Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Όταν τον Μάρτιο του 2011 κέρδισε το Βραβείο Μελίνα Μερκούρη για την ερμηνεία της Χίλντε στην «Κυρία από τη θάλασσα» του Ερρίκου Ίψεν σε σκηνοθεσία Έρικ Στούμπε που ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο, καθώς και της Τέσσα στο έργο του Δημήτρη Δημητριάδη «Τόκος» σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή, που παίχθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών 2010 από τη Νέα Σκηνή, είχα συγκινηθεί αφάνταστα. Διότι είχα ήδη αντιληφθεί τη μεγάλη της αγάπη για την τέχνη της. Την αφοσίωσή της και το πάθος της. Την πειθαρχία, τη συνείδηση της ακρίβειας και τη συνέπειά της. Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν, πάνοπλη από τυπικά προσόντα (έχει σπουδάσει κλασικό τραγούδι, κιθάρα και σύγχρονο χορό), η Λουκία Μιχαλοπούλου οργώνει τα τελευταία χρόνια με το άροτρο των υψηλών δυνατοτήτων της το θέατρο. Στο βιογραφικό της καταγράφονται θεατρικές συνεργασίες με τον Λευτέρη Βογιατζή, τον Γιώργο Μιχαηλίδη, τον Γιώργο Κιμούλη, τον Μίμη Κουγιουμτζή, τον Γιάννη Χουβαρδά, τη Ρούλα Πατεράκη, την Αθανασία Καραγιαννοπούλου, τον Γιώργο Λαζάνη, τον Έρικ Στούμπε, τον Στάθη Λιβαθηνό, την Ελένη Σκότη, τον Δημήτρη Μαυρίκιο. Στον δε κινηματογράφο έχει πρωταγωνιστήσει στις ταινίες «Valse Sentimentale» της Κωνσταντίνας Βούλγαρη, «Ώρες κοινής ησυχίας» της Κατερίνας Ευαγγελάκου και «Ταξίδι στη Μυτιλήνη» του Λάκη Παπαστάθη. Μπορεί μέχρι τώρα να μην έχουν αντιληφθεί όλοι τι εστί για το ελληνικό θέατρο η Λουκία Μιχαλοπούλου, όμως είμαι βέβαιη πως θα έρθει η πλήρης αναγνώριση. Πληθωρική ως ταλέντο, αφαιρετική στις ερμηνείες της, τροφοδοτούμενη από όσα της προσφέρει η ζωή και η λογοτεχνία, διψώντας να συλλάβει ό, τι θα μπορούσε να αποτελέσει το μεδούλι των χαρακτήρων, φωτίζει τις πηγές και τους τρόπους υποκριτικής γραφής. Στο «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» του Tennessee Williams, σκηνοθετημένη από τον Δημήτρη Μαυρίκιο, υποδύεται την Κάθριν Χόλι, και συνθέτει την περιπέτεια που ονειρεύεται με βάση περισσότερες της μιας οπτικές γωνίες και υποκριτικές πτυχές του ρόλου. Άγριος λυρισμός, χιούμορ, σκοτεινή παιδικότητα, αυθόρμητη συνειδητότητα. Η φωνή της, ραγισμένη, πιάνει τις λέξεις και τις κάνει να χορεύουν, να αναπηδούν και να κατρακυλούν ολοζώντανες. Τον ρόλο της Κάθριν τον δούλευε στη σχολή και ευχόταν τότε να αξιωθεί να τον παίξει κάποτε. Όπως και έγινε. Αυτό που την ενδιαφέρει δεν είναι να προσφέρει μια εξωτερική εικόνα της ηρωίδας αλλά να δώσει έμφαση στο πλέγμα των σχέσεων, την ανθρώπινη απελπισία και τις εσωτερικές εντάσεις. Υποδειγματική στην αναζήτηση της πιο άψογης έκφρασης, της πιο κατάλληλης να αποδώσει τα ψυχικά τραύματά της, τις σκέψεις της, τις αλήθειες της, τα δίκια της, τις ηθικές αξίες της, τη σκληρότητα αλλά και την τρυφερότητα του συγγραφέα. Μέχρι τώρα έχουμε δει τη Λουκία σε ένα ευρύ φάσμα προσέγγισης ρόλων. Αν μπορούσαμε να τις μοντάρουμε, θα προέκυπτε μια μουσική σύνθεση με αντιστίξεις και συνδυασμούς μουσικών γραμμών νότα προς νότα. Ή μια τοιχογραφία με ψηφίδες χρωματιστές, μοναδικές και ανεπανάληπτες. Το μεγαλείο είναι πως η ίδια μαθαίνει να ξεχνά όσα έμαθε μέχρι τώρα και ξαναρχίζει. Σας προτείνω όμως να κλείσετε πάση θυσία μια θέση για να δείτε το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» στο Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας, ένα χώρο φιλόξενο και σπιτικό, για να διαπιστώσετε το αληθές. Εύχομαι δε στην αγαπημένη μας ηθοποιό σε βάθος χρόνου, συνεχίζοντας το ταξίδι της μύησης, να μας χαρίσει κι άλλες “ευτυχισμένες μέρες” και ώρες στο γύρο του κόσμου και του εαυτού της.
