Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Αρχειοθετώ, αρχειοθέτηση, αρχειοθέτης, αρχειομαρξισμός, αρχειονομία, αρχειοφύλακας, αρχειοφυλακείο και βεβαίως αρχείο. Αρχείον: κατοικία των αρχόντων. Το νόημά του κατάγεται από το αρχαίο ελληνικό αρχείον: το οποίο αρχικά ήταν μια οικία, μια διεύθυνση, το ενδιαίτημα των ανώτερων αρχόντων, εκείνων που διέτασσαν… Οι άρχοντες ήταν αρχικά οι φύλακες. Οι άρχοντες δεν διασφαλίζουν μόνο τη φυσική ασφάλεια της παρακαταθήκης και του ερείσματος. Τους αναγνωρίζουν επίσης το δικαίωμα της ερμηνευτικής αρμοδιότητας. Κατέχουν την αυθεντία να ερμηνεύουν τα αρχεία. Ο αρχειοθέτης έχει μια πατριαρχική λειτουργία. Είναι ο άρχων του αρχείου. «Πιστεύω ότι ο κατάλογος είναι η ανώτερη μορφή λογοτεχνικής γραφής. Όταν βάζουμε τη δικιά μας φαντασία, μας διαφεύγουν πράγματα. Ενώ όταν τα περιγράφεις με ακρίβεια και τα ταξινομείς, διατηρείς πιστότατα το αίσθημά τους και τη μνήμη τους- όχι το δικό μας συναίσθημα απέναντι σ’ αυτά», λέει ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης. Η Σοφία Κορώνη και η Κατερίνα Κλειτσιώτη, δύο νεότατες ηθοποιοί και σκηνοθέτιδες που ανήκουν στην ομάδα Horses Ιn My Dreams, με την παράστασή τους “Τα απέχοντα μυριάδες μυριάδων έτη φωτός… άστρα”, που παρουσιάζεται στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, όχι μόνον ανακαλύπτουν τον Πεντζίκη αλλά τον ερευνούν, τον μελετούν, τον ασπάζονται και με πάθος τον μεταδίδουν, χτίζοντας μια παράσταση – ποίημα όπου οι αποστάσεις μεταξύ των ανθρώπων συγκρίνονται με «εκείνες που χωρίζουν τα απέχοντα μυριάδες μυριάδων έτη φωτός άστρα». Μην απορήσετε αν με την έναρξη της παράστασης αρχίσουν τις ερωτήσεις. Εσείς οι θεατές θα απαντήσετε μόνον εφόσον επιθυμείτε και εφόσον γνωρίζετε. Οι απαντήσεις είναι απλές, αφορούν τις αποστάσεις. Αποστάσεις που διανύονται με το νου, ταξίδια που δεν πραγματοποιήθηκαν, αναμνήσεις πρώτης ανάγκης τοποθετημένες στη βαλίτσα για μια βόλτα στον κόσμο. Ποια είναι η πιο μακρινή απόσταση; Αυτό το ερώτημα είναι σίγουρα δύσκολο. Υπάρχει η απόσταση αναπνοής, υπάρχει η ψυχική απόσταση, η χρονική απόσταση, η απόσταση βολής, η απόσταση ακοής, η απόσταση ασφαλείας, η απόσταση σημείου από ευθεία και ούτω καθεξής. Επίσης, μπορείτε να κρατήσετε καταρχάς τις αποστάσεις σας από τις ηθοποιούς και να αναμένετε υπομονετικά την οικειότητα. Διότι την οικειότητα στην πορεία θα την κατακτήσουν ανεπιφύλακτα.
