοδομής έχει πληγεί σχεδόν ολοσχερώς. Αυτό σημαίνει πως οι αρχιτέκτονες της γενιάς μας δεν έχουμε την ευκαιρία να σχεδιάσουμε ένα κτήριο από την αρχή, να αποκτήσουμε την εμπειρία της κατασκευής και τα περισσότερα έργα που αναλαμβάνουμε αφορούν προσθήκες ή μετατροπές σε ήδη υπάρχοντα κτήρια. Αυτό βέβαια εμείς δεν το βλέπουμε σαν πρόβλημα, αλλά σαν πρόκληση!», καταλήγει.
Γνωριμία της πόλης μέσα από πέντε ξεχωριστούς περιπάτους
Το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να ξαναγνωρίσει την πόλη που ζει και τα σημεία αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος που έχει επιλέξει ο κάθε ξεναγός.
Η «Διαδρομή 1» (Εμπορικό Τρίγωνο) ξεκινά από το Μεταξουργείο, συνεχίζει στην Ομόνοια και καταλήγει στην περιοχή του Ψυρρή. «Οι περιοχές αυτές επιλέχθηκαν καθώς χαρακτηρίζονται από έντονη ανάμειξη των χρήσεων (κατοικία, εμπόριο, διοίκηση, αναψυχή και πολιτισμός), όπως και των ανθρώπων που τις κατοικούν», υπογραμμίζει η Ελένη Πατατούκα, αρχιτέκτων πολεοδόμος, υποψήφια διδάκτορας Paris 8 – ΕΜΠ και υπεύθυνη της ξενάγησης.
«Ο γηγενής πληθυσμός που ζούσε παραδοσιακά στην περιοχή συνυπάρχει σήμερα με οικονομικούς μετανάστες από το πρώην ανατολικό μπλοκ, την Αφρική και την Ασία – με ιδιαίτερα σημαντική την παρουσία των Κινέζων, όπως, επίσης, και με έναν περιορισμένο αριθμό νέων κατοίκων που επέλεξε να έρθει στην περιοχή τις δύο τελευταίες δεκαετίες.
Βιογραφίες των κτηρίων
Πολλά είναι τα εγκαταλελειμμένα ή κατεστραμμένα κτήρια, αλλά και τα αδόμητα οικόπεδα, τα οποία δίνουν μια αίσθηση κατακερματισμού του αστικού ιστού. Βασικός στόχος της διαδρομής είναι να ανιχνεύσει τα διάσπαρτα κενά κτήρια και άδεια καταστήματα που χαρακτηρίζουν το αθηναϊκό κέντρο, όπως και τις δυναμικές επαναλειτουργίας του, όπου αυτές έχουν εμφανιστεί.
Αξίζει να τονιστεί ότι η εμφάνιση των κενών κτηρίων δεν είναι νέο φαινόμενο, αλλά ξεκίνησε κιόλας από τη δεκαετία του ’70, συνέχισε το ’90 και εντάθηκε κατά την τρέχουσα οικονομική κρίση.
Κατά τη διάρκεια της διαδρομής θα συζητηθούν μεμονωμένες «βιογραφίες» των κενών κτηρίων, όπως για παράδειγμα η περίπτωση του κτηρίου του ΙΚΑ. Το μέγαρο του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στη διεύθυνση Πειραιώς 64, απέναντι από την πλατεία Κουμουνδούρου, αποτελεί εμβληματικό έργο του μοντερνισμού της δεκαετίας του 1950, σχεδιασμένο από τους αρχιτέκτονες Κυπριανό Μπίρη, Κωνσταντίνο Γκίνη και Αλέξανδρο Δραγούμη. Είναι ένα κτήριο οκτώ ορόφων που καταλαμβάνει περίπου 15.000 τ.μ. σε ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο. Μετά τον σεισμό του 1999 κρίθηκε ακατάλληλο και έκτοτε, για 16 χρόνια μέχρι σήμερα, παραμένει κενό.
Στον περίπατο καλούμαστε να αναγνωρίσουμε δημόσια και ιδιωτικά κτήρια, πολλές φορές εμβληματικά, άλλοτε φαινομενικά μικρότερης σημασίας, που με την επανενεργοποίησή τους θα επηρεάσουν σημαντικά το μέλλον του αθηναϊκού κέντρου».
Στη «Διαδρομή 2» θα γνωρίσουμε καλύτερα την περιοχή των Εξαρχείων. Η ξενάγηση επικεντρώνεται στις δημιουργικές δομές της περιοχής, της φυσικής και κοινωνικής υπόστασής της, όπως οι απόπειρες αυτo-οργανωμένης διαχείρισης του χώρου, δράσεις και δομές αλληλεγγύης, καθώς και συλλογικές πρακτικές ενάντια στις επιχειρούμενες προσπάθειες υποβάθμισης της γειτονιάς των Εξαρχείων.
Η πορεία της «Διαδρομής 3» (Κολωνάκι – Λυκαβηττός) εστιάζει στο κτήριο, που κατά κύριο λόγο συνθέτει αυτό που σήμερα ονομάζουμε Αθήνα, την πολυκατοικία, ενώ στη Διαδρομή 4 (Κουκάκι – Μετς) πραγματοποιείται ένας αρχιτεκτονικός περίπατος που ξεκινάει από το σχεδιασμένο από τον Πικιώνη πλακόστρωτο του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη, διέρχεται τον λόφο των Μουσών – Φιλοπάππου, περνά από τις οικίες της οδού Συγγρού φτάνοντας μέχρι το εσωτερικό του κήπου του Α’ Νεκροταφείου.
«Ξεκινώντας από το τουριστικό περίπτερο, καφενείο, του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη, που ο ίδιος το αποκαλούσε Αναπαυτήριο, μια λέξη που χρησιμοποιούμε πια για τα κοιμητήρια, μας δίνεται η ευκαιρία να δούμε από κοντά την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του Πικιώνη, μια αρχιτεκτονική που βρίσκεται σχεδόν στον αντίποδα του διεθνικού μοντερνισμού, όντας λάτρης του μεσόφωτου και όχι της διαφάνειας του μοντερνισμού», σημειώνει η Μάρα Μπήτρου, αρχιτέκτων μηχανικός και η υπεύθυνη της ξενάγησης.
Σύμβολο ελευθερίας
Η αρχιτεκτονική ξενάγηση προσπαθεί να αναδείξει το δίκτυο των studios στην πόλη «ως έναν μηχανισμό του κοινωνικού χώρου που λειτουργεί ως σύμβολο μιας δυνητικής σωματικής ελευθερίας, ενώ παρ’ όλα αυτά ενδεχομένως να αποτελεί μια σχεδιασμένη διαφυγή της αίσθησης της ελευθερίας του σώματος, λειτουργώντας δηλαδή πραγματικά ως μια αναπαράσταση της ελευθερίας έκφρασης στη δομή της πόλης».
Τέλος, η Διαδρομή 5 (Παγκράτι-Σύνταγμα) ξεκινά από το Μετς και τον λόφο του Αρδηττού και καταλήγει στην πλατεία Βαρνάβα και στο Παγκράτι. Η έννοια της διαφυγής προσεγγίζεται μέσω της διάστασης του αντικατοπτρισμού (οπτικό φαινόμενο κατά το οποίο οι ακτίνες του φωτός με την κάμψη τους παράγουν μία μετατοπισμένη εικόνα απόμακρων αντικειμένων, τα οποία φαίνεται να υψώνονται πάνω από τις πραγματικές θέσεις τους).
17 Αρχιτεκτονικά Γραφεία
51 Νέοι Αρχιτέκτονες
3 Ημέρες Παρουσίασης
5 Αρχιτεκτονικές Ξεναγήσεις
Εκθέσεις
Συζητήσεις
ARCH POINTS 2016 // 13-15 Μαΐου // #διαφυγή
ΑΝΟΙΧΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ
4Κ
Η αρχιτεκτονική ομάδα 4Κ δημιουργήθηκε το 2013 από τέσσερις νέες αρχιτέκτονες και στεγάζεται στην οδό Κανάρη 14 στο κέντρο της Αθήνας. Σήμερα η ομάδα αποτελείται από τις: Δέσποινα Βουτέρη, Θάλεια Νινιού, Γεωργία Πουλοπούλου. Οι διαφορετικές κατευθύνσεις της καθεμιάς συναντώνται για μια πολύπλευρη προσέγγιση της αρχιτεκτονικής και δίνουν συνέχεια σε ένα γραφείο με εμπειρία δεκαετιών, καθώς μέχρι το 2012, στον ίδιο χώρο, εδραζόταν το αρχιτεκτονικό γραφείο του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα. Η ομάδα ερευνά, σχεδιάζει, μελετά και αναλαμβάνει την επίβλεψη έργων από τη μεγάλη κλίμακα στη μικρή, έχοντας την τύχη να είναι ο Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας παρών στο γραφείο ως σύμβουλος, συνδυάζοντας τη βαθειά γνώση και εμπειρία με τη σύγχρονη σκέψη και τη δημιουργική αναζήτηση της ομάδας.
Κανάρη 14, Κολωνάκι | www.tesserakappa.com
STUDIO ARCO
Το γραφείο δραστηριοποιείται στην εκπόνηση μελετών ιδιωτικών και δημοσιών έργων, επιβλέψεις και επιστασίες, έκδοση οικοδομικών αδειών, στην παροχή τεχνικών συμβουλών καθώς και στη διοίκηση και διαχείριση έργων. Επίσης αναλαμβάνει ανακαινίσεις/διαμορφώσεις εσωτερικών χώρων και ασχολείται με τον σχεδιασμό, και ενίοτε την κατασκευή, επίπλων και άλλων αντικείμενων. Παράλληλα, το απασχολεί η καινοτομία στον πολεοδομικό σχεδιασμό, η επίδρασή του στον κοινωνικό μετασχηματισμό και οι περιβαλλοντικές προεκτάσεις των εφαρμογών μας. Μέλη: Αλέκος Μαρινέλης – Πολιτικός μηχανικός «FEDERICO II», Παύλος Αγάθης – Αρχιτέκτονας ΕΜΠ, Αντώνης Θεοχάρης – Αρχιτέκτονας «LA SAPIENZA».