Φωτογραφίες: Δημήτρης Πιτσάκης
Θυμάσαι ποια ήταν η πρώτη παράσταση που παρακολούθησες στη ζωή σου; Τι ανάμνηση έχεις από αυτήν;
* Παρακολουθούσα από μικρή παραστάσεις στην Επίδαυρο. Μαγεία και δέος. Αυτό ένιωθα. «Η νύχτα της κουκουβάγιας» του Γιώργου Διαλεγμένου σε σκηνοθεσία του Λευτέρη Βογιατζή ήταν η πρώτη παράσταση (το 1998) που θυμάμαι λεπτό προς λεπτό.
Έχεις διανύσει πολλά θεατρικά χιλιόμετρα στο σανίδι του Θεάτρου της οδού Κεφαλληνίας. Τι σηματοδοτεί για σένα αυτό το θέατρο; Οι άνθρωποί του και ο χώρος του έχουν θετική ενέργεια; Είναι ένα σημείο αγαπημένο;
* Το Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας το αισθάνομαι σπίτι μου. Η Μπέτυ Αρβανίτη και ο Βασίλης Πουλαντζάς δεν είναι απλά συνεργάτες αλλά είναι οικογένειά μου. Η ποιότητα και οι επιλογές τους τόσα χρόνια κάνουν την προσφορά τους στο θέατρο τεράστια.
Φέτος σκηνοθετείσαι από τον Δημήτρη Μαυρίκιο. Σε σχέση με αυτή τη συνεργασία, που από το αποτέλεσμα που προέκυψε φαντάζομαι πως θα ήταν πολύ αρμονική, πώς πιστεύεις πως πρέπει να είναι η σχέση ηθοποιού – σκηνοθέτη;
* Ο Δημήτρης Μαυρίκιος είναι μάγος. Σπουδαίος καλλιτέχνης και άνθρωπος. Η συνάντησή μου μαζί του μου θύμισε τι συνεργασίες θέλω να κάνω στο θέατρο. Με εμπιστοσύνη, με αγάπη και ρίσκο. Απαραίτητες προϋποθέσεις για να δημιουργήσεις.
Πρωταγωνιστείς σε ένα από τα σπουδαιότερα έργα του διεθνούς ρεπερτορίου. Το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» του Tennessee Williams και υποδύεσαι την Κάθριν Χόλι. Πώς αισθάνεσαι γι’ αυτό;
* Τον ρόλο της Κάθριν τον δούλευα στη σχολή και έλεγα μακάρι να αξιωθώ να τον παίξω κάποτε. Έτσι προσπαθώ κάθε μέρα να δίνομαι και να βουτάω σε όλες αυτές τις σκοτεινές περιοχές του υπέροχου αυτού έργου.
Πόσο σκληρός και οξύς είναι ο Tennessee Williams απέναντι στη μητέρα του και πόσο εξιδανικεύει την αδελφή του;
* Με όλους τους χαρακτήρες είναι σκληρός αλλά και πάρα πολύ τρυφερός, όπως ακριβώς και με τον εαυτό του, αφού σε αυτό το έργο ο Tennessee Williams κρύβεται πίσω απ’ όλα τα πρόσωπα.
Η ανθρώπινη κακία τι θέση έχει στο έργο;
* Δεν υπάρχει ανθρώπινη κακία στο έργο, παρά μόνο ανθρώπινη απελπισία.
Το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» μπορούμε να πούμε πως είναι ένα έργο για την αστυνόμευση της σκέψης;
* Είναι ένα έργο για την καταπίεση των παρορμήσεών μας και τις ενοχές που μας φορτώνουν από την ημέρα που γεννιόμαστε.
«Για να είναι κανείς καλλιτέχνης πρέπει να είναι επαναστάτης». Αυτά είναι λόγια του Tennessee Williams. Πώς τα σχολιάζεις;
* Πρέπει να ρισκάρεις. Να μην κρύβεσαι. Να μη φοβάσαι. Έτσι καταλαβαίνω τον επαναστάτη – καλλιτέχνη. Να προσκαλείς και να προκαλείς.
