Ο πονόδοντος του ντε Κουίνσι

Στις αρχές του 19ου αιώνα ο Τόμας ντε Κουίνσι έγραψε ότι το ένα τέταρτο της ανθρώπινης δυστυχίας έγκειται στον πονόδοντο. Μπορεί κάλλιστα να είχε δίκιο. Η οδοντιατρική με αναισθησία είναι καθαρή ευλογία. Το ίδιο ισχύει για το καθαρό νερό και τις τουαλέτες με καζανάκι. Η πρόοδος είναι γεγονός. Ακόμα και έτσι όμως, η πίστη στην πρόοδο είναι προκατάληψη.
Η επιστήμη προσφέρει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ικανοποιούν τις ανάγκες τους. Δεν κάνει όμως τίποτε για να τους αλλάξει…. Σήμερα δεν είναι διαφορετικοί απ’ ό,τι παλαιότερα. Υπάρχει πρόοδος στη γνώση, αλλά όχι στην ηθική. Αυτό αποτελεί κρίση τόσο της επιστήμης όσο και της ιστορίας, καθώς και άποψη κάθε θρησκείας του κόσμου.
Η αύξηση της γνώσης είναι πραγματική και -εκτός από μια παγκόσμια καταστροφή- είναι πλέον αμετάκλητη. Η βελτίωση στη δημόσια πολιτική και την κοινωνία είναι εξίσου πραγματική, ωστόσο προσωρινή. Είναι βέβαιο ότι θα χαθεί. Η ιστορία δεν είναι πρόοδος ή παρακμή, αλλά περιοδικά κέρδη και περιοδικές απώλειες. Η πρόοδος της γνώσης μας εξαπατά κάνοντάς μας να θεωρούμε πως διαφέρουμε από άλλα ζώα, ωστόσο η ιστορία μας δείχνει πως δεν διαφέρουμε.