Πάνω: Rudolf Schlichter (1890-1955)
Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν τσιγγάνος.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν κομμουνιστής.
Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους δεν αντέδρασα.
Δεν ήμουν Εβραίος.
Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα,
Δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει…
Για σένα που νομίζεις…
ότι η δική σου σειρά δε θα φτάσει ποτέ…
ότι επειδή ακόμη δε χρειάστηκε να πας στο νοσοκομείο
και να σε διώξουν
γιατί δεν έχεις λεφτά…
Ότι επειδή ακόμη έχεις ένα πιάτο φαΐ, δε θα στο πάρουν
Ότι ακόμη δε σου πήραν το σπίτι του πατέρα σου
για χρέη στο Δημόσιο, θα τη γλιτώσεις
Ότι επειδή το παιδί σου ακόμη είναι στο σχολείο, θα συνεχίσει…
Ότι η ζωή σου δεν επηρεάζεται από εκείνη του διπλανού σου…
* Το έχουμε δει (σε διάφορες εκδοχές…) σχεδόν παντού… Αποδίδεται στον Μπέρτολτ Μπρεχτ.
Η αλήθεια είναι όμως ότι συγγραφέας του ποιήματος δεν είναι ο Μπρεχτ μα ο Γερμανός πάστορας Martin Niemöller. Το ποίημα είναι, κατά μια έννοια, αυτοβιογραφικό μιας κι ο ίδιος επέδειξε την αδιαφορία που αναφέρει και στο τέλος φυλακίστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης από τους ναζιστές. Πρωτοδημοσιεύτηκε το 1955 στο βιβλίο του Milton Mayer «Νόμιζαν πως ήταν ελεύθεροι».