Το έργο «Αρχείον» άρχισε να γράφεται το 1943 και τελείωσε έπειτα από 30 χρόνια και 8 μήνες. Ο πλήρης τίτλος του είναι «Αρχείον – Βιβλίο Έρωτος ήτοι της αγάπης που χαρίζει ως φως οικουμενικό ο Κύριος». Πρωταγωνιστές του είναι ο Αντώνιος, Αντώνης, Αντωνίνος ή Αντωνάκης Νίνης και η Άννα Ελκομένου. Η ιστορία τους εξελίσσεται μέσα από την έρευνα και την ταξινόμηση που κάνει ο συγγραφέας στο περιεχόμενο των συρταριών μιας ντουλάπας. «Συγκολλητή» θεωρούσε τον εαυτό του ο συγγραφέας. Σχήματα, θραύσματα και ίχνη συγκολλούσε ο Πεντζίκης. Με τι τρόπο, όμως; Θεϊκό! Οργάνωνε το υλικό του με βάση τον Συναξαριστή, που είναι ένα λειτουργικό κείμενο – ημερολόγιο της Εκκλησίας, στο οποίο εξιστορούνται οι βίοι των αγίων της Ορθοδοξίας και τα μαρτύριά τους. H μια πλευρά του έργου του είναι η σειρά των αισθητικών εκφραστικών επιτευγμάτων. H άλλη, η νοητική των οσίων πατέρων της πίστης. Η δουλειά του συνεχίζει το δρόμο του Παπαδιαμάντη και βοηθά στην αναστήλωση των ερειπίων του Σολωμού. Οι πιο αληθινές ιστορίες πηγάζουν ίσως από συναντήσεις που δεν έγιναν, λέξεις που δεν ειπώθηκαν, ραντεβού που ακυρώθηκαν την τελευταία στιγμή, γράμματα που χάθηκαν, εξηγήσεις που δεν δόθηκαν, διαψεύσεις που δεν πραγματοποιήθηκαν, μηνύματα που δεν εστάλησαν, δέματα που έφτασαν κατά λάθος σε άλλο παραλήπτη. Η πιο γνήσια πραγματικότητα εναπόκειται στην τύχη, στις ακυρώσεις, στις ματαιώσεις, στις συμπτώσεις. Οι Σοφία Κορώνη, Κατερίνα Κλειτσιώτη, δημιουργώντας την παράσταση “Τα απέχοντα μυριάδες μυριάδων έτη φωτός… άστρα”, επέμειναν δημιουργικά και δραματικά, διατεθειμένες να δοκιμάσουν κάθε διαφορετική προσέγγιση σε ένα δύσκολο υλικό. Γιατί το αρχιτεκτόνημα του Πεντζίκη είναι σίγουρα λαβυρινθώδες. «Στο Αρχείον που είναι ένα βιβλίο έμμεσου έρωτος, η έννοια του χρόνου καταλύεται και οριστικά θεμελιώνεται η εσωτερική μου μυθολογία». Πρόκειται για ένα πλέγμα από στοές, πύλες, παραλλαγές, μετατοπίσεις, εμβλήματα και σύμβολα, ένα ψηφιδωτό προσεκτικά φιλοτεχνημένο με πολύτιμα και χρωματιστά λιθαράκια που ο ίδιος ο συγγραφέας ανασύρει από απίστευτα σημεία του μνημονικού και του χωροχρόνου. Οι δύο ηθοποιοί ακολουθούν τον Αντώνη και την Άννα στην παράλληλη πορεία τους προς την -ανέφικτη;- εκπλήρωση ενός απόλυτου έρωτα, τη Χάνα και την Έλενα στην προσπάθειά τους να γεφυρώσουν τα χάσματα του πολέμου, και την επιθυμία όλων αυτών των προσώπων να ενωθούν και να απογειωθούν πέρα από τα όρια του ορατού μας σύμπαντος, «με τα πόδια στη γη και το βλέμμα καρφωμένο στα αστέρια».
