Τα μυστικά της πατρίδας μένουν πάντα στην καρδιά μας, όσο κι αν απομακρυνθούμε από αυτήν, όσο κι αν ταξιδέψουμε, κι αν πετύχουμε σε τόπους άλλους, άγνωστους, μακρινούς. Ελληνίδα της διασποράς η Εύα Ψάννη Μπακόγιωργα, που ζει στο East Hartford του Connecticut (ΗΠΑ), γυναίκα καταξιωμένη, με κοφτερό μυαλό κι ευαίσθητη ψυχή, μια θαλερή κυρία, γνωρίζει καλά πως όταν σβήνεις ένα κομμάτι από το παρελθόν σου είναι σαν να σβήνεις ένα κομμάτι από το μέλλον σου. Άλλωστε, είναι γνωστό πως πολλοί από τους Έλληνες της διασποράς είναι πιο Έλληνες και πιο πατριώτες κι από τους κατοίκους τούτης δω της χώρας. Αγαπούν, πονάνε, λαχταρούν τη μικρή πατρίδα, κι ας κακομεταχειρίζεται τούτη τα παιδιά της, κι ας τα σκέπτεται μόνον όταν τη συμφέρει, κι ύστερα τα αποδιώχνει. “Όπου κι αν ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει”, λέει ο Νομπελίστας Γιώργος Σεφέρης. “Η μνήμη όπου κι αν την αγγίξεις πονεί”, γράφει αλλού ο ποιητής και επειδή η μνήμη είναι και ποιήτρια, η Εύα έγραψε ένα ποίημα για την πατρίδα της. Yπάρχει κάτι “πιο βαθύ, πιο απλό, πιο μεγάλο” από αυτό;
“Της Πατρίδας μου”
Ρόδι μαζεμένο στη φλούδα του
όλη η ησυχία της νύχτας
χίλια μύρια ροδάστερα κλεισμένα στην καρδιά μου
Σπάει το ρόδο και ξεχύνονται
σταγόνες κόκκινου αίματος
γεμίζουν τον ουρανό της ψυχής
ποτίζουν τις φλέβες όνειρα
δρασκελούν το χαγιάτι της ανείπωτης πίκρας
και καρτερούν το χτίσιμο της αυριανής χαράς
Και η αυριανή χαρά μυρίζει άνθη νεραντζιάς
που περιμένουν να απλωθούν
στο ανάσεμα του αέρα
Μυρίζει ίσκιο δροσερό ξεφεύγοντας
του ήλιου την παλάμη
Μυρίζει θάλασσα, βουνό, πεύκο και κυπαρίσσι
βουνίσιο τσάι, αμάζευτο
πράσινη ελιά, πικρή
το λάδι της σταγόνα να ταΐσει
το στόμα της αποθυμιάς
Και ξεκινά η αποθυμιά από βαθιά
θρέφτηκε χρόνια με το γάλα του καημού
βύζαξε χρόνια από της ξενιτιάς το αγκάθι
Ματώθηκε,
Δεν λόξεψε,
Ίδια η φλόγα στη φωτιά του γυρισμού
Τρανότερη και πιότερο καυτή
Για της ΠΑTPΙΔΑΣ το γαλάζιο, το άπιαστο,
για το θυμάρι της στο πλάι του βουνού
για την αυλόπορτα που ανοίγει στον καθένα
Ταγάρι κρεμασμένο στην ελιά,
ζεστό ψωμί, κρασί, τυρί,
και το σπουργίτι να καλωσορίζει
EPB.
Μυκήνες, περιδέραιο με χρυσές χάνδρες σε σχήμα ροδιού, 16ος αιώνας π.Χ.