«Το Νησί της Αφροδίτης» του συγγραφέα Αλέξη Πάρνη παρουσιάστηκε στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας το 1963, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού με πρωταγωνίστρια την Κυρία Κυβέλη.
Τον Απρίλιο του 1965, ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη και με πρωταγωνίστρια τη Βέρα Ζαβιτσιάνου, το έργο του Αλέξη Πάρνη «Τα φτερά του Ίκαρου».
«Το Νησί» έγινε και ταινία το 1965 με πρωταγωνίστρια την Κατίνα Παξινού και σκηνοθέτη τον Γιώργο Σκαλενάκη. Ήταν η μοναδική ελληνική ταινία της Παξινού.
Ο Αλέξης Πάρνης έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 99 ετών την Παρασκευή 10 Μαρτίου 2023.
***
Αναφορά στον Αλέξη Πάρνη
Τα 80 χρόνια του έκλεισε χτες ο αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, ποιητής, δραματουργός, πεζογράφος, μεταφραστής Αλέξης Πάρνης. Ένας πολυγραφότατος δημιουργός, αλλά σχεδόν άγνωστος στη σημερινή νέα γενιά. Αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος, με αφορμή τα γενέθλιά του, για να τον «συστήσουμε» στη νέα γενιά.
Γεννημένος στον Πειραιά στις 24 Μαΐου του 1924, ο Αλέξης Πάρνης, μαθητής ακόμα εντάχτηκε στην ΕΠΟΝ. Ως ανταρτοΕΠΟΝίτης πολέμησε με τα τμήματα του ΕΛΑΣ Περιστερίου. Συμμετείχε στην αντίσταση ενάντια στους Άγγλους εισβολείς στα Δεκεμβριανά και τραυματίστηκε από έκρηξη βόμβας, έξω από το Εθνικό Θέατρο. Ο τραυματισμός θα κόστιζε και τη ζωή του, αν δε μεταφερόταν στην Αλβανία, όπου θεραπεύτηκε. Στον Εμφύλιο εντάσσεται στο Δημοκρατικό Στρατό. Αγωνίζεται στην πρώτη γραμμή του μετώπου ως πολεμικός ανταποκριτής της εφημερίδας του Γενικού Αρχηγείου, «Προς τη Νίκη». Μετά την ήττα και υποχώρηση του ΔΣΕ στις Λαϊκές Δημοκρατίες, ο Αλέξης Πάρνης έζησε στην Τασκένδη και μετά στη Μόσχα, όπου σπούδασε στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο «Μαξίμ Γκόρκι».
Στα εμφυλιακά χρόνια, ο Αλέξης Πάρνης ξεχώρισε για το μεγάλο λογοτεχνικό ταλέντο του, στο οποίο πίστεψαν οι συναγωνιστές του, αλλά και ο ηγέτης του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης, ο οποίος – σύμφωνα με λεγόμενα του ποιητή – τον βοήθησε να σπουδάσει και τον παρότρυνε στη δημιουργία.
Για τη δολοφονία του Νίκου Μπελογιάννη, ο Πάρνης έγραψε το συνταρακτικό, επικό ποίημα «Νίκος Μπελογιάννης», συμπυκνώνοντας την ιστορία και τους αγώνες του ελληνικού λαού για λευτεριά, δημοκρατία, εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική πρόοδο.
Για το ποίημα αυτό τιμήθηκε (1955) με το Βραβείο Ποίησης της Παγκόσμιας Οργάνωσης Δημοκρατικής Νεολαίας, ενώ η βιογραφία του περιλήφθηκε, σε περίοπτη θέση, στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια.
Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Βραβείου ήταν ο Ναζίμ Χικμέτ και μέλη οι Λουί Αραγκόν, Πάμπλο Νερούντα, Νικολάς Γκιγιέν.
Ο Αλέξης Πάρνης επαναπατρίστηκε το 1962, χάρη στη μεγάλη επιτυχία του θεατρικού έργου του «Το νησί της Αφροδίτης», στο Εθνικό Θέατρο (το έργο έγινε και ταινία, με πρωταγωνίστρια και πάλι την Κατίνα Παξινού), το οποίο αφιέρωσε στον αγώνα της Κύπρου κατά της αγγλικής κατοχής.