Ο Πεντζίκης είναι μια μοναδική προσωπικότητα που κατάφερε να συγκεράσει τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό με τη βυζαντινή παράδοση. Χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν εκφράζεται άμεσα αλλά μέσα από την κιβωτό γνώσης του, τα γεγονότα, τις επιρροές που συσσωρεύει και προβάλλει σαν alter ego δίνοντας την αίσθηση μιας ατέρμονης και περιπετειώδους διαδρομής στον εσωτερικό κόσμο. Μήπως άλλωστε ο εσωτερικός κόσμος δεν είναι η ουσία της πραγματικότητας; Ο Πεντζίκης, με τολμηρό μυαλό, κατάφερε να γεφυρώσει τα ρεύματα της εποχής του με την ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης. Η γραφή του είναι συνειρμική, ακολουθεί μια συνειδησιακή ροή προσωπικού μονολόγου, όπως τον αιχμαλώτισαν στη λογοτεχνία τους ο Τζέις Τζόις και η Βιρτζίνια Γουλφ. Όπως και η ζωγραφική του, έτσι και η γραφή του αποτελεί ένα παλίμψηστο που περιέχει πάμπολλους συμβολισμούς.
Εδώ, στη συγκεκριμένη παράσταση, μην περιμένετε να υπάρξουν απαντήσεις, ούτε καν ερωτήματα, αλλά μια συγκίνηση που, μέσα από την εμπειρία του θεάτρου, μας κάνει, έστω και για μια στιγμή, να θυμόμαστε ποιοι είμαστε, από πού ερχόμαστε και πού είμαστε. «Η μαργαρίτα που κρατάει η μικρή Άννα είναι το μόνο ερώτημα κι η μόνη απάντηση για όλο το σύμπαν» (Ν. Γ. Πεντζίκης).
Στην παράσταση οι δύο ηθοποιοί και δημιουργοί μεταχειρίζονται το ιδιότυπο υλικό που ανέλαβαν ως κοινό τόπο και ως εύπλαστη ύλη αρχέγονης μνήμης. Με ανοιχτό πνεύμα αξιοποιούν την έννοια της παράδοσης, του μύθου, του θαύματος. Χρησιμοποιούν άμεσους και έμμεσους συνειρμούς. Μια αλυσίδα συνδέσεων, συνεισφορών, συσχετισμών και συναφειών. Ύλη, πνεύμα, όνειρο, εφιάλτης, συναίσθημα. Συνηθισμένα πράγματα και θέματα, ασυνήθιστα, υπερβάσεις, αναγωγές, όλα αποδίδουν ουσίες και χυμούς. Ανασύρουν στοιχεία και τα τοποθετούν στο οικοδόμημα σε μια διαδικασία αργού και περίπλοκου χτισίματος.
Ένα ενυδρείο με ψάρια (ουσιώδης συμβολισμός αυτός των ιχθύων), μια λεκάνη με νερό, δύο παλιές βαλίτσες, δύο καρέκλες από κόκκινη φορμάικα, ένα βάζο με γλυκό κεράσι, τα αντικείμενα ως υλικές μεταμφιέσεις των αισθημάτων, ως υπολείμματα και ερείπια, δημιουργούν ένα μηχανισμό ανάκλησης αναμνήσεων με διαρκείς έλξεις και απωθήσεις. Την υψηλής στάθμης διηγηματογραφία του Βορειοελλαδίτη Πεντζίκη την παντρεύουν με το αφοπλιστικό και απροσποίητο ύφος της Σάρα Πόλεϊ και το πρωτοπόρο κινηματογραφικό θέατρο του Φαμπρίς Μελκιό, ερωτικό και συνάμα πολιτικά αναγκαίο. Δεν σταματούν όμως εκεί, προσθέτουν εμβόλιμη και μια παραβολή για την αντιμετώπιση του φόβου της Κατρίν Αν αλλά και δείγματα από το παγερό χιούμορ, την οξυδερκή πρόζα, την ποιητικότητα σε χαμηλό προσωπικό τόνο της Σύλβια Πλαθ και του υπέροχου «Γυάλινου Κώδωνά» της.
