Του Παναγιώτη Μήλα
-Αν δεν μπορείς να τραβήξεις ούτε μία ίσια γραμμή, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να θαυμάζεις τα εμπνευσμένα έργα του αυτοδίδακτου λαϊκού μας ζωγράφου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ.
-Αν είσαι φανατικός «ερυθρόλευκος», είναι κρίμα να μην απολαμβάνεις – έστω κρυφά – τον δεξιοτέχνη Μίμη Δομάζο.
-Ίσως δεν ξέρεις ότι η μπάλα του μπάσκετ θυμίζει μεγάλο πορτοκάλι, σίγουρα όμως έχεις καθίσει να καμαρώσεις τον ανίκητο Νίκο Γκάλη.
-Μπορεί να είσαι λάτρης των αγώνων ταχύτητας στη «Φόρμουλα 1», αλλά οι αργοί ρυθμοί του Θόδωρου Αγγελόπουλου έχουν τη δική τους συγκίνηση.
-Ο διαχρονικός «εφημεριδάς» Αλέκος Φιλιππόπουλος μπορεί να σου έσπαγε τα νεύρα με την τελειομανία του, όμως με το περίφημο γράψιμο «δια των προσώπων» που απαιτούσε έχτισε τις μεγαλύτερες ελληνικές εφημερίδες.
-Ο «αγράμματος» Φιλοποίμην Φίνος με το κατσαβιδάκι του έφτιαξε ταινίες που όσοι τότε τον κατηγορούσαν, σήμερα έχουν γίνει φανατικοί θαυμαστές του.
-Το ίδιο έγινε και με τον Θανάση Βέγγο, που τον «ανακάλυψαν» με χρονοκαθυστέρηση όταν στις λαϊκές του ταινίες είδαν να συναγωνίζεται σε ερμηνεία ακόμη και την εθνική μας τραγωδό, την Κατίνα Παξινού.
-Ο Γιώργος Παπανικολάου, ο γιατρός που έσωσε και σώζει καθημερινά εκατομμύρια γυναίκες με το θαυματουργό Test Pap, αναζητώντας τον δρόμο του έγραφε στον πατέρα του: «Θέλω να μείνω ελεύθερος, να αισθανθώ την χαρά που δίνει ο αγών της ζωής. Θέλω την ελευθερία μου, την γλυκιά μου ελευθερία. Εμένα δεν με τρομάζει το πέλαγος»…
***
Αυτή την ελευθερία, αυτό τον αγώνα και αυτό το πέλαγος – όσο βαθύ κι αν είναι – δεν τρόμαξε ποτέ και δεν τρομάζει ούτε την Άντζελα Μπρούσκου. Από το «Θέατρο Δωματίου» του 1993 και το «Φωτείνιο», η κορυφαία σκηνοθέτις βρέθηκε σε δεκάδες θεατρικές σκηνές. Σε υπόγεια, σε δώματα, σε φεστιβαλικούς χώρους και αρχαία θέατρα. Ανέδειξε ξεχασμένους χώρους, όπως σήμερα το ιστορικό ξενοδοχείο του Ερνέστου Τσίλλερ, το «Μπάγκειον» στην Ομόνοια και έχει στο συρτάρι της κι άλλες παρόμοιες επιλογές.
Σε παλαιότερη συνέντευξή της στο catisart έλεγε: «Αυτό που θέλω από τους συνεργάτες μου είναι να φλέγονται».
Αυτή η άσβεστη φλόγα είναι και η δική της κινητήρια δύναμη. Η φλόγα που την κάνει να είναι πάντα απρόβλεπτη και πάντα αγαπημένη ενός κοινού ανήσυχου και αφυπνισμένου.
***
-Την Άντζελα Μπρούσκου, που μας έχει ταξιδέψει σε στιγμές ανεπανάληπτες και μοναδικές, όταν μια αυλαία ανοίγει και η όρασή μας μεταμορφώνεται…
-Την Άντζελα Μπρούσκου, που μας έχει κάνει να αισθανθούμε ζωντανή, έντονη, δυναμική, διαυγή μια θεατρική στιγμή…
-Την Άντζελα Μπρούσκου, που ακόμα και μια πέτρα να σηκώσει και να πετάξει απέναντι, αξίζει να το δούμε.
