15.5 C
Athens
Τρίτη 10 Δεκεμβρίου 2024

Το πιατάκι με τις πράσινες ελιές, μια λιχουδιά από τα χέρια του Λεωνίδα

Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου

Πόσες φορές δεν ήρθε εκείνο το μικρό λευκό πιατάκι στο τραπέζι μας από το ευγενικό του χέρι, πράσινες ελιές από μανάκι (ποικιλία ελιάς) που έμοιαζαν άγουρες αλλά δεν ήταν. Ελιές γλυκές και πικάντικες, εκλεκτός μεζές.
– Δοκιμάστε, δοκιμάστε, μας έλεγε! «Άρεσαν και στον Μινωτή».
Πόσες ιστορίες λαμπρές για το Φεστιβάλ Επιδαύρου δεν ακούσαμε από τα χείλη του.
Από την εποχή που με τα νύχια οι χωρικοί της Επιδαύρου έσκαβαν για να φέρουν στο φως το αρχαίο θέατρο, που μετέπειτα θα ζούσε όλη την ευρύτερη περιοχή της Αργολίδας με το κλέος του.
Η ταβέρνα του Λεωνίδα ήταν το παραδοσιακό καφενείο του Λυγουριού. Το 1953 ξεκίνησε από τον Λεωνίδα Λιακόπουλο και τον πατέρα του και, από την επόμενη χρονιά, το 1954, με το ξεκίνημα των Επιδαυρίων, έγινε ταβέρνα. Σιγά σιγά και με την παρότρυνση της Κατίνας Παξινού, άρχισε να «ταΐζει» τους ηθοποιούς που κατέβαιναν στην Αρχαία Επίδαυρο για την εβδομαδιαία παράσταση του Φεστιβάλ. Η Κάκια και ο ίδιος ήταν σχεδόν παιδιά ακόμα, ένα γλυκό ήρεμο ζευγάρι, όταν η μεγάλη Παξινού τους επέλεξε (είχε επισκεφθεί κι άλλους χώρους στην περιοχή) για να γίνουν οι εστιάτορες ηθοποιών και θεατών.
«Μα δεν ξέρουμε να μαγειρεύουμε», της είπαν έντρομοι, όταν τους το πρότεινε. Κι αυτή, μεγάλη νοικοκυρά και μαγείρισσα, μάνα προστατευτική για το θίασο του Εθνικού Θεάτρου, τους δίδαξε τις πολύτιμες συνταγές που ήδη ήξερε. Αστική κουζίνα, που λίγοι γνώριζαν τότε στην περιφέρεια. Πόσω μάλλον δύο ταπεινά παιδιά από το Λυγουριό.
Μια σύζυγος τεχνικού τους έδειξε πώς να παρασκευάζουν το μοσχάρι νουά και τη σάλτσα του, που παραμένει ακόμα μυστική. Άρχισαν να μαθαίνουν συνταγές τις οποίες δεν έχουν αλλάξει καθόλου μέχρι και σήμερα. Τα γεμιστά είναι τα ίδια όπως το ’70, το ίδιο και τα κεφτεδάκια.
Ο Λεωνίδας Λιακόπουλος, σε ηλικία 82 ετών, «ταξίδεψε» για άλλους κόσμους, έχοντας την αγάπη της οικογένειάς του. «Έφυγε» το απόγευμα της Δευτέρας (17 Ιουλίου 2017), αφού συνάντησε τα δύο του εγγόνια, που έφτασαν στο Λυγουριό για διακοπές, έχοντας δίπλα του τους δύο γιους του, τον Νίκο και τον Γιώργο, τις αγαπημένες του νύφες -Σοφία και Αγγελική-, καθώς και τα άλλα δύο μεγαλύτερα εγγόνια του.
Για μια παράσταση του 1956, την «Αντιγόνη» με τη Άννα Συνοδινού, που ήρθαν 20.000 άτομα για να τη δουν, κοινό – ρεκόρ ακόμα και τώρα, μιλούσε συχνά ο Λεωνίδας. Σε μια εποχή που δεν υπήρχαν δρόμοι και αυτοκίνητα, πολλοί περπάτησαν μέχρι εκεί. Και το θέατρο ήταν κατάμεστο, ακόμα και μέσα στην ορχήστρα, ώστε αναγκάστηκαν να ζητήσουν από μερικές χιλιάδες ανθρώπους να αποχωρήσουν για να μπορέσουν να παίξουν οι ηθοποιοί. Λίγο πριν αρχίσει η παράσταση, ήρθε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και επειδή δεν υπήρχαν θέσεις, τον έβαλαν να καθίσει σε μια καρέκλα σχεδόν μέσα στη σκηνή.
Μιλούσε ακόμα για τον Μινωτή. «Τύραννος» και «Επί Κολωνώ» δεν υπήρχε άλλος Οιδίποδας σαν κι αυτόν, έλεγε συχνά.
Για την Παξινού που «η φωνή της από το αρχαίο θέατρο έφτανε μέχρι το πάρκινγκ».
Για τη Μελίνα Μερκούρη που με νόμο της έσωσε την Επίδαυρο από την ανεξέλεγκτη ανοικοδόμηση, η οποία θα έφτανε μέχρι τις παρυφές του θεάτρου αν αυτή δεν επενέβαινε.
Για την Αλίκη Βουγιουκλάκη. «Τους βλέπεις;» του έλεγε. «Μπροστά μου μού λένε καλά λόγια, μόλις πάνε παρακάτω με θάβουν».
Για τον Χριστόφορο Νέζερ, που τον βοηθούσε η γυναίκα στην εκμάθηση του ρόλου κι αυτός, για να την ευχαριστήσει, την τάιζε στο στόμα.
Για την Ελένη Παπαδάκη, που την είχε σε περίοπτη θέση ανάμεσα στις φωτογραφίες του μαγαζιού. «Ξέρετε για την εκτέλεσή της;» μας ρωτούσε.
Για τον Θάνο Κωτσόπουλο που έγιναν και κουμπάροι.
Για μια χειμωνιάτικη μέρα, παραμονές Χριστουγέννων, που ήρθε ο Μιτεράν με τη συνοδεία του, σχεδόν απροειδοποίητα. Ο Λεωνίδας ήταν στις ελιές κι έτρεξαν να του πουν να έρθει. Πολύ τους άρεσε το γεύμα. Τόσο που στην κυριολεξία «καθάρισαν» τα πιάτα με το αρνάκι φούρνου και το τζατζίκι.
Πού καθόταν συνήθως ο Μινωτής, ποιο ήταν το αγαπημένο τραπέζι του Κάρολου Κουν; Πότε πήγε η Κάλλας στο εστιατόριο και τι ήπιε; Πού γνώρισε ο Κούρκουλος τη Μαριάννα Λάτση;