Για να εκδηλωθεί όμως όλος αυτός ο πλούτος, χρειάζονται αγαθή προαίρεση και μια τεράστια αθώα παιδική καρδιά, που όντως υπάρχουν. Γιατί η Σοφία Κορώνη, φορώντας ροζ φόρεμα και κατόπιν ανδρικό κοστούμι και η Κατερίνα Κλειτσιώτη, με φόρεμα πράσινο και στη συνέχεια με απλό παλαιικό νυφικό, έχουν μελετήσει βαθιά όλα τα επίπεδα και τις διαφορετικές πτυχές του πεντζίκειου έργου και η παράσταση που φτιάχνουν έχει την απαλότητα της αγάπης και τη φευγαλέα υφή της μνήμης και της αλήθειας.
Πόσο πολύτιμο, πόσο συγκλονιστικό, πόσο λυτρωτικό είναι να ακούμε και να βλέπουμε δύο κορίτσια επί σκηνής να μιλούν με τη φωνή που σε πολλά της σημεία θυμίζει απελπιστικά τη δική μας κρυφή φωνή, της δικής μας κρυφής αγωνίας!
Συντελεστές
Κείμενα: Ν. Γ. Πεντζίκης, Σάρα Πόλεϋ, Σύλβια Πλαθ, Φαμπρίς Μελκιό, Κατρίν Ανν, Ομάδα Horses in my Dreams, δραματουργία – σκηνοθετική επιμέλεια: Σοφία Κορώνη, Κατερίνα Κλειτσιώτη, σκηνικά – κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης, επιμέλεια κίνησης: Ξένια Θεμελή, επιμέλεια ήχου: Χρήστος Ανδρεαδάκης, φωτισμοί: Γιάννης Δρακουλαράκος, visuals: Γιώργος Ευθυμίου, φωτογραφίες: Annie Daverio, Σπύρος Τσακίρης, Γιάννης Γεωργίου, μουσικές επιλογές: Σοφία Κορώνη, illustration: Γιώργος Χανδρινός – Rotegrafik – Indyvisuals, ερμηνεία: Σοφία Κορώνη, Κατερίνα Κλειτσιώτη
Πληροφορίες
“Τα απέχοντα μυριάδες μυριάδων έτη φωτός… άστρα”
Ομάδα HorsesinmyDreams
Aπό τις 24 Οκτωβρίου μέχρι τις 26 Δεκεμβρίου 2014
Kάθε Παρασκευή 21:00
Γενική είσοδος: 10 € – φοιτητικό: 8 € – μειωμένο εισιτήριο (άνεργοι, κάρτα ΣΕΗ): 5 €
Διάρκεια: 70 λεπτά
Κρατήσεις: 213 00 40 496 / 69 45 34 84 45
“Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων”
Κύπρου 91Α και Σικίνου 35Α, 11361, Κυψέλη, Αθήνα
213 00 40 496|69 45 34 84 45
[email protected]
https://www.facebook.com/kentron.el
Πρόσβαση
Εύκολο παρκάρισμα.
Λεωφορείο (στάση Καλλιφρονά): 054, 608, 622, Α8, Β8.
Τρόλεϊ (στάση Καλλιφρονά): 3, 5, 11, 13, 14 | (στάση Πλατεία Κυψέλης): 2, 4.
ΗΣΑΠ: Άγιος Νικόλαος (12 λεπτά με τα πόδια).
Καλλιτεχνική διεύθυνση, οργάνωση παραγωγής:
Φωτεινή Μπάνου, Δημήτρης Αλεξάκης / 69 45 34 84 45 / 69 45 07 51 24
[email protected]
* Horses In My Dreams: https://www.facebook.com/pages/Horses-In-My-Dreams/431917710251609
Aπόσπασμα
Eρμάριο 9
Φακ. 8 – Εράνισμα εκ της Βιολογίας για τα νυκτολαμπή πλαγκτόν. Οι ψαράδες τα ονομάζουν με λέξη άπειρα ερωτική: διακαμό.