Ζίννη 9, Κουκάκι | www.studioarco.gr
AUDO ARCHITECTS
Το αρχιτεκτονικό γραφείο AUDO ιδρύθηκε το 2014 από τους Κωστή Σκρουμπέλο, Φοίβο Σκρουμπέλο, Χριστίνα Βασιλοπούλου, Εμμανουέλα Κουτεντάκη, Στέλλα Παντελιά και Αγάπη Πρώιμου. Έξι αρχιτέκτονες με διαφορετικές σπουδές, ειδικότητες και επαγγελματικές εμπειρίες δημιουργούν μία δυναμική ομάδα και αναλαμβάνουν αρχιτεκτονικά και πολεοδομικά έργα, ιδιωτικά και δημόσια, από την ιδέα έως την υλοποίησή τους. Οι AUDO έχουν εμπειρία σε έργα με συνολικό προϋπολογισμό πάνω από 1 δισ. ευρώ, όπως Μουσεία, Πανεπιστημιaκά κτήρια, Νοσοκομεία, Συνεδριακά Κέντρα, Συγκροτήματα Κατοικιών, Ξενοδοχεία, Κτήρια Γραφείων, Βιομηχανικά Κτήρια, Πολεοδομικές Μελέτες και Αναπλάσεις. Πολλά από τα έργα των AUDO έχουν λάβει διάκριση σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, πολλά έχουν εκδοθεί και παρουσιαστεί σε έντυπα ή στο διαδίκτυο.
Δεινοκράτους 22-24, Κολωνάκι | www.a-u-d-o.com
CADU (Construction Architecture Design Urbanism)
Οι cadu ιδρύθηκαν το 2005 απο τους Σ. Κουβόπουλο και Χ. Λέρα ως ανοικτό δίκτυο αρχιτεκτόνων με κοινή αντίληψη της αρχιτεκτονικής. Οι υπηρεσίες της ομάδας καλύπτουν ευρύ φάσμα αρχιτεκτονικών εφαρμογών μελέτης, επίβλεψης και κατασκευής σε Ελλάδα και εξωτερικό και διαθέτουν δίκτυο συνεργατών όλων των ειδικοτήτων σχετικούς με τη μελέτη και την κατασκευή. Με παρουσία για πάνω από μία δεκαετία, οι cadu έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη εμπειρία σε τομείς όπως κατοικίας, χώρων πολιτισμού και αναψυχής, αποκατάστασης ιστορικών κτηρίων και ανακαίνισης κτιρίων και διαμερισμάτων. Συμμετέχουν σε πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισμούς, καταθέτοντας απόψεις για το σύγχρονο αστικό τοπίο. Σήμερα έχουν έδρα στην Κυψέλη και αποτελούνται απο τους Γ. Παπαγιαννάκη, Σ. Κουβόπουλο, Γ. Παπαδάκη και Ε. Φιλιπποπούλου, ενώ μέλη υπήρξαν οι Χ. Λέρας, Θ. Τουϊσίζογλου και Ν. Μπίσκος.
Ύδρας 7, Αθήνα | www.cadu.gr
ΔΙΟΦΑΝΤΟΥ 6
Η αρχιτεκτονική ως μέσο. Ένα διαμέρισμα στο Παγκράτι. Τέσσερις ανεξάρτητοι αρχιτέκτονες. Μία συνισταμένη. Η αρχιτεκτονική ως φορείο ιδεών. Προκάλυμμα επιθυμιών. Η τεχνολογία ως αρχιτεκτονική. Ο άνθρωπος ως αρχιτεκτονική. Το αντικείμενο ως αρχιτεκτονική. Η πόλη ως αρχιτεκτονική. Αλληλεπιδρούν. Παράγουν. Καταστρέφουν. Ανακυκλώνουν. Μία καταγραφή της εφήμερης κατάστασης των ιδεών στον χώρο. Οι DIFOANTOU6 αποτελούνται από τους: Αντωνέλλα Θεοδωρακάτου, Γεώργιο Τσήρο, Γεώργιο Αλεξάνδρου και Παύλο Μπακαγιάννη.
Διοφάντου 6, Παγκράτι | http://diofantou6.tumblr.com/
HIBOUX
Οι hiboux είναι μια ομάδα νέων αρχιτεκτόνων που δουλεύουν μαζί από το 2005. Έχοντας παράλληλα ερευνήσει τον χώρο μέσω προσεγγίσεων άλλων πεδίων (ανθρωπιστικές επιστήμες, εικαστικά, παραστατικές τέχνες, θεωρία του χώρου), ενδιαφέρονται να διευρύνουν την αρχιτεκτονική πράξη. Συνδυάζοντας στοιχεία αυτών των αναζητήσεων, εφαρμόζουν σε κάθε project μια εστιασμένη προσέγγιση στο μοναδικό τρόπο κατοίκησης και ζωής του κάθε ανθρώπου, επαναδιαπραγματευόμενοι στοιχεία εντοπιότητας και μοντερνισμού. Αποδεσμευμένοι από μανιέρες, κατασκευαστικές νόρμες ή από την ιδέα μιας “γραφής” κινούνται προς την πραγμάτωση πειραματικών επιλύσεων. Οι hiboux έχουν βραβευθεί για έργα τους στα βραβεία ΣΑΔΑΣ και έχουν λάβει βραβείο στο διαγωνισμό ΒΟΛΟΣΧ4.
Πλατεία Κυνοσάργους 6, Συγγρού-Φιξ | www.hiboux.gr
HOMO URBANUS Atelier
Μια δημιουργική ομάδα φίλων συνεργατών με διαφορετικά ενδιαφέροντα και αναζητήσεις πειραματίζονται μέσω του αρχιτεκτονικού πρίσματος πάνω στον σχεδιασμό και την κατασκευή. Το πεδίο αναζήτησης πραγματεύεται αντικείμενα, χώρο, ποιότητες, γεύσεις, αξιοποιώντας τις προοπτικές ενός ευέλικτου ανοικτού χώρου, που μπορεί να υποστηρίξει παράλληλες δράσεις.
Θεσπρωτέος 1, Εξάρχεια | www.homourbanus.gr
In.CITU architects
Το αρχιτεκτονικό γραφείο in.citu είναι ένας χώρος συστέγασης-συνεργασίας 5 νέων αρχιτεκτόνων που δραστηριοποιούνται σε πολλαπλά επίπεδα σχεδιασμού «επί (αστικού και μη) τόπου». Πέρα από ένα συλλογικό εγχείρημα απόκρισης στις πιέσεις που θέτει η τρέχουσα κοινωνική συνθήκη, βασικές επιδιώξεις στο In.Citu αποτελούν η γόνιμη αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφορετικών ιδιωμάτων των μελών του και η μόνιμα διερευνητική σχέση με την αρχιτεκτονική μέθοδο ως πολιτική / πολιτιστική πρακτική στο σύγχρονο μητροπολιτικό συγκείμενο. Μέλη: Βασίλης Βασιλειάδης – Αρχιτέκτονας Μηχ. Μ.Δ.Ε. ΕΜΠ, Ιουλία Ηλιάδη – Αρχιτέκτονας Μηχ. Μ.Δ.Ε. ΕΜΠ – Μηχανολόγος Μηχ. ΤΕ, Κωστής Κτιστάκης – Αρχιτέκτονας Μηχ. ΕΜΠ, Μ.Δ.Ε. Π.Θ., Βαγγέλης Μαλκάκης – Αρχιτέκτονας Μηχ. ΕΜΠ, Πολιτικός Μηχ. ΤΕ, Σταύρος Μουζακίτης – Αρχιτέκτονας Μηχ. Μ.Δ.Ε. ΕΜΠ
Χαριλάου Τρικούπη 23, Εξάρχεια | www.incituarchitects.com
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΑΝΗΣ
Ο Θανάσης Μάνης είναι αρχιτέκτονας, μέλος της ομάδας επιμέλειας του domesindex.com και εντεταλμένος διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Το 2013, μαζί με τον Γιώργο Πανταζή και τον Ηλιά Πίτσιο, δημιούργησε την ομάδα cosmos συμμετέχοντας σε διάφορους ευρωπαϊκούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, με σκοπό την δημιουργία μιας σειράς προτάσεων που βασίζονται σε κοινά θέματα. Μοιράζεται τον χώρο εργασίας του με τον γραφίστα Μαρίνο Κολοκοτσά, τον προγραμματιστή Θοδωρή Τσίρκα και τη σκηνογράφο-αρχιτέκτονα Ευαγγελία Θεριανού.
Σκουζέ 5, Μοναστηράκι | www.thanassismanis.com
LOG WORKSHOP
Συναντιόμαστε ως άνθρωποι από διαφορετικούς επαγγελματικούς χώρους, αλλά με “κοινό τόπο” το ενδιαφέρον μας για την ανακατασκευή αντικειμένων, επίπλων και ιδεών. Ως καλλιτέχνες –δημιουργοί συνδυάζουμε υλικά και αντικείμενα που έχουν απολέσει τη χρηστική τους αξία, κατασκευάζοντας αντικείμενα με νέα χρήση, αισθητική και μία διαφορετική χωρική υπόσταση. Αποτελέσματα συλλογικής παραγωγής ιδεών και εργασίας, τα αντικείμενα αυτά είναι προϊόντα μετασχηματισμών και ανασυνθέσεων, σε μια διαδικασία επανεφεύρεσης εργαλείων διαχείρισης του υλικου κόσμου που μας περιβάλλει. Μέλη: Δημήτρης Περδικομάτης, Ζωγραφιά Καρέκου, Μαρία Μαυρίκου, Σταυρούλα Καρέκου.
Ματρώζου 37 Α, Κουκάκι
MICROMEGA
Η ομάδα micromega architecture and strategies ιδρύθηκε το 2012 από τον Αλέξανδρο Ζώμα και τη Μάρα Παπαβασιλείου. Το γραφείο έχει εμπειρία σε ένα μεγάλο εύρος έργων, που κυμαίνονται από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό μέχρι την ανάπτυξη στρατηγικών αστικής κλίμακας και έχει διακριθεί σε ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους διαγωνισμούς. Από το Μάρτιο του 2016 η ομάδα μΜ στεγάζεται μαζί με το Fabiano Micocci (Near Architecture) στο project space Ξ10, ένα χώρο που ίδρυσαν από κοινού για την ανάδειξη της ελληνικής αρχιτεκτονικής έκφρασης.