Στα χρόνια της «λευκής τρομοκρατίας», στα εμφυλιακά και μετεμφυλιακά, ο Α. Πάρνης έγραψε, μεταξύ άλλων, τα έργα: «Ξερόβραχος», «Το προχωρημένο φυλάκιο», «Μαχητής του ΔΣΕ», «Θωμάς Μπαρούτας», «Είμαστε αδέλφια», «Σοβιετική Γη», «Στο προγεφύρωμα» κ.ά.
Έγραψε, επίσης, μυθιστορήματα και νουβέλες: «Διορθωτής», «Λεωφόρος Πάστερνακ», «Κινηματίας», «Μαφιόζος», «Σπορά Ελπίδας (ή «Φως Αυγερινού»), «Ο νεκροθάφτης του Κρεμλίνου 3.V.I.P», «Ωραία Κοιμωμένη», «Το κλουβί του Γιάγκη» κ.ά.
Ποίηση: «Τα Λυρικά του Τυρταίου». Θεατρικά: «Το νησί της Αφροδίτης», «Φτερά Ικαρου», «Λευκή κηλίδα», «Ανοιχτός λογαριασμός», «Ιβάν και Τζων» κ.ά.
Μεταφράσεις: Ρώσικη Ποίηση απ’ τον Πούσκιν έως τον Μαγιακόφσκι, έως τον Μπ. Πάστερνακ και τους νεότερους. Θέατρο – Β. Μαγιακόφσκι «Το μπάνιο». Τηλεοπτικές σειρές: «Λεηλασία μιας ζωής», «Φως Αυγερινού».
Ας παραθέσουμε το ποίημα του Αλέξη Πάρνη «Σ’ έναν καινούριο σύντροφο». Γράφτηκε στο Βουνό (ίσως στα τέλη του 1948) και περιλήφθηκε στη συλλογή «Τραγούδια της Αντίστασης» (εκδόσεις «Νέα Ελλάδα», Οκτώβρης 1951):
«Σ’ έναν καινούριο σύντροφο»
«Απόψε στ’ αμπρί μας έγινε μια απλή τελετή/ Ένας καινούριος πάτησε στο κατώφλι του κόμματος./ Ήταν ένας πολεμιστής του Βίτσι/ Με το παράσημο της νιότης στην καρδιά/ Με το παράσημο του Γράμμου στα στήθια./ Απόψε στ’ αμπρί μας έγινε μια απλή τελετή./ Ένας Επίτροπος αρματωμένος με μάουζερ και φισεκλίκια/ Που ‘χε δει το κόκκινο λάβαρο/ Ν’ ανεμίζει στο κατάρτι της Ακροναυπλίας/ Όταν η μαύρη θύελλα μάνιαζε να το κουρελιάσει/ Ένας επίτροπος αρματωμένος με τη στερνή παραγγελιά των νεκρών μας/ Που ‘χε δει την Άνοιξη/ Στο γελαστό στόμα του μελλοθάνατου Σουκατζίδη./ Ένας επίτροπος με τα χέρια σημαδεμένα από τις χειροπέδες της ασφάλειας/ Που ‘χε είκοσι χρόνια θητεία/ Στο στράτευμα της λευτεριάς/ Άνοιξε σαν τις φτερούγες του αετού τα χέρια/ Έσφιξε το καινούριο ξεπεταρόνι στην αγκαλιά του/ και είπε:/ Καλώς όρισες σύντροφε!/ Εδώ που ‘ρθες να ‘σαι δίκαιος σαν τον ήλιο/ π’ ανατέλλει για όλους τους ανθρώπους./ Εδώ που ‘ρθες πρέπει να ‘χεις τα χέρια σαν τη βαριά/ Για να γκρεμίζεις τις Βαστίλλες./ Εδώ που ‘ρθες πρέπει να ‘χεις τα χέρια απαλά/ Για να χαϊδεύεις τις πληγές του λαού μας./ Καλώς όρισες σύντροφε!/ Τώρα είσαι ένας τραγουδιστής στην πολύβοη χορωδία του κόσμου/ Όπου διευθύνει η μπαγκέτα της λευτεριάς/ Το μαχητικό εμβατήριο της ειρήνης».
Πηγή: «Ριζοσπάστης», Τρίτη 25 Μαΐου 2004, Σελίδα 30