Αφήγηση περί ενός κοριτσιού που λεγόταν Άννα. Μια μέρα περνώντας από την οδό Αντωνίου Νίνη κατάλαβε ότι αγαπούσε απερίγραπτα πολύ έναν υπάλληλο στο Δημόσιο που λεγόταν Αντώνης. Έδεσε λοιπόν τα χέρια της κατά τον τρόπο που σμίγουν τις παλάμες οι επιχειρούντες πορεία πάνω σε αναμμένη φωτιά, θέλοντας να χτίσει γέφυρα που θα την αντάμωνε με τον ανυποψίαστο άντρα που βρισκόταν μακριά. Η αφήγηση περατούται με την παράθεση της γνώμης πολλών που συνέπεσε να την προσέξουν ότι έμοιαζε με στυμμένη λεμονόκουπα.
Φακ. 7 – Αφήγηση για έναν που αγαπά και θέλει ν’ ανακαλύψει τον εαυτό του.
Διήγηση για μια κόρη που ακούει και σκύβει να δει πού υπάρχει φως. Τη βλέπει ένας άγουρος και τη γεμίζει φιλιά. Το πηγούνι της λυχνάρι φαρφουρί διώχνει από την καρδιά του κάθε φόβο. Σκηνοθεσία αφθόνου χιονιού που σκεπάζει τα πάντα, όπως ένα άσπρο μαντήλι καλύπτει το πρόσωπο νεκρού.
Αφήγηση που αναφέρει ότι το άναμμα του αισθήματος, του το προκάλεσε με την επιμονή της η Αλεπού, χαρίζοντάς του ένα γλαστράκι με θαυμάσια κυκλάμινα και τα έτι θαυμασιότερα χείλη της για ένα φιλί. Ο καημένος εξακολουθεί να απορεί γιατί εκείνο το φιλί δεν είχε δεύτερο και του πονάει ολόκληρο το σώμα βυθισμένο στη φτώχεια, που τον μειώνει σε σημείο να καμαρώνει όσους πιάνουν το τουφέκι και γίνονται επαναστάτες, να χαλάσουν αυτό τον ψεύτικο κόσμο για έναν άλλον καλύτερο, όπου δίχως βέβαια να το λέει πιστεύει με όλη του τη δύναμη πως θα έχει όσα φιλιά θέλεις.
Φακ. 9 – Ποίημα όπου μια κοπέλα ονόματι Άννα παραβάλλεται με κάμαρη γεμάτη ωδικά πτηνά
Απόσπασμα σχετικό με την Αρχαία Τέχνη: «Δια της μνήμης γαλουχούνται τα αγάλματα, ίσαμε που γίνονται ιδέες»
Φακ. 10 – Ερωτική επιστολή όπου κάποια Άννα εξομολογείται σε κάποιον Αντώνη ότι απ’ αυτόν εδιδάχθη την ανταπόκριση των λέξεων με τα πράγματα.
Φακ. 12 – Τραγική είδηση εφημερίδος για την αποκοπή και πτώση μιας γέφυρας. Τα θύματα πολλά. Σχόλιο πάνω στην περίπτωση του λεγομένου Αντώνη, που κατόρθωσε να διαβεί αντίπερα παρά τα ανακατωμένα νερά του ορμητικού ποταμού. Αναφέρεται συν τοις άλλοις ότι τον έσωσε δεινή κολυμβήτρια, μια κοπέλα ονόματι Άννα, χωρίς η εκδοχή αυτή να γίνεται γενικότερα πιστευτή. Κατά την επίσημο άποψη ομάδος ιατρών, η υπερβαίνουσα τα συνήθη μέτρα αντοχή του διαβάντος εν ζωή απέναντι, οφείλεται σε ιδιάζοντα ψυχισμό που είναι δυνατόν να κάμει το σώμα του ανθρώπου ανθεκτικότερο από τις πέτρες και ταυτόχρονα τόσο ανάλαφρο, ώστε να μπορείς να υποθέσεις ότι κατέβηκαν πλήθος περιστέρια από τον ουρανό και τον ανασήκωσαν.