Ξενοφώντος 10, Σύνταγμα | www.micromega.gr
ΧΑΡΗΣ ΜΠΙΣΚΟΣ
Ο Χάρης Μπίσκος έλαβε Δίπλωμα Αρχιτέκτονα Μηχανικού από το Πανεπιστήμιο Πατρών (2006) και Master in Architecture από το Harvard University, Graduate School of Design (2009). Εργάστηκε στα αρχιτεκτονικά γραφεία Γιάννης Αίσωπος (Αθήνα, 2005-2008), Barkow Leibinger Architects (Βερολίνο, 2009) και Hosoya Schaefer Architects (Ζυρίχη, 2009-2011) και από το 2012 είναι ανεξάρτητος αρχιτέκτων στην Αθήνα. Το 2014 ίδρυσε την πρωτοβουλία Ίχνη Εμπορίου για την αξιοποίηση ανεκμετάλλευτων εμπορικών χώρων στην πόλη της κρίσης. Έχει διδάξει σε workshops σε συνεργασία με τις σχολές Princeton University, Bezalel Art Academy και Πανεπιστήμιο Πατρών. Έχει διατελέσει επισκέπτης κριτικός στις σχολές ETH Zurich, Architektur TU Berlin και Columbia University. Συντονίζει το πρόγραμμα συνΑθηνά με σκοπό τη βελτίωση της διαχείρησης του δημόσιου χωρου από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Πρωτογένους 1, Μοναστηράκι | www.harisbiskos.com
NEAR ARCHITECTURE | Fabiano Micocci
Το NEAR Architecture είναι ένα αρχιτεκτονικό γραφείο σχεδιασμού και έρευνας που λειτουργεί στην Αθήνα και στη Ρώμη. Το γραφείο δραστηριοποιείται σε διαφορετικές τυπολογίες και κλίμακες, μεταξύ των οποίων ο αστικός σχεδιασμός, ο τοπιακός σχεδιασμός, ο δημόσιος χώρος, κτήρια, προσόψεις αλλά και σχεδιασμός επίπλων. Το παράρτημα της Αθήνας διευθύνει ο Fabiano Micocci, ο οποίος είναι λέκτορας στο ΑΚΜΙ Metropolitan College, συνεργάτης του Urban Transcripts και αρχισυντάκτης στο The Athens Project.
Ξενοφώντος 10, Σύνταγμα | www.neararchitecture.wix.com/near
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΤΟΒΡΟΣ
Αρχιτέκτων Μηχανικός ΑΠΘ, MΑ στο ΙΑΑC-UPC, ιδρυτικό μέλος ομάδας εικαστικού φωτισμού BEFORELIGHT και πρώην συντονιστικό μέλος του ImagineTheCity. Συμμετοχές τους σε μελέτες, έχουν βραβευτεί και δημοσιευτεί σε πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισμούς, εκθέσεις, συνέδρια και περιοδικά. Το ενδιαφέρον του επικεντρώνεται στην διαδικασία παραγωγής χώρου μέσα από ευρύτερες πρακτικές και συνεργασίες, με άμεσο κοινωνικό και οικολογικό αντίκτυπο.
Πραξιτέλους 33, Μοναστηράκι | www.ntovrosvasileios.gr
ΜΠΕΤΥ ΤΣΑΟΥΣΗ και ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΩΤΗΡΙΟΥ
Η Μπέτυ Τσαούση αποφοίτησε το 2004 από το University of Strathclyde της Γλασκόβης. Το 2008 ίδρυσε σε συνεργασία με μία ακόμα αρχιτέκτονα το αρχιτεκτονικό γραφείο büro bau bau και το 2012 ίδρυσε το δικό της αρχιτεκτονικό γραφείο. Έκτοτε έχει ασχοληθεί με ιδιωτικά έργα μικρής κλίμακας και σχεδιασμό επίπλων.
Η Δέσποινα Σωτηρίου είναι αρχιτέκτων μηχανικός. Αποφοίτησε το 2004 από το τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Έχει ασχοληθεί κυρίως με κατοικίες, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη μικρή κλίμακα και στην πρακτική πλευρά της αρχιτεκτονικής. Έχει υπάρξει μέλος διαφόρων αρχιτεκτονικών ομάδων, στο τμήμα της μελέτης εφαρμογής. Από το 2015 εργάζεται ως ανεξάρτητος αρχιτέκτονας με βασική κατεύθυνση τη σύνδεση του δημιουργικού μέρους της αρχιτεκτονικής με την υλοποίηση.
Αναξαγόρα 3, (Ρομάντσο) | www.romantso.gr/show_member.php?id=25, www.romantso.gr/show_member.php?id=41
SPACE UNDER
To Space Under είναι ένα γραφείο πρακτικής και έρευνας με στόχο την προώθηση της διεπιστημονικότητας μεταξύ των πεδίων της αρχιτεκτονικής, των τεχνών και καινοτόμο λογισμικό και τεχνολογίες υλικού. Αφιερωμένο στην προώθηση και την ανάπτυξη νέων υβριδικών κατευθύνσεων, επεκτείνει το δίκτυο συνεργατών του σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το SpaceUnder έχει εκπαιδευτικό και ερευνητικό χαρακτήρα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί αρχιτεκτονικό γραφείο που ασχολέιται με την ανάπτυξη αρχιτεκτονικών και εικαστικών έργων. Στόχος του να καθιερωθεί ένας συνεχής διάλογος μεταξύ εκπαιδευτικών προγραμμάτων και παραγωγής εμπορικών έργων. Παράλληλα, επεκτείνει τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες με τη επιμέλεια εκδηλώσεων και εκθέσεων. Ομάδα: Νότα Τσεκούρα, Morten Bulow, Μαριλένα Γεωργαντζή, Άννα Ανδρέου, Σοφία Τσεκούρα.
