Οι ζέβρες είναι άσπρες με μαύρες ρίγες ή μαύρες με άσπρες ρίγες; Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ; Ε, λοιπόν η σωστή απάντηση είναι ότι η ζέβρα είναι μαύρη κι έχει άσπρες ρίγες. Αυτό τουλάχιστον έδειξαν εμβρυολογικά στοιχεία. Ίσως το στοιχείο αυτό να είναι μια ασήμαντη λεπτομέρεια για τη ζέβρα. Η θεατρική ομάδα Plasters όμως ασχολήθηκε πιο ενδελεχώς με το συμπαθέστατο τετράποδο. Αυτό έγινε απολύτως κατανοητό στην παράστασή τους, που παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ Off Off Athens του θεάτρου “Επί Κολωνώ”. Ο Δημήτρης Φούτσιας, που έγραψε και σκηνοθέτησε τον «Ριγκολιό», πήρε έμπνευση από αυτό το χαριτωμένο ζώο και δημιούργησε μια ανατρεπτική και συμβολική ιστορία για μια ζέβρα που νομίζει ότι είναι άλογο. Ο δύστυχος Ριγκολιός (ριγωτός) νιώθει τις ρίγες του να τον πνίγουν και προσπαθεί να κάνει το παν για να τις ξεφορτωθεί. Διότι ο περίγυρός του αντιδρά, απομονώνει κάθε τι το διαφορετικό, καθώς και όλα όσα δεν μπορεί να κατανοήσει αδιαφορώντας για το καλό ή το δίκαιο. Η μικρή κοινωνία των αλόγων, ανάμεσα στα οποία ζει, επιθυμεί να διατηρήσει μια ανισόρροπη ομοιογένεια στο εσωτερικό της, που στην ουσία και την ίδια την καταδικάζει στη στασιμότητα. Όποιος φαίνεται να μην ταιριάζει με το κοινωνικό πρότυπο και τους συμβολισμούς που το συνοδεύουν, απομονώνεται παρά τις δυνατότητες και τα φυσικά χαρίσματα που διαθέτει. Μπαίνει σε έναν αδιάκοπο αγώνα επιβίωσης και αποκλεισμού προσπαθώντας να βρει το δρόμο του αλλά και τους «ομοίους» του.
Στην παράσταση παρουσιάζεται με αλληγορικό τρόπο η ιστορία της μικρής ζέβρας που πίστευε πως ήταν ένα άσχημο άλογο. Ο Ριγκολιός είναι ένα ευγενικό πλάσμα, αφελές και εύπιστο. Ζει εν αγνοία της αξίας του και αναπτύσσει πεσιμιστικές και υποτακτικές τάσεις.
Όπως ο «εκκολαπτόμενος κύκνος», προσπαθεί να βρει την ταυτότητά του διαβιώνοντας μέσα σε μια κοινωνία που τον κάνει να νιώθει ντροπή, μοναξιά, απελπισία και συνεχές άγχος για τα εμπόδια τα οποία καλείται να αντιμετωπίσει. Ο ήρωάς μας θα καταφέρει να απεμπλακεί από τις ζημιογόνες καταστάσεις και το πλαίσιο που τον κρατά δέσμιο από το να δει τον πραγματικό του εαυτό και τις δυνατότητές του;
Η ομάδα Plasters με πλήρη συνείδηση ενώνει πολιτικό και καλλιτεχνικό σκοπό σε ένα ενιαίο σύνολο. Κάνει σάτιρα και κριτική ταυτόχρονα. Η παράσταση είναι μια καυστική απεικόνιση της κοινωνίας μας, που δεν αφήνει περιθώρια παρεξηγήσεων. Οι πρωταγωνιστές της είναι ζώα, όπως στους μύθους του Αισώπου, ζώα όμως που έχουν ανθρωπομορφικά στοιχεία, όπως στη «Φάρμα των ζώων» του Όργουελ.
Η γουρούνα θέλει να τον αλλάξει, ο κροκόδειλος να τον φάει, η αντιλόπη – ψυχολόγος να τον… εξηγήσει, ο γύπας να τον… μεταφέρει. Ανάμεσα στα περήφανα λευκά και μαύρα άλογα νιώθει τόσο λίγος! Ούτε λόγος για συνύπαρξη.