Η μέχρι τώρα σταδιοδρομία σου στο θέατρο θυμίζει πόρτες που ανοιγοκλείνουν πίσω σου και μπροστά σου. Έχεις περάσει από διάφορα είδη, έχεις παίξει μεγάλους ρόλους και έχεις συνεργαστεί με σημαντικούς ανθρώπους του θεάτρου. Αυτό τι αίσθηση σου δίνει; Χαρά, ικανοποίηση, ασφάλεια, γαλήνη, ευγνωμοσύνη, υπευθυνότητα;
* Η αίσθηση που έχω είναι πως για να ανταποκριθώ σε όλα αυτά νιώθω την ανάγκη να γίνομαι κάθε μέρα καλύτερη.
Σε ποια ακόμη θεατρικά έργα θα ήθελες να παίξεις και ποιους ρόλους να υποδυθείς; Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου συγγραφείς.
* Με ταράζει ο Μπέκετ και «Οι ευτυχισμένες μέρες» του.
Έχει σημασία, κατά την άποψή σου, να λειτουργούμε ομαδικά; Κυρίως στο θεατρικό χώρο;
* Είναι απαραίτητος ο σεβασμός στο χώρο του άλλου, όπως επίσης είναι αναγκαίο να γίνεται ουσιαστική ανταλλαγή.
Πώς σε επηρεάζουν οι συνεχείς αλλαγές στην ελληνική κοινωνία;
* Με θλίψη. Κυρίως για το χαμηλό επίπεδο αλλά και για την έλλειψη ταυτότητας και έμπνευσης.
Ποια είναι η θέση του καλλιτέχνη σήμερα; Θεωρείς δύσκολη την εποχή μας για την τέχνη και το θέατρο;
* Η τέχνη είναι το μόνο σωσίβιο σε μια εποχή που δεν έχει καν σχήμα. Η τέχνη δημιουργεί σχήματα και έτσι ελπίζεις σε κάτι.
Ποια εμπόδια πρέπει να ξεπεραστούν για να μπορέσει κάποιος να ασχοληθεί με την τέχνη;
* Πρέπει να μάθει κανείς να φτιάχνει μόνος του εμπόδια. Να τα ξεπερνάει και στη συνέχεια να φτιάχνει καινούργια.
Ποια μέρα της ζωής σου θα μείνει ανεξίτηλη;
* Η μέρα που είχα μια συζήτηση με τον πατέρα μου σε σχέση με τον θάνατο, τον έρωτα και την τέχνη.
Χρειάζεται καλλιέργεια και αυτεπίγνωση το θέατρο;
* Χρειάζεται να μαθαίνεις και να… ξεχνάς ό, τι έμαθες.
Τι βαρύτητα δίνεις στις κριτικές; Ωφελούν;
* Προσπαθώ να μη με επηρεάζουν.
Η περιέργεια, η… κατασκοπεία και η παρατηρητικότητα πόσο απαραίτητα είναι στον καλλιτέχνη;
* Είναι το ζητούμενο. Η Ιθάκη.
H δημοσιότητα βοηθά τον ηθοποιό;
* Φαντάζομαι πως η διασημότητα βοηθά τους παραγωγούς.
Τι θεωρείς αντιαισθητικό και χυδαίο;
* Την πολιτική κατάσταση της χώρας. Όχι την κρίση αλλά τη διαχείρισή της.
Τι σημαίνουν για σένα οι λέξεις «φόβος» και «θυμός»;
* Απαραίτητα εμπόδια που πρέπει να τα ξεπερνάμε.
Οι λέξεις «αγάπη» και «έρωτας»;
* Μας υπενθυμίζουν ότι είμαστε άνθρωποι.
Υπάρχουν θεοί; Αν ναι, εμφανίζονται ή κρύβονται;
* Υπάρχουν και θεοί και δαίμονες. Και μέσα μας και έξω μας.
Αν βρισκόσουν τώρα μπροστά σε ένα παράθυρο, τι θα ήθελες να έβλεπες;
* Τους ανθρώπους που αγαπάω.
Ποιες είναι οι αγαπημένες σου συνήθειες;
* Να βλέπω ταινίες. Αυτό με ξεκουράζει.
Μίλησέ μου για το κατοικίδιό σου.
* Δεν έχω δυστυχώς. Μπορεί όμως και ευτυχώς…
Ευχαριστώ πολύ!
* Κι εγώ σας ευχαριστώ.
* Το cat is art ευχαριστεί τον Δημήτρη Πιτσάκη για τη φωτογράφιση.