Σολωμού 10, Εξάρχεια | www.spaceunder.com
VM ARCHITECTS
Η Μαργαρίτα Κουλικούρδη κι ο Βασίλης Χλωροκώστας είναι απόφοιτοι της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, όπου και γνωρίστηκαν. Το 2012 αποφοίτησαν με διάκριση από το μεταπτυχιακό MArch GAD του University College London. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα ίδρυσαν το αρχιτεκτονικό γραφείο VMαρχιτέκτονες αναλαμβάνοντας ιδιωτικές αναθέσεις projects μικρής/μεσαίας κλίμακας, σε Αθήνα και Αίγινα, με παράλληλη δραστηριότητα στην έρευνα στον ψηφιακό σχεδιασμό και τέχνη. Δουλειές τους έχουν εκτεθεί σε γκαλερί σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Hong Kong, Θεσ/νίκη και Αθήνα, με δημοσιεύσεις σε περιοδικά όπως το AD, Αρχιτεκτονικά Θέματα κ.α.
Στίλπωνος 11, Παγκράτι | www.vmarchitects.gr
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
ΔΙΑΔΡΟΜΗ 1: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΡΙΓΩΝΟ
“Το Αθηναϊκό κέντρο σε μετάβαση: από το φαντασιακό των επενδυτών στην “εκδίκηση” των πληβείων”
Ξεναγός: Ελένη Πατατούκα
Αφετηρία: Πλατεία Αυδή, Λεωνίδου & Μυλλιέρου, Μεταξουργείο
Έναρξη: Σάββατο 14/5, 11:00
Διάρκεια: 2 ώρες
Γραφεία Διαδρομής 1:
– ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΑΝΗΣ
– ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΤΟΒΡΟΣ
– ΧΑΡΗΣ ΜΠΙΣΚΟΣ
– ΜΠΕΤΤΥ ΤΣΑΟΥΣΗ & ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΩΤΗΡΙΟΥ
Η Διαδρομή 1 ξεκινά από το Μεταξουργείο, συνεχίζει στην περιοχή του Ψυρρή και καταλήγει στην Ομόνοια. Ανιχνεύει τα διάσπαρτα κενά κτήρια και άδεια καταστήματα που χαρακτηρίζουν το αθηναϊκό κέντρο, φαινόμενο που ξεκίνησε κιόλας από τη δεκαετία του ‘70, συνέχισε το ‘90 και εντάθηκε κατά την τρέχουσα οικονομική κρίση. Συγκεκριμένα, αναλύονται οι νέες δυναμικές που επιδιώκουν να αντιστρέψουν τη διαφυγή των κατοίκων, της οικονομικής ζωής και των αξιών ακινήτων στις περιοχές αυτές. Οι τάσεις αυτές είναι πολλαπλές και, συχνά, αντίρροπες. Αφενός, σκιαγραφώνται οι διαδρομές του μεταναστευτικού πληθυσμού: Από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, ο μεταναστευτικός πληθυσμός εγκαθίσταται στο κενό απόθεμα, ξαναζωντανεύοντας διαμερίσματα χαμηλών αξιών και ισόγεια καταστήματα. Αφετέρου, αναδεικνύονται οι κινήσεις των επενδυτών στο realestate: Με καταλύτη τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι ίδιες περιοχές υποδέχονται επενδυτικά σχέδια που αναμένουν τη μελλοντική άνοδο των αξιών των ακινήτων. Ιδιοκτησίες, μικρότερες ή μεγαλύτερες, «κάθονται» περιμένοντας τις ιδανικές συνθήκες μεταπώλησης ή μίσθωσής τους.
Ελένη Πατατούκα: Είναι υποψήφια διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Paris 8 (υπότροφος ΙΚΥ) σε συνεργασία με το ΕΜΠ με θέμα τις τάσεις χρηματιστικοποίησης της κατοικίας στην Ελλάδα.Σπούδασε Αρχιτεκτονική (ΑΠΘ) και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στην Πολεοδομία-Χωροταξία (ΕΜΠ). Είναι ερευνήτρια στο εργαστήριο Laboratoire Dynamiques sociales et recomposition des espaces (LADYSS) και έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα (ΕΜΠ, KULeuven). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην αγορά ακινήτων, σε φαινόμενα gentrification, στη διασύνδεση κατοικίας-χρέους, και στον τραπεζικό και κοινωνικό αποκλεισμό.
