- Η Έντα Γκάμπλερ, σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου, επιστρέφει. Από 11 Οκτωβρίου 2018 ξανά στο Μπάγκειον.
***
Την Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου 2018, η δημοσιογράφος Λίτσα Τότσκα φιλοξένησε στο Δεύτερο Πρόγραμμα του ραδιοφώνου της ΕΡΤ τη σκηνοθέτιδα Άντζελα Μπρούσκου με την οποία μίλησε για το ανέβασμα της Έντα Γκάμπλερ του Ερρίκου Ίψεν, στο «Μπάγκειον», στο ιστορικό ξενοδοχείο που χτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλερ στην πλατεία της Ομόνοιας.
Ακολουθεί η απομαγνητοφώνηση της συνέντευξης:
-Λίτσα Τότσκα: Ελάτε τώρα να ξεναγηθούμε σε ένα ιδιαίτερο γυναικείο σύμπαν, αυτό που έχει χτίσει ο Ίψεν για την ηρωίδα του, την Έντα Γκάμπλερ, μια μυστηριώδη γυναίκα με σκοτεινές σκέψεις εγκλωβισμένη σε ένα μικροαστικό περιβάλλον που την ωθεί στα άκρα. Αυτήν την ηρωίδα επέλεξε μια ιδιαίτερη και σημαντική σκηνοθέτιδα, η Άντζελα Μπρούσκου για να φωτίσει τις πτυχές της ψυχής της, τα γιατί και τα θέλω της με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο με τον οποίο αποκωδικοποιεί όλα αυτά τα χρόνια στα έργα που φέρουν τη σκηνοθετική της σφραγίδα. Έχουμε τη χαρά η Άντζελα Μπρούσκου να είναι στη ραδιοφωνική μας συντροφιά. Καλό σας μεσημέρι από το Δεύτερο Πρόγραμμα.
*Άντζελα Μπρούσκου: Καλό μεσημέρι και σε σας και στους ακροατές της εκπομπής σας.
-Θα ήθελα να ξεκινήσουμε κυρία Μπρούσκου από τον χώρο και όχι από το έργο. Θεωρώ ότι είναι πάντα ρηξικέλευθη η επιλογή των χώρων στους οποίους παρουσιάζετε τις θεατρικές σας προτάσεις. Από το 1994 με το «Θέατρο Δωματίου» και την ίδρυσή του επιλέξατε έναν αυτοδιαχειριζόμενο χώρο το Κτήριο Καλλιτεχνών ή Φωτείνιο, όπως είναι γνωστό, τώρα το «Μπάγκειον». Σας κάνει να λειτουργείτε πιο ελεύθερα αυτή η συγκεκριμένη συνθήκη των χώρων που επιλέγετε, σας βοηθά να μπείτε καλύτερα στο σύμπαν του έργου το οποίο επιλέγετε;
*Ναι, όλα αυτά ισχύουν. Επέλεξα το «Μπάγκειον» γιατί είναι από μόνο του ένα φυσικό σκηνικό όπου συναντιέται η Έντα Γκάμπλερ που γράφτηκε επίσης την ίδια εποχή που χτίστηκε και το ξενοδοχείο (1890 – 1894). Φυσικά είναι ένας χώρος οποίος έχει παρακμάσει επειδή είχε εγκαταλειφθεί και τώρα γίνονται προσπάθειες να ανακαινισθεί με έναν τρόπο αλλά υπάρχουν όλα αυτά τα σημάδια της παρακμής. Όπως συμβαίνει και μέσα στο έργο όπου η Έντα Γκάμπλερ πηγαίνει σε μια έπαυλη ανάλογη για να ζήσει εκεί τη ζωή της ως παντρεμένη πια γυναίκα.
-Βεβαίως περιβάλλον παρακμής είναι και αυτό – όπως υποστηρίζουν πολλοί – το οποίο βιώνουμε και θεωρώ ότι είναι πάντα διακριτή η προσπάθειά σας, ως σκηνοθέτις, να είστε ένας γεφυροποιός ανάμεσα στο περιεχόμενο του έργου και το κοινό σας αλλά και στη συνθήκη την πραγματική την οποία βιώνουν οι θεατές φέρνοντάς την κοντά με τις καταστάσεις και το περιβάλλον του έργου…
*Ναι, έτσι είναι όπως τα λέτε. Νομίζω ότι ο χώρος είναι και αυτός ένας συντελεστής του έργου. Έχει μια δύναμη η οποία δρα μέσα στην παράσταση ως ένας χώρος μνήμης που παίζει ένα σημαντικό ρόλο στο έργο, το οποίο είναι μοναδικό και ασφαλώς δεν θα μπορούσαμε να το ανεβάσουμε σε ένα κλασικό θέατρο.
-Να εστιάσουμε στην ηρωίδα του Ίψεν, κυρία Μπρούσκου. Είναι ένα πρόσωπο το οποίο αν και λατρεύει την ομορφιά λειτουργεί με μνησικακία και φθόνο και αναρωτιέμαι κατά πόσο είναι η ίδια υπεύθυνη για τις πράξεις της ή ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης στο περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει.