Φακ. 13 – Επιστολή του Αντώνη που αναφέρει ότι αντάμωσε την Άννα, παρ’ όλο που εκείνη βρισκόταν την ίδια ώρα πολύ μακριά από τη Θεσσαλονίκη. Εν συνεχεία αναφέρεται ότι πάρα πολύ θα τον ενδιέφερε να μπορούσε να πρόφερνε ένα άλφα σαν ωμέγα.
Ερμάριο 8
Φακ. 1 – Ιατρική διατριβή περί του υποθαλάμου, χώρου συναντήσεων υπό τη φαιά ουσία της λογικής των παρελθόντων με τα μέλλοντα.
Διήγηση αναφερόμενη σε νεαρά δακτυλογράφο που χτυπώντας τα πλήκτρα της γραφομηχανής σε ώρες ανίας κατόρθωσε να σχεδιάσει ένα σπίτι όπως θα το θελε προκειμένου να ζήσει με τον αγαπημένο της για πάντα.
Φακ. 2 – Περιγραφή απογευματινού ύπνου ξαπλωμένης κόρης, σε πολυθρόνα ανοιχτή. Αναφέρεται σαν επιτυχής συνδυασμός λουλουδιών και φτερών προς άγαλμα. Σαν διφυής αριθμός που μ’ εμπιστοσύνη εγκαταλείπει πάσα βιοτική μέριμνα στον άνεμο. Θαυμασία εικών του φωτός στο παρόν. Κίνηση εισόδου συνεχιζόμενη αδιάπτωτα.
Ερμάριο 9
Φακ. 1 – Ιατρική γνωμάτευση όπου η αναφυλακτική από του δέρματος εκδήλωση αποδίδεται στο ούρο που έβρεξε τις παλάμες της και όχι στο γεγονός ότι μετρούσε τ’ άστρα
Ερμάριο 8
Φακ. 4 – Ποίημα ερωτικό αναφερόμενο σε νεαρά κόρη που παρομοιάζει τις φάλαγγες όλων των δακτύλων της με εκστρατευτικά σώματα ικανά να κατακτήσουν τον κόσμο άπαντα.
Σειρά δίσκων παθιασμένης λαϊκής μουσικής όπου κυριαρχούν οι λέξεις «φιλί, φίλησέ με, φίλα με».
Σημείωμα όπου αναφέρονται ευάριθμοι νεαροί να συμμετέχουν σε γλέντι αντικαθιστώντας τη βροχή με σαμπάνια Gordon Blue περιλούζουν την κοπέλα που ξεστηθώθηκε και ζητούσε να της φέρουν να θηλάσει ένα ψάρι του βυθού το οποίο τρανεύοντας θα χορτάσει όλο τον κόσμο. Και δεν θα βρεθεί άνθρωπος να πει ότι η ζωή δεν είναι ωραία. Μέγα καλό και πρώτο.
Φακ. 5 – Είδηση περί κεραυνωθέντος στον λεγόμενο κήπο του Προβατά. Το περιστατικό ευφυώς αναφέρεται ως γάμος με τη Αστραπή.
Φακ. 6 – Διήγηση για δυο ερωτευμένους μέσα σ’ ένα αυτοκίνητο. Οδηγεί η κοπέλα μεταθέτοντας το μοχλό. Πρώτη, Δευτέρα. Νεκρά. Τρίτη, Τετάρτη. Όπισθεν. Φεύγει εγκαταλείποντας τα παλάτια των Ατρειδών και τ’ ανθρωποφάγα δείπνα. Δεν βάνει με το νου της τον Άδη γιατί κι αν φτάσει εκεί κάποτε, θα χαρίσει αντάλλαγμα της λευτεριάς το παρελθόν της γέλιο.
