Του Παναγιώτη Μήλα
[email protected]
Την Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου άλλη μια «καλοκαιρινή» πανσέληνος θα μας στείλει το φως της και τη θετική της ενέργεια. Το ίδιο ακριβώς που έγινε και πριν από ένα μήνα, την Κυριακή 10 Αυγούστου 2014, στις 9.30 το βράδυ.
Εκείνη τη νύχτα “Σε μια θάλασσα με φεγγάρια στο βυθό” μας υποδέχθηκε στο Τροκαντερό ο συνθέτης Μιχάλης Κουμπιός. Μαζί του είχε τον Βασίλη Λέκκα, τη Σαββερία Μαργιολά και τον Χάρη Μακρή. Τις νότες έριξαν στη θάλασσα οι μουσικοί: Μιχάλης Κουμπιός (πλήκτρα), Δημήτρης Μαργιολάς (νυκτά έγχορδα), Νίκος Καλαντζάκος (πιάνο), Γιώτης Σαμαράς (κιθάρες), Δήμος Πολυμέρης (ακορντεόν), Δημήτρης Γάσιας (βιολί).
Η διοργάνωση αυτής της συναυλίας ήταν μια πρωτοβουλία του πλωτάρχη Παναγιώτη Τριπόντικα, διευθυντή του Πλωτού Ναυτικού Μουσείου στο Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ».
Ήταν μια νύχτα που μας έδωσε τη δύναμη «πάντοτε να μένουμε ξύπνιοι μέσα στα όνειρα κάποιων άλλων», όπως λέει ο Μιχάλης Κουμπιός.
«Η Ελλάδα μας θα ήταν μικρότερη»
Ο συνθέτης πρόσθεσε επίσης: «Στη μακρόχρονη ιστορία του, το θωρακισμένο καταδρομικό “Αβέρωφ” γνώρισε πολλές ένδοξες στιγμές. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι το πλοίο μετά τον παροπλισμό του δεν οδηγήθηκε σε κάποιο διαλυτήριο πλοίων και είναι σήμερα αυτό το υπέροχο μουσείο. Είμαι ευτυχής γι’ αυτή τη συναυλία. Μια συναυλία που θα ήθελα να είχα κοντά μου τον καπετάν Νικόλα, τον πατέρα μου, που τον έχασα πριν από πολλά χρόνια όταν ήμουν δεκατεσσάρων χρονών. Το θυμάμαι σαν χθες. Είμαι στην Γ’ Δημοτικού και προσπαθώ να ζωγραφίσω το χάρτη της Ελλάδας. Ο καπετάν Νικόλας με πλησιάζει και με τον πιο ήρεμο τρόπο μου λέει: «Παιδί μου μάθε ότι χωρίς το πλοίο “Αβέρωφ” και το ναύαρχο Κουντουριώτη τα σύνορα της χώρας μας δεν θα ήταν έτσι όπως τα ζωγραφίζεις. Η Ελλάδα μας θα ήταν μικρότερη».
Κίνδυνος για το περιβάλλον
Μάλιστα ο Μιχάλης Κουμπιός, πολύ πριν αρχίζει η συναυλία, μου είπε: «Καλά είναι τα τραγούδια και η μουσική υπό το φως της Πανσελήνου, αλλά επιβάλλεται να σταθούμε στα πιο ουσιώδη. Και το κατεπείγον είναι η ζωή και οι μορφές της. Οι θάλασσες κινδυνεύουν. Τα ψάρια της Μεσογείου, και ειδικότερα του Αιγαίου Πελάγους, καταναλώνουν πολλές ίνες πλαστικού από τα απορρίμματα που πέφτουν στη θάλασσα ή που εσκεμμένα συνήθως ρίχνουν ιδιώτες και εργοστάσια. Περίπου 46.000 κομμάτια πλαστικού στροβιλίζονται σε περίπου ένα τετραγωνικό μίλι θάλασσας και κάθε χρόνο τουλάχιστον ένα εκατομμύριο θαλασσοπούλια, καθώς και 100.000 θαλάσσια κήτη πεθαίνουν από την κατάποση πλαστικού. Και κατάποση πλαστικών ινών από τα ψάρια σημαίνει βεβαίως εισαγωγή τοξινών στην τροφική αλυσίδα και αναπόφευκτα στο πιάτο μας. Έχει έρθει η ώρα να αλλάξουμε αντίληψη για τα πλαστικά και το είδος του κινδύνου που αποτελούν για το περιβάλλον».
Μάχη για καθαρές θάλασσες
Στον προβληματισμό του ο Μιχάλης Κουμπιός επισήμανε: «Το Πολεμικό Ναυτικό επέλεξε εμάς για να συμβολίσει κάτι πράγματι σπουδαίο. Να μετατρέψει ένα μνημείο – σύμβολό του, από Θωρηκτό του Πολέμου, σε Θωρηκτό της Αγάπης, του σεβασμού, της αλληλεγγύης και του πολιτισμού. Μακάρι να πρωτοστατήσει και σε ένα μεγάλο ανοιχτό συνέδριο με φορείς της οικολογίας, των εφοπλιστών και του πολιτικού προσωπικού προκειμένου να θιγούν όλα τα σοβαρά ζητήματα που βρωμίζουν τη “μεγάλη μας αρχαιότητα”, τη θάλασσα, τη λάμπουσα μητέρα της βιολογίας», όπως λέει στο ποίημα “Θάλασσα: η αρχαιότητα της γεωγραφίας” ο Νίκος Καρούζος».