ΔΙΑΔΡΟΜΗ 2: ΕΞΑΡΧΕΙΑ
“Τόπος προσωπικής και συλλογικής διαφυγής”
Ξεναγοί: Κώστας Ηπειρώτης, Δημήτρης Πέττας
Αφετηρία: Πάρκο Ναυαρίνου, Ναυαρίνου & Χαριλάου Τρικούπη, Εξάρχεια
Έναρξη: Σάββατο 14/5, 14:00
Διάρκεια: 1:40
Γραφεία Διαδρομής 2:
– In.CITU architects
– SPACE UNDER
– HOMO URBANUS Atelier
Τα Εξάρχεια αποτελούν τόπο προσωπικής και συλλογικής διαφυγής: διαφυγής από τις κυρίαρχες αστικές συνθήκες και κοινωνικές σχέσεις της υπόλοιπης κεντρικής Αθήνας, από τις καταναλωτικές μορφές ψυχαγωγίας και συνύπαρξης, για τους ανθρώπους του “υπογείου” από τις επικρίσεις και την καταπίεση της προσωπικότητάς τους και, πρόσφατα, της διαφυγής από τον πόλεμο και τη φτώχεια. Οι παραπάνω ανάγκες διαφυγής που ικανοποιεί η συγκεκριμένη γειτονιά δεν είναι προφανώς ισοβαρείς, ενώ στα Εξάρχεια εμφανίζονται επίσης πρακτικές οι οποίες υπονομεύουν τις λειτουργίες αυτές. Με περιορισμένες αναφορές στις πρακτικές αυτές, η ξενάγηση θα επικεντρωθεί στις δημιουργικές δομές της περιοχής, φυσικής και κοινωνικής υπόστασης, όπως απόπειρες αυτοργανωμένης διαχείρισης του χώρου, δράσεις και δομές αλληλεγγύης και συλλογικές πρακτικές ενάντια στις επιχειρούμενες προσπάθειες υποβάθμισης της γειτονιάς των Εξαρχείων.
Κώστας Ηπειρώτης: Είναι απόφοιτος αρχιτεκτονικής (BA Hons) του Plymouth University με μεταπτυχιακές σπουδές (Master of Architecture) στον αστικό σχεδιασμό και την πολεοδομία. Έχει πραγματοποιήσει την πρακτική του στο Λονδίνο και είναι διεθνής σύμβουλος και συνεργάτης της ομάδας Architeam/Arhitravel. Ενδιαφέροντα του το αστικό τοπίο και τα κοινωνικά, πολιτικό-οικονομικά χαρακτηριστικά που συμβάλουν στην διαμόρφωση αυτού, όπως επίσης και η ενασχόληση με την διδασκαλία αρχιτεκτονικής, design και οπτικής επικοινωνίας σε φοιτητές και μαθητές.
Δημήτρης Πέτας: Ο Δημήτρης είναι διδάκτορας αστικής κοινωνιολογίας (ΕΜΠ), ενώ οι προηγούμενες σπουδές του πραγματοποιήθηκαν στον τομέα του πολεοδομικού και περιφερειακού σχεδιασμού (London School of Economics και Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη μελέτη του δημόσιου χώρου, μορφών αστικής διακυβέρνησης, αστικών και ευρύτερων κοινωνικών κινημάτων, καθώς και φαντασιακών/ συμβολικών κατασκευών και προεκτάσεων του αστικού χώρου.
ΔΙΑΔΡΟΜΗ 3: ΚΟΛΩΝΑΚΙ-ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΣ
“Αθηναϊκή πολυκατοικία: Μια άλλη ματιά”
Ξεναγοί: Αναστασία Κουτουμάνου, Αγγελική Λατάνη
Αφετηρία: Άγιος Διονύσιος, Σκουφά και Δημοκρίτου, Κολωνάκι
Έναρξη: Σάββατο 14/5, 17:00
Διάρκεια: 1:45
Γραφεία Διαδρομής 3:
– 4Κ ARCHITECTS
– CADU (Construction Architecture Design Urbanism)
– AUDO ARCHITECTS
Η συγκεκριμένη ξενάγηση εστιάζει στο κτήριο που κατά κύριο λόγο συνθέτει αυτό που σήμερα ονομάζουμε Αθήνα: την πολυκατοικία. Η διαφυγή για εμάς είναι διαφυγή από τον τρόπο που έχουμε μάθει να βλέπουμε την πολυκατοικία: με απαξίωση, με θλίψη, με αποστροφή. Υπάρχει και άλλος τρόπος να δεις αυτό το κτήριο που φιλοξενεί τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων εδώ και τουλάχιστον 60 χρόνια και θα συνεχίσει, κανείς δεν ξέρει για πόσο. Υπάρχουν δυναμικές και δυνατότητες που εάν σε πρώτο βαθμό τις αντιληφθούμε και σε δεύτερο τις αξιοποιήσουμε, η πολυκατοικία θα αποκτήσει νέα υπόσταση. Σκοπός της ξενάγησης αυτής είναι να εστιάσουμε την προσοχή μας σε κτήρια που μέσα στην καθημερινότητα περνούν απαρατήρητα και να σχολιάσουμε τις ιδιαιτερότητές τους.
Οι αρχιτέκτονες Κουτουμάνου Αναστασία και Λατάνη Αγγελική ακολουθούν κοινή πορεία τα τελευταία χρόνια. Ξεκινώντας από τις σπουδές στο ΕΜΠ, στη συνέχεια στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Πολεοδομίας-Χωροταξίας του ΕΜΠ, το κοινό ερευνητικό ενδιαφέρον γύρω από την πολυκατοικία αλλά και οι συμμετοχές σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς οδήγησαν στη δημιουργία της ομάδας με σκοπό τη συνέχιση αυτής της πορείας. Πιο πρόσφατη δουλειά της ομάδας αποτελεί ανακαίνιση διαμερίσματος στο Κολωνάκι.