Άραγε στο δεύτερο μέρος του έργου, που αναμένεται του χρόνου, το θυματοποιημένο ζώο θα σταθεί στα πόδια του; Θα μπορέσει να δικαιωθεί αλλά και να βρει την ευτυχία; Μέσα από τον αγώνα του θα γίνει το ίδιο καλύτερο; Αν και δύσκολα οι κοινωνίες διδάσκονται να αλλάξουν τη δομή τους και να απενοχοποιηθούν, θα καταφέρει ο Ριγκολιός να του ανοίξουν την αγκαλιά τους τα άλλα ζώα; ‘Η μήπως η μνησικακία, η ξενοφοβία, η ανασφάλεια και η ζηλοφθονία μοιραία θα καταδικάσουν τη διαφορετικότητά του;
Τρεις έξοχοι νέοι ηθοποιοί, οι Νικολέτα Γιαλελάκη, Ειρήνη Ζέρη και o Δημήτρης Φούτσιας, μας παρουσίασαν, με μεταμορφώσεις, προφορές, εκφράσεις και παντομίμα, μια σπουδαία δουλειά για την ειρηνική συμβίωση των ειδών, τη συμφιλίωση και τον αλληλοσεβασμό. Θαύμασα την πλαστικότητά τους, η οποία ήταν αυστηρά εναρμονισμένη με το λόγο τους. Είχαν αξιοζήλευτη επιμονή, πολύ καλή επικοινωνία και βρίσκονταν σε διαρκή ετοιμότητα επί σκηνής.
Ενδιαφέρον κείμενο, ευαίσθητο, με έξυπνες ατάκες, που χρειάζεται λίγη δουλειά ακόμη για να μην υπάρχουν περιττολογίες οι οποίες αποσπούν την προσοχή του θεατή και κάνουν το έργο να πλατειάζει κάποιες στιγμές. Η πλοκή είχε αθωότητα, ρομαντισμό και αλήθεια. Θύμιζε το «διχασμένο εαυτό», τον «παρείσακτο του καθρέφτη» του Τάσου Λειβαδίτη. Η σκηνοθεσία έγινε με απλότητα και φαντασία.
Ένα χιουμοριστικό ταξίδι ενηλικίωσης για το πώς χρειάζεται να τα έχεις καλά με εκείνον που θα ταξιδέψεις ολόκληρη τη ζωή σου, τον εαυτό σου. Ο Ριγκολιός μετατρέπεται στα μάτια του κοινού σε ένα τρυφερό σύμβολο διαφορετικότητας και προσπάθειας. Μας αγγίζει όλους, γιατί όλοι νιώσαμε ή θα νιώσουμε κάποια στιγμή παρείσακτοι και ανεπιθύμητοι.
Τόσο όμορφα το λέει ο Σεφέρης: «Κι αν σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές, είναι γιατί τ’ ακούς γλυκότερα, κι η φρίκη δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή, γιατί είναι αμίλητη και προχωράει – στάζει τη μέρα, στάζει στον ύπνο, μνησιπήμων πόνος». (“Τελευταίος σταθμός”)
Δεν χρειάζεται να προσθέσω τίποτα!
* Η ζέβρα (equus zebra) είναι θέμα σε πολλά παραμύθια της Αφρικής, που εξηγούν πώς απέκτησε τις ρίγες της. Σύμφωνα με ένα παραμύθι των Βουσμάνων στη Ναμίμπια, η ζέβρα κάποτε ήταν ολόλευκη, αλλά απόκτησε μαύρες ρίγες ύστερα από μια μάχη με έναν μπαμπουίνο, σε ένα νερόλακκο. Κλωτσώντας τον μπαμπουίνο πολύ άγρια, έχασε την ισορροπία της κι έπεσε σε μια φωτιά. Τα ξύλα της φωτιάς άφησαν τις μαύρες ρίγες στο ολόλευκο τρίχωμά της.
* Παρουσιάστηκε το Σάββατο 7 Ιουνίου στις 8.45 μ.μ. και τη Δευτέρα 9 Ιουνίου στις 10 μ.μ.
Συντελεστές
Θεατρική Ομάδα Plasters
Σκηνοθεσία/Κείμενο: Δημήτρης Φούτσιας
Σκηνικά/Κοστούμια: The Plasters
Φωτισμοί: Κωνσταντίνος Κουτσουράκης
Φωτογραφία/Video: Γιώργος Πατεράκης
Παίζουν: Νικολέτα Γιαλελάκη, Ειρήνη Ζέρη, Δημήτρης Φούτσιας
– Διάρκεια παράστασης: 45 λεπτά
Πληροφορίες
“Επί Κολωνώ”
Τηλ. 210 – 51.38.067
Ναυπλίου 12 και Λένορμαν 94
Κολωνός
Στάση μετρό Μεταξουργείο και μετά περίπου 8 λεπτά με τα πόδια.