Με την απαγγελία αυτού του ποιήματος άρχισε η συναυλία του Μιχάλη Κουμπιού και συνεχίστηκε με τις υπέροχες φωνές των συνεργατών του και τραγούδια όλων των Ελλήνων συνθετών.
Ξεπεράστηκαν τα προβλήματα
Πολύς κόσμος έσπευσε να ζήσει αυτές τις μαγικές και μοναδικές στιγμές και στο χώρο μπροστά από το θωρηκτό αλλά αργότερα και επάνω στο ιστορικό σκάφος. Είναι ένας χώρος ιδιαίτερος που φυσικά δεν είναι φτιαγμένος για παρόμοιες εκδηλώσεις. Για τον λόγο αυτό παρουσιάστηκαν κάποια μικρά προβλήματα κατά την προσέλευση των θεατών. Όμως τελικά με την καλή διάθεση όλων και κυρίως με τον ζήλο που έδειξαν όλοι οι ένστολοι που είχαν την ευθύνη για την επιτυχία της εκδήλωσης, όλα πήγαν μια χαρά. Ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για στρατιωτικό χώρο και η ασφάλεια των επισκεπτών ήταν το «άλφα» και το «ωμέγα» τη στιγμή μάλιστα που η προσέλευση είχε ξεπεράσει και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις. Έγινε έτσι η αρχή ώστε το «Γ. Αβέρωφ» να γίνει πολιτιστικό θωρηκτό, όπως είπε και ο Βασίλης Λέκκας σε ένα σύντομο χαιρετισμό του.
Μεγάλη προσέλευση
Ήταν μια πολύ δύσκολη και αξιέπαινη προσπάθεια που τελικά, εκ του αποτελέσματος, στέφθηκε από επιτυχία. Αξίζει εδώ να θυμηθούμε ότι την ίδια ημέρα οι 100 και πλέον εκδηλώσεις για την Αυγουστιάτικη Πανσέληνο έγιναν είτε σε ανοικτά στο κοινό Μουσεία (χωρίς όμως αρχαιοφύλακες), είτε από επαγγελματικούς φορείς με την ανάλογη εμπειρία στην οργάνωση εκδηλώσεων, με ό, τι αυτό σημαίνει. Επίσης, όπως μας είπαν εκείνο το βράδυ εκπρόσωποι του Μουσείου, «ο χώρος του Ελληνικού Πάρκου Ναυτικής Παράδοσης στο Τροκαντερό παρά το ότι είναι ανοικτός στο κοινό για επίσκεψη, δεν παύει να διέπεται από κανόνες ασφαλείας τόσο των εκθεμάτων όσο και των επισκεπτών. Ο χώρος αυτός φιλοξενεί το Πλωτό Ναυτικό Μουσείο Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» και τα λοιπά πλοία μνημεία: «Βέλος», τριήρης «Ολυμπιάς», «Ευγένιος Ευγενίδης» αλλά και το «Θαλής ο Μιλήσιος» (Καλωδιακό του ΟΤΕ) και το παραδοσιακό πέραμα «Ευαγγελίστρια» του Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου». Από τη διεύθυνση του Μουσείου μας είπαν ότι «σε μια εκδήλωση όπως αυτή, ο χώρος δέχθηκε έναν πρωτοφανή αριθμό επισκεπτών σε πολύ μικρό χρόνο. Επομένως για λόγους εξυπηρέτησης του κοινού και αποφυγή συνωστισμού ήταν επιβεβλημένο η είσοδος να γίνεται σταδιακά, όπως αργότερα έγινε και για την άνοδο του κόσμου στο πλοίο και δεν δημιουργήθηκε κανένα θέμα».
Έτσι, έστω και χωρίς εξέδρα για τους τραγουδιστές και τους μουσικούς, αυτοί που επέλεξαν να είναι εκεί, πήγαν να ακούσουν καλή μουσική με φόντο ένα ιστορικό μνημείο κάτω από το μαγικό φεγγαρόφωτο του Αυγούστου και όχι να δουν τους εξαιρετικούς μουσικούς και τραγουδιστές στο πάλκο. Η εκδήλωση αυτή άγγιξε τον κόσμο ο οποίος έφυγε αργά το βράδυ, μετά τα μεσάνυχτα, με την ευχή να γίνει και του χρόνου.
«Πλους στη Μουσική» με την μπάντα του Ναυτικού
Είχε προηγηθεί στις 21 Ιουνίου 2014 η συναυλία «Πλους στη Μουσική», με την μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού και τους εξαίρετους καλλιτέχνες Αντώνη Βουμβουλάκη, στην ηλεκτροκλασική κιθάρα και Μιχάλη Κονταξάκη, στα μαντολίνα. Επίσης στο «Αβέρωφ» πραγματοποιήθηκε σειρά εκδηλώσεων – πολιτιστικών δρώμενων και εκθέσεων ζωγραφικής που δεν περιορίζει τη δραστηριότητα του Πλωτού Ναυτικού Μουσείου στη Ναυτική Ιστορία του Έθνους και σε εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά τη διευρύνει σε πολλούς τομείς και συνεργασίες, όπως με το πρόσφατο μνημόνιο με το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού και άλλες που θα ακολουθήσουν σύντομα.
Πώς μπορείτε να πάτε στο «Αβέρωφ»
Το Πλωτό Ναυτικό Μουσείο Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» βρίσκεται στο Παλαιό Φάληρο. Η πύλη του είναι 100 μέτρα από την είσοδο της Μαρίνας Φλοίσβου, στο Τροκαντερό. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210-98.88.211
(*) Οι φωτογραφίες είναι του catisart.gr, από τη συναυλία του Μιχάλη Κουμπιού για την Πανσέληνο.