Η μαργαρίτα που κρατάει η μικρή Άννα είναι το μόνο ερώτημα κι η μόνη απάντηση για όλο το σύμπαν.
Φακ. 7 – «Σα ν’ αργάει πολύ ο χρυσός μου» σκέφτεται. Εφτά ονόματα. Εφτά σκαλιά. Εφτά μέρες. Μια εβδομάδα. Κι αν είναι να κάνει μήνες; Τι θα γίνει; Στα 7 χρόνια λένε αλλάζει όλο το σώμα κι εγώ δεν τον φίλησα ακόμα, ούτε σ’ ένα σημείο αυτουνού που είναι τώρα».
Ερμάριο 4
Φακ. 2 – Δημοσίευμα εφημερίδος αναφερόμενο στη συνήθεια που είχε κάποτε επικρατήσει να φοράν οι εραστές δαχτυλίδια καμωμένα από τα μεταλλικά κουρέλια των πεσμένων και κατεστραμμένων αεροπλάνων.
Επιστολή όπου περιλαμβάνονται όσα είπε η Άννα εξαφορμής του χαμού του Αντώνη. «Κανένας ποτέ δεν χάνεται, οι πάντες κάπου υπάρχουν».
Ερμάριο 6
Φακ. 5 – Αφήγημα αναφερόμενο σε φοιτητή που είχε τοποθετήσει σε περίοπτη θέση μέσα στο δωμάτιό του τον εσωτερικό πάτο ενός παπουτσιού της κοπέλας που αγάπησε, όταν εκείνη έφυγε.
Ερμάριο 3
Φακ. 2 – Σημείωμα αναφερόμενο στην αριθμητική ταύτιση του κύριου ονόματός της με την αγάπη. Αγάπη=1 και Άννα=1. Κατόπιν ξέροντας ότι οι δυο αυτές λέξεις, το ίδιο και παρόμοια, ισούνται ποιοτικά με το 10, γάμο της αγάπης με το τίποτα, κατάλαβε ότι είχε μπροστά της τον άνθρωπο ολόκληρής της της ζωής.
Φακ. 7 – Αφήγηση περιστατικού όπου αναφέρεται ότι μετά από 3 ώρες σκληρών διαπραγματεύσεων με τον ιδιοκτήτη του ακριβού ρεστωράν, τον είδαν να βγαίνει κουβαλώντας έναν τεράστιο καθρέφτη στον οποίο πριν 30 χρόνια και για 10 μόνο λεπτά είχε καθρεφτιστεί μέσα η αγαπημένη του.
Ερμάριο 9
Φακ. 8 – Στοχασμοί πάνω στην ευθύγραμμη πορεία της ζωής. Τονίζεται ως διαφορά η έννοια του αποχαιρετισμού. Περιέχει στοιχεία διάφορα της προς τα πρόσω πορείας. Το ανέμισμα του μαντιλιού. Την κραυγή που σκεπάζει τον ουρανό με σύννεφα. Το βλέμμα που θολώνει με βροχή το παράθυρο. Κινήσεις σε μιαν άλλη διάσταση, εκτός ευθείας. Πλήρωση της παρούσης στιγμής με το χθες και το αύριο.
Ο σκηνοθέτης τελειώνει τη μακρά σειρά των υποδείξεων και εξηγήσεων, υπογραμμίζοντας ότι παρόμοιο έργο αποπροσωποποίησης του ερωτικού υλικού μιας επιστολής, απαιτεί μακρά απασχόληση των ακροβατών με έννοιες εκτός από τα άμεσα συμφέροντα που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις. Χωρίς καμιά αμφιβολία και δισταγμό αντίκρυ στην αγάπη που ενώνει τα πάντα, παρελθόντα και μέλλοντα, στη δοξολογία της άπειρης στιγμής του νυν και αεί.
(Ν. Γ. Πεντζίκης, Αρχείον – Βιβλίον έρωτος…, Αθήνα, 1974)