Ποιος παρακολουθούσε, δεκαετίες ολόκληρες, ανελλιπώς, τις πρόβες τζενεράλε; Εδώ η απάντηση είναι “φυσικά ο Λεωνίδας”.
Και μια συμβουλή που πρέπει να τηρήσουμε με σεβασμό. Ίσως το μόνο αληθινό μυστικό της ταβέρνας του Λεωνίδα. «Το φαΐ θέλει καλό λάδι». Το ντόπιο λάδι, το μανάκι που είναι θαυματουργό.
Μέχρι το 1967, το λεωφορειάκι του Εθνικού που κατέβαζε τους ηθοποιούς από την Αθήνα, η Μαρμάρω, έκανε έξι ώρες για να φτάσει. Η διαδρομή ήταν ατελείωτη, Αθήνα – Κόρινθος – Άργος – Ναύπλιο – Λυγουριό, ολόκληρο ταξίδι και εθνική οδός ανύπαρκτη. Ο δρόμος χωμάτινος, να μην πατάει ψυχή και όταν πέρναγε αυτοκίνητο προκαλούσε περιέργεια, όταν ερχόταν δε η Μαρμάρω να γίνεται πανηγύρι.

Η Κάκια, η σύζυγός του, αλλά και ο ίδιος ο Λεωνίδας, και κατόπιν τα παιδιά και τα εγγόνια του, συνδέθηκαν με τον θεατρόκοσμο και σταδιακά η ταβέρνα έγινε ορόσημο και τοπόσημο του Φεστιβάλ. Σήμερα, οι επισκέπτες του «Λεωνίδα» μπορούν να δουν τους τοίχους της ταβέρνας γεμάτους με φωτογραφίες από ιστορικές παραστάσεις και αφιερώσεις. Παξινού, Μινωτής, Κουν, Χατζηαργύρη, Συνοδινού, Πιττακή, Καρέζη, Βουτσινάς και πολλοί άλλοι, νεότεροι και παλιότεροι, έχουν μια θέση στον Λεωνίδα.

Όποιος έπαιξε στην Επίδαυρο, όποιος με οποιοδήποτε τρόπο συμμετείχε στην παράσταση, πέρασε από την ιστορική ταβέρνα, ο Μορίς Μπεζάρ, η Πίνα Μπάους, ο Ίθαν Χοκ και ο Kέβιν Σπέισι, η Έλεν Μίρεν, ο Πίτερ Χολ, ο Μπέρνσταϊν, η Φιόνα Σο.

Τώρα ο Λεωνίδας δεν είναι πια μαζί μας, όμως εγώ την επόμενη φορά που θα πάω θαρρώ πως κάπου θα τον δω. Στο μυθικό κήπο που μοιάζει με σκηνικό από τους “Όρνιθες” του Αριστοφάνη να κρατά ένα τηγάνι με πατάτες, όπως έκανε τότε παλιά για να ταΐσει τους κουρασμένους και πεινασμένους ηθοποιούς του. Στη σάλα – μουσείο να ξεναγεί τους επισκέπτες στις σπάνιες φωτογραφίες. Ή να έρχεται προς το μέρος μας, με το καλοσιδερωμένο του πουκάμισο και να μας προσφέρει μια λιχουδιά, όπως ένα άσπρο πιατάκι με πράσινες ελιές – μανάκι.

– Δοκιμάστε, δοκιμάστε, να μας λέει! «Άρεσαν και στον Μινωτή».

  • Η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Τρίτη (18/7/2017), στις 16:00, από τον Ιερό Ναό Αγίου Βασιλείου στο Λυγουριό.

(Φωτογραφία: Μάρω Δούκα)

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -