Από τον Αδόλφο Χίτλερ, στις 26 Νοεμβρίου 1935, εκδόθηκε ένα συμπληρωματικό διάταγμα των Νόμων της Νυρεμβέργης, το οποίο χαρακτήριζε τους Ρομά ως “εχθρούς του φυλετικού κράτους” τοποθετώντας τους στην ίδια κατηγορία με τους Εβραίους. Έτσι, κατά κάποιο τρόπο, η μοίρα των Ρομά στην Ευρώπη ήταν παράλληλη με εκείνη των Εβραίων στο Εβραϊκό Ολοκαύτωμα.
Μετά από 7 χρόνια, στις 16 Δεκεμβρίου 1942, ο Χίμλερ διέταξε να μεταφερθούν οι Ρομανί υποψήφιοι για εξόντωση από τα γκέτο στις εγκαταστάσεις του Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Στις 15 Νοεμβρίου 1943, ο Χίμλερ διέταξε να τοποθετηθούν οι Ρομά και οι “ημι-Ρομά” στο ίδιο επίπεδο με τους Εβραίους και να τοποθετηθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης”[46]. Οι Αρχές του στρατοπέδου στέγαζαν τους Ρομά σε ειδικό συγκρότημα ονόματι “οικογενειακός καταυλισμός τσιγγάνων”. Περίπου 23.000 Ρομά, Σίντι και Λάλερι απελάθηκαν στο Άουσβιτς. Σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπως το Άουσβιτς, οι Τσιγγάνοι φορούσαν καφέ ή μαύρα τριγωνικά μπαλώματα ή πράσινα, το σύμβολο για επαγγελματίες εγκληματίες και λιγότερο συχνά το γράμμα «Ζ» (που σημαίνει Zigeuner, Τσιγγάνος στα γερμανικά).
***
Η τελευταία μαζική εξόντωση Τσιγγάνων από το Ναζιστικό καθεστώς, πριν αυτό συντριβεί έγινε στις 2 Αυγούστου 1944. Γι’ αυτό η ημερομηνία καθιερώθηκε ως Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ρομά.
Τη νύχτα της 2ας προς 3η Αυγούστου, 2.897 γυναικόπαιδα Ρομά οδηγήθηκαν στους θαλάμους αερίων του στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς – Μπιρκενάου.
Βέβαια, αυτές οι τρεις χιλιάδες Ρομά που εξολοθρεύτηκαν εκείνη την ημέρα του Αυγούστου του ’44 είναι ένα μικρό ποσοστό των Τσιγγάνων που, απλώς δεν χωρούσαν στο Ναζιστικό παράδεισο της Αρίας φυλής. Ο αφανισμός των Ρομά άρχισε από το Μεσοπόλεμο, και βέβαια ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου, όταν οι ιδέες της φυλετικής ανωτερότητας είχαν επικρατήσει στην Ευρώπη.
Οι ίδιοι οι Ρομά υπολογίζουν πως αυτός ο Αφανισμός είχε γύρω στο ένα εκατομμύριο θύματα. Εκτός από τους Εβραίους, που θεωρούνταν κατώτερη ράτσα, το δρόμο για τους θαλάμους των αερίων είδαν και ανάπηροι, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι, και άλλοι, πολλοί…
***
Κάθε χρόνο στις 2 Αυγούστου τιμάται η Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ρομά (Τσιγγάνων), με πρωτοβουλία μη κυβερνητικών οργανώσεων, για να υπενθυμίσει στους πολίτες όλου του κόσμου τον αφανισμό που υπέστησαν οι Ρομά (Porrajmos στη γλώσσα τους) στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Όμως, επειδή ακόμα οι Ρομά συγκεντρώνουν την απαξία των κοινωνιών όπου διαμένουν, σε πολλά κράτη, φαίνεται πως η εκμηδένισή τους από τους Ναζί, δεν συγκινεί και τόσο πολύ τον κόσμο.
***
Υπολογίζεται ότι τα θύματα του Ολοκαυτώματος των Ρομά κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου πλησιάζουν το 1 εκατομμύριο ψυχές.
Ήδη στην Ευρωβουλή εκκρεμεί πρόταση της Ουγγαροτσιγγάνας ευρωβουλευτού Λίβια Γιάροκα για την καθιέρωση της 2ας Αυγούστου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος των Ρομά από τους Ναζί.
