Από καιρό ήθελα μια συνέντευξη μαζί της. Τη θεωρώ ένα από τα διαμάντια μας. Από τη μια η γοητεία της στη σκηνή. Από την άλλη η προσπάθεια για το τέλειο, η κομψότητα του ύφους, η ισορροπία των αντιθέσεων την κάνουν μια απρόσκοπτα κι αδιάκοπα ρέουσα πηγή. Με το μονόλογό της, «Φεύγουσα Κόρη», βασισμένο στο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Μια ψυχή», η Ρηνιώ Κυριαζή ξεχώρισε, τα περασμένα χρόνια. Μέσα από τη δουλειά της με τη σπουδαία σκηνοθέτιδα και δασκάλα Μίρκα Γεμεντζάκη, με την οποία συνεργάστηκε πάνω από δέκα χρόνια, ονειρεύτηκε, πραγμάτωσε και κατέπληξε. Έλαβε διθυραμβικές κριτικές. Δικαίως. Απόφοιτος της σχολής του Εθνικού και πτυχιούχος εκπαιδευτικός, η Ρηνιώ Κυριαζή έφερε αποτελεσματικά εις πέρας μια έρευνα πάνω στο μοιρολόι στα Γιάννενα, τον τόπο όπου γεννήθηκε. Οι δρόμοι την οδήγησαν στον Παπαδιαμάντη. Είχαν προηγηθεί σεμινάρια στη Νέα Υόρκη και συμμετοχές της σε θεατρικά δρώμενα. Έπαιξε τον Εξάγγελο στην «Αντιγόνη» του Λευτέρη Βογιατζή. Έδωσε ψυχή στο ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων. Πίστεψε πολύ στην παράδοση, τη μελέτησε κι αυτή της παρείχε τα κλειδιά για να προχωρήσει. Σήμερα η Ρηνιώ είναι περισσότερο ώριμη από ποτέ. Μας κατακτά και πάλι. Αυτή τη φορά με τις «Βρώμικες Λέξεις», όπου κάνει μια εξαιρετική δουλειά. Συγγραφική και υποκριτική. Συνομιλεί με το θεατή της, δημιουργεί μια πολύχορδη σύνθεση, ένα αμάλγαμα εικόνων και αισθήσεων που κυλούν συνεχώς, από την ίδια τη στιγμή που εμφανίζεται στη σκηνή και αφήνεται στη μαγεία αυτού του σκηνικού παιχνιδιού. Έχει οικοδομήσει συνδετικές γέφυρες, έχει φτιάξει φανταστικά πρόσωπα, αρνητικά πρόσωπα, που έχουν χάσει την ικανότητα να επεξεργάζονται τις λέξεις. Μιλάνε για δημοκρατία και ελευθερία και άλλο πράγμα εννοούν. Το κορίτσι της συγκίνησης, η ηθοποιός με την τέλεια άρθρωση, η «ωραία χρυσόπτερος πεταλούδα», μας ακουμπά κι αφήνει τα ίχνη της. Κι από όσο υποψιάζομαι, έχει πολλές εκπλήξεις ακόμα να μας κάνει. Δεν επαναπαυόμαστε, περιμένουμε.
Διαβάστε τη συνέντευξη.
Φωτογραφίες: Χρήστος Κούτσης
* Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα, έζησα τα καλοκαίρια μου στο Καπέσοβο Ζαγορίου και στη Λέσβο… και βουνό και θάλασσα.
Ποιες είναι οι πιο αγαπημένες αναμνήσεις από την παιδική σου ηλικία;
* Είναι τα περπατήματα στη χαράδρα του Βίκου.
Ποια ήταν η πρώτη παράσταση που παρακολούθησες στη ζωή σου; Τι σου τη θυμίζει;
* Δεν ήταν η πρώτη αλλά ήταν από αυτές που θυμάμαι πιο έντονα… O Μαρσέλ Μαρσώ στα Γιάννενα… Kι έμοιαζε τόσο φυσικό, ήταν η εποχή που η πόλη γνώριζε ότι της αξίζει το καλύτερο.