*Δεν πιστεύω ότι έχει μνησικακία και φθόνο. Είναι ένα χαρισματικό άτομο που έχει εγκλωβιστεί και ασφυκτιά μέσα σε ένα περιβάλλον που της έχει δώσει ένα ρόλο που δεν θέλει να τον παίξει. Δηλαδή το να είναι μια σύζυγος, να είναι στη σκιά ενός άντρα και να μην μπορεί να εξελιχθεί ατομικά και δημιουργικά σαν ύπαρξη. Οπότε αυτό την κάνει να φέρεται – σε εισαγωγικά – «περίεργα» για τους άλλους και να δρα σαν ένα πρόσωπο αντιπαθητικό, θα λέγαμε…
-Πάντως η Έντα προβαίνει σε ακραία επιθετικές πράξεις. Θέλω να πω ότι η συμπεριφορά της φθάνει στα άκρα. Εσείς, μέσα από αυτό το πρίσμα, θα τη χαρακτηρίζατε ως μία πρώιμη φεμινίστρια;
*Η Έντα Γκάμπλερ είναι ένα πρόσωπο που δεν ανήκει στην εποχή της. Όπως πολύ συχνά συμβαίνει να μην ανήκουμε στην εποχή μας, να μη μας καταλαβαίνουν, να μην μπορούμε να έχουμε πραγματική επαφή και επικοινωνία με το περιβάλλον επειδή βλέπουμε κάτι που δεν μπορούν να δουν οι άλλοι. Το ίδιο συμβαίνει με την Έντα Γκάμπλερ, η οποία είναι μια γυναίκα πολύ σύγχρονη που θα ήθελε να έχει σπουδάσει, θα ήθελε να έχει γίνει καλλιτέχνις, θα μπορούσε να γίνει οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό που έχουν επιλέξει οι άλλοι γι’ αυτήν…
-Θεωρείτε κυρία Μπρούσκου ότι ο Ίψεν αθωώνει κατά κάποιον τρόπο την ηρωίδα του;
*Ναι, φυσικά, εννοείται… Ο Ίψεν επειδή και ο ίδιος είχε ασχοληθεί με τα δικαιώματα των ανθρώπων, γενικότερα, και φυσικά των γυναικών και θεωρούσε τη γυναίκα ίση με τους άνδρες την εποχή που αυτό δεν ίσχυε κοινωνικά.
-Τι φόβους είχε η ηρωίδα του Ίψεν; Υπάρχει κάτι που το φοβάται περισσότερο από όλα τα άλλα;
*Δεν ξέρω αν έχει φόβους, με αυτή την έννοια, το σίγουρο είναι ότι έχει επιθυμίες και ακριβώς επειδή δεν μπορεί να εκφραστεί, οι επιθυμίες της αυτές την κάνουν να απομονωθεί και να κλειστεί σε ένα ιδεώδες το οποίο αντιπροσωπεύει την ομορφιά και μία αισθητική στην οποία καταφεύγει επειδή δεν αντέχει αυτό που συμβαίνει και αυτό που ζει.
-Μια σκηνοθέτις όπως εσείς κυρία Μπρούσκου, καταφεύγει στον χώρο της Τέχνης αναζητώντας αυτήν την ομορφιά των πραγμάτων και αυτή την αισθητική. Αν δεχτούμε όμως ότι ο κόσμος δεν μπορεί να αλλάξει με την παρέμβαση που θα ασκήσει μια παράσταση, αναρωτιέμαι εσείς το προσδοκάτε από τη θεατρική πράξη πέρα από την αναζήτηση του ωραίου και του αληθινού.
*Πολύ ωραία ερώτηση είναι αυτή αλλά κοιτάξτε, ο καθένας κάνει αυτό που κάνει επειδή δεν μπορούμε να δράσουμε διαφορετικά. Δεν ξέρω αν μπορεί να αλλάξει ο κόσμος αλλά σίγουρα μπορούμε να επηρεάσουμε τους άλλους με τη στάση μας και με το έργο μας.
-Ξεκινάτε από τον εαυτό σας και το λέτε αυτό; Θεωρείτε ότι η άσκηση της Τέχνης όλα αυτά τα χρόνια σας άλλαξε σαν άνθρωπο; Σας μετατόπισε από θέσεις και αντιλήψεις που είχατε;
*Σίγουρα μας επηρεάζει αφού είμαστε συνέχεια σε έναν διάλογο με τα πράγματα. Είναι σαν μια άτυπη ψυχανάλυση θα λέγαμε.