-Την Άντζελα Μπρούσκου, που μας έχει γοητεύσει η πυρετική συγκίνηση των παραστάσεών της, τη συνάντησα σε μια στάση του καθημερινού μαραθωνίου της.
***
Όπως οι μαραθωνοδρόμοι, για να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους, παίρνουν από τους «σταθμούς ανεφοδιασμού» λίγο νερό ή ένα σφουγγάρι για να δροσίσουν το πρόσωπό τους, το ίδιο ακριβώς έκανε και η Άντζελα Μπρούσκου ένα απόγευμα στον Κεραμεικό. Μόνο που εκείνη -πάντα αντισυμβατική- δεν σταμάτησε για να πάρει αλλά για να δώσει. Για να προσφέρει… Για να προσφέρει στους αναγνώστες του catisart.gr.
***
*Παναγιώτης Μήλας: Τι θυμάστε με συγκίνηση;
- Άντζελα Μπρούσκου: Ήμουνα έξω, στην Ομόνοια και πριν μπω στο «Μπάγκειον» πέρασε ένας κύριος και με ρωτάει: «Είσαστε η Άντζελα Μπρούσκου;». «Ναι», απαντώ. «Σας ευχαριστούμε που υπάρχετε, σας ευχαριστούμε γι’ αυτά που μας προσφέρετε», μου είπε. Μου ‘σφιξε το χέρι κι έφυγε, ενώ εγώ ήμουνα… κάπως ύστερα από αυτό. Ο άγνωστος αυτός μου χάρισε ένα χρώμα αισιοδοξίας.
*Ονειρεύεστε ακόμα;
- Κάνω όνειρα, μάλλον γιατί δεν μπορώ να μην κάνω. Δεν μπορώ να μην ονειρεύομαι. Αν σταματήσω να ονειρεύομαι αυτό σημαίνει ότι θα τελειώσει και η σχέση μου με τη ζωή. Τα όνειρα είναι η κινητήρια δύναμη για το θέατρο.
*Τι φοβάστε;
- Τη φτώχεια.
*Εμπιστεύεστε τους ανθρώπους;
- Γενικά εμπιστεύομαι, δεν είμαι καχύποπτη με τους ανθρώπους, παρόλο που αυτό πολλές φορές δεν θα ‘πρεπε να το κάνω. Αλλά κάθε φορά σε οποιαδήποτε συνθήκη, είτε δουλειάς, είτε σχέσης, είτε φιλίας, ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να είναι αυτό, έχω εμπιστοσύνη, σ’ αυτό που θα μου πει κάποιος. Φυσικά έχω μετανιώσει για την εμπιστοσύνη που έδειξα, αλλά μετά συνέχεια κάνω το ίδιο λάθος και αναρωτιέμαι: Ποιο λάθος κάνω; Απάντηση δεν βρίσκω και την επόμενη φορά κάνω πάλι το ίδιο.
*Έχετε κάποιον αγαπημένο ρόλο;
- Θυμάμαι πως όταν έκανα τη «Μήδεια» είχα μια πραγματική αγάπη γι’ αυτό το έργο. Και το «Μαμά – Η ζωή είναι αγρίως απίθανη» της Μαργαρίτας Καραπάνου αλλά και την «Ψύχωση» της Σάρας Κέιν. Ναι. Αυτά είναι τα αγαπημένα μου…
*Γιατί κάνετε θέατρο;
- Δεν ξέρω. Ωραία ερώτηση είναι αυτή. Ναι. Και ‘γω αυτό αναρωτιέμαι, γιατί κάνω θέατρο. Γιατί;
*Ποιο είναι το μότο σας;
- Το μότο μου είναι: «Κάνε υπομονή».
***
*Οι Έλληνες συγγραφείς είναι μέσα στα επόμενα σχέδιά σας;
- Ναι, με ενδιαφέρουν οι Έλληνες συγγραφείς οπωσδήποτε και ψάχνω έργα τους γιατί είναι σημαντικό να ανεβάζουμε ελληνικά έργα… Υπάρχει τώρα ένας συγγραφέας που με ενδιαφέρει και τον σκέφτομαι, αλλά δεν θα πω ποιος είναι γιατί θα τον ανεβάσουν αμέσως.