Γιατί προτίμησες να γίνεις ηθοποιός και όχι εκπαιδευτικός;
* Έχω τη χαρά να διδάσκω φωνή στη δραματική σχολή της Νέλλης Καρρά, στο τμήμα θεάτρου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και σε διάφορες παραστάσεις με βάση τις μεθόδους που σπούδασα: της Μίρκας Γεμεντζάκη, της Kristin Linklater και του Roy Hart.
Ποιοι δάσκαλοι σε καθόρισαν;
* Η Μίρκα Γεμεντζάκη, η Kristin Linklater, o Jonathan Hart, ο Λευτέρης Βογιατζής, ο Dimiter Gotscheff.
Τι σηματοδοτεί για σένα η «Φεύγουσα Κόρη»;
* Πως ό, τι γίνεται από καρδιάς μπορεί να σε συντροφεύει στη ζωή σου σαν μικρό φως που ανάβει ένα παιδί όταν φοβάται το βράδυ.
Τι έχεις να πεις για τη θητεία σου στο ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων;
* Ήταν αφέλεια να νομίζω πως θα με άφηναν να πραγματοποιήσω αυτό που με κάλεσαν να πραγματοποιήσω. Υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα σε αυτό που λέμε ότι θέλουμε και σε αυτό που θέλουμε. Προσπάθησα να ενώσω όλες τις δημιουργικές δυνάμεις της πόλης και να εντάξω το θέατρο σε προγράμματα που θα του εξασφάλιζαν την ανεξαρτησία του από επιχορηγήσεις που δεν υπάρχουν… γιατί λεφτά δεν υπάρχουν… συνεργασίες όμως δεν μπορούν να υπάρξουν; Η ανταπόκριση ήταν μεγάλη όμως ήταν μια ρομαντική αυταπάτη να νομίζω πως οι άνθρωποι που παίρνουν τις αποφάσεις έχουν κριτήρια με τα οποία θα μπορούσα να συνδιαλλαγώ. Κρατάω την αγάπη του κόσμου που μου ζητούσε να μείνω. Έφυγα με πολύ πόνο. Δεν μπορώ ακόμα να αποδεχτώ ότι τα Γιάννενα δεν μπορούν να γίνουν αυτό που… είναι. Ήταν μάθημα ζωής.
Στο ημερολόγιό σου ποια μέρα της ζωής σου θα μείνει ανεξίτηλη;
* Ονειρεύομαι μέρες που θα ‘ρθουν.
Τι είναι αυτό που μας βοηθά να ανακτήσουμε την παράδοση που κρύβεται μέσα μας;
* Να αγαπήσουμε αυτό που είμαστε… να ακούσουμε τον ήχο μας με αγάπη… είναι δύσκολο γιατί γύρω μας όλα είναι εκκωφαντικά.
Αν κάθε παράσταση έχει τη μαγική ιστορία της, οι «Βρώμικες Λέξεις» τι ιστορία κρύβουν;
* Η μαγική της ιστορία είναι η συνάντησή μας. Για μένα ήταν πολύ σημαντική η διαδικασία της γραφής γιατί μου άνοιξε καινούργιους δρόμους, δεν θα μπορούσα όμως ποτέ να γράψω αυτά τα κείμενα μόνη μου. Η μελέτη του θέματος που έθεσε ο Νίκος Καμόντος ήταν τόσο δημιουργική και μας αφορούσε όλους. Νιώθω πολύ τυχερή.
Ο ηθοποιός κάνει το ρόλο ή το αντίθετο;
* Μάλλον οι ρόλοι συναντιούνται με κάτι μέσα μας που έχει ανάγκη να ειπωθεί αλλά μόνο του δεν βρίσκει το δρόμο
Η ζωή του ηθοποιού έχει αγωνίες, έρευνα, ψάξιμο για ακροάσεις, απογοητεύσεις και συνεχές τρέξιμο. Πώς προσαρμόζεις την καθημερινότητά σου;
* Επειδή δουλεύω συνήθως με ομάδες ή δημιουργώ δικά μου πράγματα το δύσκολο είναι ότι πρέπει κανείς να φροντίζει για όλα… κι έτσι δεν μπορεί να αφοσιωθεί αναπόσπαστος στο καθαρά καλλιτεχνικό κομμάτι.
