Στη γραμματική της νεοελληνικής γλώσσας, η διατήρηση του γράμματος νι (-ν) στο τέλος ορισμένων λέξεων εξαρτάται από το αρχικό γράμμα της λέξης που ακολουθεί. Το θέμα αυτό της νεοελληνικής γραμματικής περιλαμβάνεται στα «πάθη των συμφώνων».
Κανόνας
Σύμφωνα με τη διδασκόμενη νεοελληνική γραμματική, το θηλυκό οριστικό άρθρο την, η προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτήν και την και τα μόρια δεν και μην «διατηρούν το τελικό -ν όταν η λέξη που ακολουθεί αρχίζει από φωνήεν ή από τα σύμφωνα κ, π, τ, τα δίψηφα μπ, ντ, γκ και τα διπλά ξ, ψ».
Οι λέξεις αυτές, δηλαδή, χάνουν το τελικό -ν, όποτε η επόμενή τους λέξη αρχίζει από τα «σύμφωνα: β, δ, γ, φ, θ, χ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ», όπως για παράδειγμα όταν γράφουμε «τη δασκάλα, τη θυμήθηκα, δε θέλω».
Το τελικό -ν διατηρείται πάντα, δηλαδή ανεξάρτητα από τον φθόγγο που ακολουθεί, «στον ενικό του αρσενικού οριστικού και αόριστου άρθρου (τον, έναν), για να αποφεύγεται η σύγχυση με το ουδέτερο οριστικό και αόριστο άρθρο (το, ένα)», στην προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου «αυτόν» και «τον», στο άρθρο «των», καθώς και στο επίρρημα «σαν».
Παρατήρηση
Η Γραμματική νέας ελληνικής γλώσσας του Γυμνασίου (2008) αναφέρει: «Το τελικό ν της αιτιατικής ενικού του θηλυκού γένους του οριστικού άρθρου (τη[ν]/στη[ν]) και της προσωπικής αντωνυμίας (αυτή[ν], τη[ν]), καθώς και το τελικό “ν” των αρνητικών μορίων δε(ν) και μη(ν) διατηρείται στον γραπτό λόγο, μόνο όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από ένα από τα παρακάτω: κ, π, τ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ, ξ, ψ,
π.χ. Μίλησε με την κόρη του, αλλά παρακολουθούσε με προσοχή τη ροή του νερού.
Αν και ήρθε αργά, τη δέχτηκαν με χαρά, αλλά: Όταν μιλούσε η Θάλεια δεν την άκουγε κανένας.
Το τελικό “ν” της αιτιατικής ενικού του αρσενικού γένους του οριστικού και του αόριστου άρθρου (τον/στον, έναν), καθώς και της προσωπικής αντωνυμίας (αυτόν, τον) διατηρείται στον γραπτό λόγο πάντοτε, στον προφορικό όμως λόγο προφέρεται συνήθως μόνο στις περιπτώσεις που ακολουθούν φωνήεντα ή τα: κ, π, τ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ, ξ, ψ,
π.χ. Ο Σωτήρης χθες πήγε βόλτα με έναν συμμαθητή του στον ζωολογικό κήπο. Αυτόν τον άνθρωπο δεν τον συνάντησε ποτέ».
Η παραπάνω οδηγία για τη διαφορετική μεταχείριση του “τον” προήλθε από την πρόταση ορισμένων γλωσσολόγων, όπως οι Αγ. Τσοπανάκης, Χ. Κλαίρης και Γ. Μπαμπινιώτης, οι οποίοι είχαν προτείνει να γράφεται πάντοτε με “ν” το αρσενικό άρθρο “τον”.
Σκοπός αυτής της εξαίρεσης ήταν να ξεχωρίζει το αρσενικό άρθρο από το ουδέτερο “το”, όπως συμβαίνει με την προσωπική αντωνυμία τον που γράφεται πάντοτε με “ν” για να διακρίνεται από το ουδέτερο το χωρίς το “ν”.
Για παράδειγμα, να γράφεται τον γραμματέα αντί το γραμματέα, τον φόβο αντί το φόβο κ.ο.κ.
 στο τέλος ορισμένων λέξεων εξαρτάται από το αρχικό γράμμα της λέξης που ακολουθεί.){kind=link}