ΔΙΑΔΡΟΜΗ 4: ΚΟΥΚΑΚΙ – ΜΕΤΣ
“Η σχεδιασμένη διαφυγή της ψευδ-αίσθησης στην πόλη”
Ξεναγός: Μάρα Μπήτρου
Αφετηρία: Είσοδος Α’ Νεκροταφείου
Έναρξη: Κυριακή 15/4, 12:00
Διάρκεια: 2:30
Γραφεία Διαδρομής 4:
– LOG WORKSHOP
– STUDIO ARCO
– HIBOUX
Ένας αρχιτεκτονικός περίπατος που ξεκινάει από τον εσωτερικό κήπο του πρώτου Νεκροταφείου, περνά από τις οικίες της οδού Συγγρού, διέρχεται τον λόφο των Μουσών – Φιλοπάππου και φτάνει μέχρι το σχεδιασμένο από τον Πικιώνη πλακόστρωτο του Άγιου Δημήτριου Λουμπαρδιάρη. Μια ανάγνωση της πόλης ως παλίμψηστο, εντοπίζοντας άλλες γραφές της, έχοντας μόνο ως πρόσχημα την ιδέα του Ηράκλειτου ότι ο θάνατος και η ηδονή είναι τόσο κοντά κάποιες στιγμές. Μια περιδιάβαση υπό την διερεύνηση της έννοιας της σωματικότητας, της απόλαυσης και της ελευθερίας στην πόλη.
Μάρα Μπήτρου: Αρχιτέκτονας Μηχανικός Π. Πατρών [Άριστα, 2009]. Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Αρχιτεκτονική Σχολή ΕΜΠ [υπότροφος ΙΚΥ]. Επιλέγει στα 41 Greek ArchitecturalTalent 2013. Συμμετείχε σε εκθέσεις [Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 1 =η Biennale Αρχιτεκτονικής Θεσσαλονίκης Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης]. Πρώτη διάκριση First International Workshop ″Energy Performance and Environmental Quality of Buildings″. Έχει εργαστεί στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Κ. Τσιαμπάου και του Α. Αντονά. Διετέλεσε διδάσκων στο ΙΕΚ Δέλτα στον τομέα Art&Design και είναι επικουρικό διδακτικό προσωπικό στην Αρχιτεκτονική Σχολή ΕΜΠ.
ΔΙΑΔΡΟΜΗ 5: ΣΥΝΤΑΓΜΑ – ΠΑΓΚΡΑΤΙ
“Αντικατοπτρισμοί: Αναζητώντας τον θαλασσινό ορίζοντα στην πόλη”
Ξεναγός: Φάνης Καφαντάρης
Αφετηρία: Πλατεία Συντάγματος, Όθωνος και Φιλελλήνων
Έναρξη: Κυριακή 15/4, 16:00
Διάρκεια: 1:45
Γραφεία Διαδρομής 5:
– MICROMEGA
– NEAR ARCHITECTURE
– ΔΙΟΦΑΝΤΟΥ 6
– VM ARCHITECTS
Looming / Ανώτερος αντικατοπτρισμός: Οπτικό φαινόμενο κατά το οποίο οι ακτίνες του φωτός με την κάμψη τους παράγουν μία μετατοπισμένη εικόνα απόμακρων αντικειμένων τα οποία φαίνεται να υψώνονται πάνω από τις πραγματικές θέσεις τους. Κινούμενοι μεταξύ του Εθνικού Κήπου και της γέφυρας του Ιλισού, ψηλά πρώτα και χαμηλά έπειτα στην άνυδρη κοίτη του ποταμού, η πορεία μας γυροφέρνει αναζητώντας τον ορίζοντα της θάλασσας “αλλού” καθώς η διαδρομή παρεκκλίνει από τους δρόμους της Αθήνας διασχίζοντας δύο χώρους εσωστρεφείς: αντικατοπτρισμοί ενός τόπου σε απόσταση που σταθερά διαφεύγει. Ο Εθνικός Κήπος αποτελεί πέρασμα στάση μετά τα πρώτα δύο γραφεία και ο Ιλισός χαμηλά κατάληξη μετά τα δύο επόμενα. Η εσωστρέφεια του κήπου στην αρχή ως έναυσμα αναζήτησης του “ορίζοντα”, απομονωμένοι από το κτισμένο περιβάλλον και ο άνυδρος Ιλισός ως κατάληξη μίας άλλης αρχής που οδηγεί ως ροή στη θάλασσα.
Φάνης Καφαντάρης: Σπούδασε αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ όπου και συνέχισε σε μεταπτυχιακές σπουδές στη θεωρία της αρχιτεκτονικής. Οι μετασχηματισμοί του κτισμένου περιβάλλοντος και οι μεταβολές της καθημερινής εμπειρίας στην πόλη αποτελούν βασικό πεδίο εστίασης στη δουλειά του. Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά πολεοδομικά προγράμματα για την Αθήνα και το κέντρο της και έργα ατομικά και σε συνεργασίες έχουν παρουσιαστεί σε ομαδικές εκθέσεις αρχιτεκτονικής και εικαστικών (ΔΟΜΕΣ-Πανόραμα/2014, Athens-Biennale 4/Agora & Omonoia/5to6). Ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως ελεύθερος επαγγελματίας.