-Δική σας και δική μας θα έλεγα επειδή νιώθω μέσα από τις παραστάσεις σας ότι επιδιώκετε να δημιουργήσετε μια σχέση συνενοχής με το κοινό. Δεν είναι μια παράσταση αυτή η οποία προτείνετε, συνήθως είναι μια συνάντηση για να πούμε πράγματα ένθεν κακείθεν…
*Ναι, φυσικά, κι εγώ δεν μπορώ να εφησυχάσω και να τακτοποιήσω τα πράγματα όπως πρέπει να κάνουμε με έναν τρόπο. Δηλαδή αυτό που ζητάνε οι άλλοι από την Έντα Γκάμπλερ, είναι να τακτοποιηθεί σε μια ζωή και να λειτουργήσει μέσα σε αυτή. Αυτό είναι που την τρελαίνει. Δηλαδή, αυτό που κάνουμε όλοι είναι μέσα στον πυρήνα της οικογένειας να τακτοποιήσουμε τα πράγματα και να εφησυχάσουμε, όμως οι πραγματικές επιθυμίες και η δυνατότητά μας δεν είναι δυνατόν να περιοριστεί μέσα σε ένα μόνον τέτοιο πυρήνα, μέσα σε αυτό το πράγμα το οποίο εξυπηρετεί τα συμφέροντα μιας κοινωνίας, μιας χώρας ή ό, τι άλλο.
-Νιώθω λοιπόν ότι κάνατε αυτή την επιλογή για να μας προσκαλέσετε ώστε ο καθένας από το δικό του μετερίζι να κάνει την υπέρβασή του. Να προσπαθήσει να βγει πάνω από αυτά που τον κάνουν να αισθάνεται δέσμιος. Δέσμιος υλικών, δέσμιος αντιλήψεων, δέσμιος προσώπων και εν τέλει να προσπαθήσει να πετύχει αυτό που πραγματικά θα ήθελε να κάνει στη ζωή του…
*Ναι, πιθανόν…
-Φαντάζομαι ότι κάθε τόσο με τις παραστάσεις σας δέχεστε και πολλαπλές ερμηνείες αλλά νομίζω πως κάπως έτσι ανοίγει και ο διάλογος…
*Για την παράσταση σίγουρα είναι μια υπέρβαση ο χώρος που βρίσκεται, αλλά και το έργο είναι μια υπέρβαση. Φυσικά τα κίνητρα και τα αίτια που φτάνει κανείς στα άκρα πρέπει κανείς να τα δει και όχι να τα κρίνει μόνο…
-Να είναι καλοτάξιδη, κυρία Μπρούσκου, η παράστασή σας. Σας ευχαριστούμε για τον χρόνο και τη σκέψη σας.
* Κι εγώ σας ευχαριστώ πάρα πολύ…
-Καλό μεσημέρι από το Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.
* Γεια σας…
***
Η διανομή
Παρθενόπη Μπουζούρη – Hedda Gabler, Ανδρέας Κωνσταντίνου – Jürgen Tesman, Κωνσταντίνα Αγγελοπούλου – Tea Elvsted, Θάνος Παπακωνσταντίνου – Ejlert Lövborg, Φιντέλ Ταλαμπούκας – δικαστής Μπρακ, Ειρήνη Αϊβαλιώτου – Γιούλε Τέσμαν, Χριστίνα Παπαδοπούλου – Μπέρτα.
Οι συντελεστές
H μετάφραση είναι του Γιώργου Δεπάστα. Η σκηνοθεσία και η εικαστική άποψη ανήκουν στην Άντζελα Μπρούσκου. Η μουσική είναι της Nalyssa Green. Τους φωτισμούς επιμελείται ο Νίκος Βλασόπουλος. Βοηθός σκηνοθέτη είναι η Στέβη Κουτσοθανάση. Εκτέλεση παραγωγής: Constantly productions.
***
Hedda Gabler, του Ίψεν – Μέχρι την Κυριακή 25 Μαρτίου 2018
Συντελεστές παράστασης
Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
Σκηνοθεσία – εικαστική άποψη: Άντζελα Μπρούσκου
Μουσική: Nalyssa Green
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Στέβη Κουτσοθανάση
Εκτέλεση παραγωγής: Ευάγγελος Κώνστας – Constantly Productions
Παίζουν: Παρθενόπη Μπουζούρη, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Κωνσταντίνα Αγγελοπούλου, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Ειρήνη Αϊβαλιώτου, Χριστίνα Παπαδοπούλου.
***
Χρήσιμα στοιχεία
Μπάγκειον ξενοδοχείο
Πλ. Ομονοίας 18
Σταθμός μετρό Ομόνοια. Η έξοδος «Αθηνάς – Σταδίου» σας φέρνει ακριβώς στην είσοδο του ιστορικού ξενοδοχείου.
Παραστάσεις: από 10 Φεβρουαρίου έως 25 Μαρτίου:
Πέμπτη έως Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 19.30.
Τιμές: 10-15 ευρώ.
Προπώληση μέσω:
Link Προπώλησης:
https://www.viva.gr/tickets/theater/ksenodoxeio-mpagkeion/enta-gkampler/
Τηλεφωνικές κρατήσεις στο: 693.8500457
Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
- Επιμέλεια κειμένου: Παναγιώτης Μήλας