Πόση σημασία έχει στο θέατρο ο χειρισμός των εντυπώσεων;
* Ο δρόμος είναι να αναζητούμε την ουσία μας κι όχι τις εντυπώσεις. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να πλησιάσουμε την τέχνη μας.
Τι σε εμπνέει;
* Οι εκδρομές.
H τέχνη μπορεί να αλλάξει τον κόσμο; Ποια είναι η γνώμη σου;
* Δεν ξέρω αν μπορεί να αλλάξει ο κόσμος, αν η τέχνη μπορεί να τον αλλάξει ή ακόμα αν μπορεί να αλλάξει εμάς τους ίδιους αλλά δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να προσπαθούμε. Αυτή η προσπάθεια είναι πολιτική πράξη κι όχι οι σημαίες ή οι ταμπέλες ή οι έτοιμες απαντήσεις
Όταν ετοιμάζεις μια παράσταση, και κατά τη διάρκεια της παρουσίασής της, «διακατέχεσαι» από το έργο και από τους ήρωες στους οποίους δίνεις ζωή;
* Θα έλεγα ότι υπάρχει μια εσωτερική συνομιλία μαζί τους κάποιες φορές ακόμα και μετά από το τέλος μιας παράστασης.
Σε ποια θεατρικά έργα θα ήθελες να παίξεις;
* Θα ήθελα να παιδευτώ με την αρχαία τραγωδία, νιώθω ότι αυτά τα κείμενα μας μεγαλώνουν, γυμνάζουν την ύπαρξή μας όπως μια ωραία μελωδία τη φωνή ή ένας ωραίος χορός το σώμα.
Ποια είναι τα αμέσως επόμενα σχέδιά σου αλλά και τα σχέδιά σας με την ομάδα Difunta Correa;
* Προς το παρόν μας έχουν συνεπάρει οι “Βρώμικες Λέξεις”.
Τι σημαίνουν για σένα οι λέξεις:
* Έκθεση, στη σκηνή είναι τόσο γλυκιά.
* Ψέμα, μακάρι να μην ξαναπώ ποτέ.
* Λάθη, μακάρι να τα είχα υποστηρίξει περισσότερο.
* Θυμός, κάνω βουτιές στη θάλασσα για να τον διαχειριστώ.
* Φόβος, βουτιές ακόμα και το χειμώνα.
* Χαρά, χρειάζομαι λίγη ακόμα.
* Φιλία, να μην την αναζητούμε μόνο στα δύσκολα.
* Έρωτας, δεν πιστεύω πια… Ελπίζω να εκπλαγώ.
* Αγάπη, κάποιοι σκότωσαν μια αρκούδα και τραυμάτισαν το αρκουδάκι της που έπαιζε πιο κει… τραυματισμένο αγκάλιασε τη μητέρα του για να ξεψυχήσει.
Τέλος, ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Συμβιώνεις με κάποιο κατοικίδιο;
* Είχα ένα γάτο, τον Βρασίδα, που έζησε 19 χρόνια… προς το παρόν αναντικατάστατος
* To www.catisart.gr ευχαριστεί τον Χρήστο Κούτση για τη φωτογράφιση.
“Βρώμικες Λέξεις”
Κείμενα: Tζέννυ Έρπενμπεκ (“Το παιχνίδι με τις λέξεις”, μτφρ. Αλέξανδρος Κυπριώτης)
Ρηνιώ Κυριαζή (με αφορμή το “Δόγμα του Σοκ” της Ναόμι Κλάιν)
Δραματουργία: Νίκος Φλέσσας
Σκηνοθεσία: Νίκος Καμόντος
Σκηνικά – κοστούμια: Λίνα Μότσιου
Μουσική: Νίκος Βελιώτης
Φωτισμοί: Λίνος Μεϊτάνης
Ηθοποιοί: Άρης Αρμαγανίδης, Νίκος Καμόντος, Ρηνιώ Κυριαζή, Αγγελική Παπαθεμελή, Βάσια Χρήστου
Πληροφορίες
“Βρώμικες λέξεις”
Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων
Κύπρου 91 Α στην Κυψέλη, τηλ. 2130040496
www.polychorosket.gr