*Ποια είναι η εικόνα του ελληνικού θεάτρου σήμερα;
- Το ελληνικό θέατρο είναι πολύ παραγωγικό. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το επίπεδο είναι ανάλογο όλης αυτής της παραγωγής. Νομίζω ότι υπάρχει μία ασφυκτική κατάσταση και για το κοινό και για τους ηθοποιούς με όλες αυτές τις πολλές παραστάσεις. Δεν προλαβαίνεις να αφομοιώσεις, να έρθεις σε επαφή, να πληροφορηθείς. Μέχρι να φτάσει η πληροφορία εγώ «έχω χάσει την μπάλα», δεν ξέρω τι γίνεται. Δεν ξέρω τώρα αυτό τι μπορεί να σημαίνει, αλλά νομίζω ότι είναι ένα φαινόμενο το οποίο κυρίως παρατηρείται μόνο εδώ στην Αθήνα. Δυστυχώς η υπόλοιπη Ελλάδα, με εξαίρεση τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα – δεν ενδιαφέρεται για το θέατρο. Δηλαδή δεν έχουμε κοινό επί της ουσίας, οπότε είναι μια υδροκέφαλη κατάσταση.
Μόνο το καλοκαίρι που κάποιοι θίασοι κάνουν περιοδείες πάει ο κόσμος να παρακολουθήσει. Βγαίνουν έξω, επειδή αυτό είναι ένα γεγονός, άσχετα αν δεν ξέρουν ποια είναι η παράσταση που θα δουν. Στην πραγματικότητα όμως αν πας να παίξεις σ’ αυτές τις πόλεις τον χειμώνα δεν θα ‘ρθει κανένας να σε δει. Επίσης αν κάποιο έργο δεν είναι δημοφιλές ή αν οι ηθοποιοί δεν είναι πολύ γνωστοί τότε όλη η προσπάθεια θα αποτύχει. Θα έπρεπε όλες αυτές οι πόλεις να ‘χουν φορείς που να προετοιμάζουν και να φτιάχνουν κοινό, να έχουν θέατρο εκεί και να μην περιμένουν μόνο επισκέψεις από την Αθήνα. Χρειάζεται ένας πολιτιστικός προγραμματισμός. Επίσης παράλληλη δράση και στην εκπαίδευση. Χρειάζεται παιδεία, χρειάζονται χώροι και σχολές. Το θέατρο είναι πολιτισμός και πρέπει να έρχεται σε επαφή με τους ανθρώπους. Όλοι αυτοί δεν είναι μόνο να βλέπουν εύπεπτα θεάματα.
Τώρα θα κάνω μια σχετική κίνηση στην Πάτρα με ένα Εργαστήριο, στο «Λιθογραφείο». Η Πάτρα και η Θεσσαλονίκη είναι πιο ανεβασμένες σε αυτόν τον τομέα. Η Θεσσαλονίκη είναι μεγάλη πόλη και με Πανεπιστήμιο και με νεολαία. Υπάρχουν εκεί άνθρωποι που το ψάχνουν, το αναζητούν.
*Πιο άμεσο πρόβλημα θα λύνατε στη χώρα μας αν είχατε τη δυνατότητα;
- Το θέμα της υγείας. Θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό και ακραίο το ότι δεν έχουμε περίθαλψη και δεν έχουμε υποδομή και οι άνθρωποι πεθαίνουν για το τίποτα. Επίσης θα ‘πρεπε να είναι η υγεία δωρεάν για όλους.
*Τι θα θέλατε να ευχηθείτε για τον τόπο μας;
- Εύχομαι να έχουμε ευημερία.
***
*Η αίσθηση της αφής πώς συνδέεται με τη δουλειά σας;
- Στις κινήσεις μας, στο στήσιμο, στην προετοιμασία της δουλειάς και της παράστασης. Ο τρόπος που αγγίζουμε τον άλλον. Η επαφή που έχουμε, είναι η επαφή με όλα, με ό,τι μπορεί να σημαίνει ένας χώρος. Η δυνατότητα να συνδεθείς με ένα χώρο, είναι αυτό που σου μεταδίδει δύναμη. Ακόμα και από τα αντικείμενα με την αφή «κλέβουμε» τη θετική τους ενέργεια…
*Η αίσθηση της όρασης;
- Η εικόνα είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό για μένα. Δεν είναι μόνο αυτή καθεαυτή η εικόνα, είναι και όλοι οι συνειρμοί που δημιουργεί και η συγκίνηση που προκαλεί. Η εικόνα δημιουργεί και μεταφέρει κόσμους.
*Η αίσθηση της ακοής;
- Όλες οι αισθήσεις είναι το ίδιο σημαντικές στη δουλειά μας, δεν μπορώ ξεχωρίσω κάποια ούτε να αξιολογήσω. Κάθε έλλειψη όμως είναι σημαντική…
***
*Ο «Ιβάνωφ» του Άντον Τσέχωφ θα είναι το επόμενο έργο που θα ανεβάσετε. Για τον Ιβάνωφ και για κάθε Ιβάνωφ, τι σημαίνει η διάψευση ονείρων;
- Σημαίνει ότι ακυρώνεται η ύπαρξή μας, η ανθρώπινη ύπαρξη. Χάνουμε την επαφή μας με τα πράγματα και με τους γύρω μας. Είναι σαν να είσαι ανίκανος, δηλαδή είναι σαν να έχει μία αναπηρία. Αυτό προκαλείται από μας τους ίδιους και από το περιβάλλον μας. Η διάψευση των ονείρων μπορεί να κλονίσει τον πυρήνα του ανθρώπου τόσο που να μην μπορεί να αντιδράσει σ’ αυτό, οπότε αφήνεται σε κάτι που τον φθείρει. Παρακμάζει και πιθανά οδηγεί ακόμα και στην αυτοκτονία.
*Για τον Ιβάνωφ και για κάθε Ιβάνωφ, τι σημαίνει η δημιουργία νέου κόσμου;
- Σημαίνει ότι υπάρχουν άνθρωποι που οραματίζονται έναν καλύτερο κόσμο και καλύτερες συνθήκες ζωής. Δυστυχώς αυτοί οι άνθρωποι εμποδίζονται συνήθως, δεν ενθαρρύνονται γιατί σ’ αυτό τον κόσμο που ζούμε του πλούτου και του κέρδους αυτό είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για να γίνουνε τα πράγματα καλύτερα για όλους. Οπότε με αυτόν τον τρόπο τα πράγματα εξακολουθούν να είναι καλά μόνο για λίγους.
*Για τον Ιβάνωφ και για κάθε Ιβάνωφ, τι σημαίνει η δεύτερη ευκαιρία;
- Δεύτερη ευκαιρία δεν έχει ο Ιβάνωφ μ’ αυτή την έννοια. Η δεύτερη ευκαιρία θα μπορούσε να είναι το ότι κανείς δεν πτοείται και δημιουργεί ξανά ο ίδιος ευκαιρίες για τον εαυτό του. Ο Ιβάνωφ δεν μπορεί να δημιουργήσει δεύτερη ευκαιρία γιατί έχει χάσει τον εαυτό του. Αυτό είναι το τραγικό. Είναι αδιάφορος πια. Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος έχει χάσει τους χυμούς του. Αυτό είναι το θέμα και πολλοί άνθρωποι τους χάνουνε χωρίς να χρειαστεί να αυτοκτονήσουν απαραίτητα.
***
*Στο «Μπάγκειον» ζήσατε αυτό που ονειρευτήκατε;
- Ονειρεύτηκα αυτό τον χώρο γι’ αυτή την «Hedda Gabler». Μ’ όλες τις δυσκολίες που έχει ένας τέτοιος χώρος – γιατί δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμος – είχα πολλή αγωνία μέχρι να φτάσουμε στο αποτέλεσμα αυτής της παράστασης. Φυσικά ένιωσα πολύ μεγάλη χαρά έτσι που το καταφέραμε.
*Τι αρνητικό θα μπορούσατε να επισημάνετε για την παράσταση;
- Δεν είμαι κριτικός θεάτρου. Δεν θα μπορούσα να είμαι… Ούτε αυστηρός θεατής είμαι. Όμως -ως δημιουργός- μπορώ να πω ότι είχα πρόβλημα με τα τεχνικά θέματα του χώρου. Δηλαδή με τα φώτα και τις υπόλοιπες τεχνικές υποδομές. Βέβαια εγώ είμαι απόλυτα ευχαριστημένη επειδή όλες αυτές οι δυσκολίες και οι αντιξοότητες λειτούργησαν υπέρ της παράστασης. Νομίζω επίσης ότι ο χώρος αυτός σου απαγορεύει να κάνεις πράγματα τα οποία μπορεί να είναι περιττά. Ο χώρος έχει μία λιτότητα και μία απλότητα που σε οδηγούν μακριά από τις υπερβολές. Πολλές φορές παρασυρόμαστε από την τεχνολογία και από τον πλούτο με αποτέλεσμα να χάνουμε την ουσία.
*Στο νέο ανέβασμα, τι διαφορετικό θα δουν οι θεατές; Ένας θεατής που το είδε το χειμώνα, αξίζει τον κόπο να το δει ξανά; Θα δει κάτι διαφορετικό;
- Οπωσδήποτε αξίζει επειδή είναι ένα έργο που όσο περνάει ο καιρός τόσο όλα βελτιώνονται. Οι ίδιοι οι ηθοποιοί προχωράνε, ωριμάζουν μέσα σ’ αυτό και στη συνέχεια μας αποκαλύπτουν πράγματα. Στο νέο ανέβασμα δεν θα αλλάξει κάτι στην όψη. Νομίζω ότι ο Ίψεν είναι ένας συγγραφέας που δεν τελειώνει με κάποιες παραστάσεις. Φυσικά έχουμε μία αντικατάσταση: Τον Δικαστή Μπρακ θα τον ερμηνεύσει τώρα ο Νικόλας Παπαγιάννης, που είναι ένας εξαιρετικός ηθοποιός. Η αντικατάσταση έγινε για λόγους πρακτικούς αλλά σίγουρα ένα νέο πρόσωπο ανανεώνει και επαναπροσδιορίζει την παράσταση.
*Την υπηρέτρια, την «Μπέρτα», θα την ερμηνεύσει η Άντζελα Μπρούσκου. Πώς την είδατε στις πρόβες; Είναι καλή;
- Η Άντζελα Μπρούσκου παίζει την «Μπέρτα» συνέχεια τα τελευταία χρόνια (γέλια). Την παίζει και σε κάθε παράσταση, και εκτός παράστασης. Δεν ξέρω αν είναι καλή, μπορεί να ‘ναι και κακή.
***
*Δεν έχουμε παρά να τη δούμε. Την περιμένουμε… Σας ευχαριστώ για τη συνομιλία και εύχομαι καλή συνέχεια στον «μαραθώνιο».
- Κι εγώ σας ευχαριστώ…
***
«Έντα Γκάμπλερ»
Του Ερρίκου Ίψεν
*
Συντελεστές παράστασης
Σκηνοθεσία – εικαστική άποψη: Άντζελα Μπρούσκου
Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
Μουσική: Nalyssa Green
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
*
Ηθοποιοί: Παρθενόπη Μπουζούρη, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Κωνσταντίνα Αγγελοπούλου, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Νικόλας Παπαγιάννης, Ειρήνη Αϊβαλιώτου και η Άντζελα Μπρούσκου.
*
Παραγωγή: Ευάγγελος Κώνστας – Constantly Productions
Προβολή – επικοινωνία: Δημήτρης Χαλιώτης
*
Πληροφορίες
Πρεμιέρα: 11 Οκτωβρίου 2018
Παραστάσεις: Πέμπτη – Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 19:30 (μέχρι τις 11 Νοεμβρίου)
Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ (κανονικό), 10 ευρώ (φοιτητικό, ανέργων, ΑΜΕΑ), 5 ευρώ (ατέλειες)
ΕΔΩ ΠΡΟΑΓΟΡΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ VIVA.GR
Προσφορά μέσω viva: 10 ευρώ για αγορές εισιτηρίων μέχρι τις 7 Οκτωβρίου 2018
Κρατήσεις θέσεων: 693 8500457 (5 μ.μ. – 8 μ.μ.)
Διάρκεια: 120 λεπτά
*
«Μπάγκειον» Ξενοδοχείο
Πλατεία Ομονοίας 18, Αθήνα
Μετρό, στάση «Ομόνοια»
Έξοδος Αθηνάς – Σταδίου
***
- Φωτογραφίες: catisart.gr
