Του Παναγιώτη Μήλα
Λες και ήταν χτες. Ιανουάριος του 1979, Οκτώβριος του 2022. Και τότε και σήμερα για μια τοιχογραφία.
Το 1979 ήταν στην ομάδα ο αρχιτέκτονας Αντώνης Χατζηγιακουμής, η ζωγράφος Εύα Μελά, ο γλύπτης Μπάμπης Δαραδήμος, η Ειρήνη Αϊβαλιώτου, η Χαρά Δημάκη, αλλά και σπουδαστές ή απόφοιτοι της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
Τότε ήταν η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και την Ειρήνη, η Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση και το Καλλιτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας που αποφάσισαν να κάνουν μια εξόρμηση σε γειτονιές της Αθήνας και σε πόλεις της Ελλάδας για τοιχογραφίες με θέμα: «Το παιδί χρειάζεται ειρήνη».
Έκανα τότε τέσσερις τοιχογραφίες: Στις προσφυγικές πολυκατοικίες της Καισαριανής, στη Φρουταγορά του Βόλου, στις εργατικές πολυκατοικίες του Νέου Κόσμου και σε μια γειτονιά κοντά στο Λιμάνι του Ηρακλείου της Κρήτης.
Τώρα τον λόγο έχουν ο Μάριος Στρόφαλης, ο Κώστας Βαλλής, η Γεωργία Αγγελοπούλου, η Σοφιάννα, η Χριστίνα, η Τζωρτζίνα, η Κωνσταντίνα, ο κύριος Τζώρτζης, ο Θάνος, ο Κυριάκος, ο Κωνσταντίνος και το Φεστιβάλ «Μικρό Παρίσι των Αθηνών».
Η νέα αρχή – για μένα – έγινε το 2018 με θέμα τα 50 χρόνια από τον ξεσηκωμό του Μάη του 1968. Η τοιχογραφία δημιουργήθηκε στη γειτονιά της «Φίνος Φιλμ», στην οδό Ερατύρας και Σάμου 44.
Ακολούθησε το 2019 το θέμα με τα «Καμπαρέ του Κόσμου». Για την τοιχογραφία που έφτιαξα πήρα την έμπνευση από την ταινία «Λόλα» και το τραγούδι του Σταύρου Ξαρχάκου «Χάθηκε το φεγγάρι» που είχε ερμηνεύσει η Βίκυ Μοσχολιού. Η τοιχογραφία έγινε στην οδό Κεραμέων 16 και Βίκτωρος Ουγκώ.
Λόγω κορονοϊού χάσαμε δυο χρονιές και επανερχόμαστε φέτος.
«Το Μικρό Παρίσι των Αθηνών» τιμά τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή με θέμα «Το 1922, πυλώνας στο σήμερα».
Αυτή τη φορά η τοιχογραφία θα γίνει στην οδό Μαιζώνος 72 και Σάμου 9, στο Μεταξουργείο, πολύ κοντά στον ομώνυμο σταθμό του μετρό.
Θα δουλέψουμε το Σάββατο 29 και την Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2022 από τις 10 το πρωί.
Έμπνευσή μου είναι το τραγούδι «Προσφυγιά» σε στίχους Πυθαγόρα, μουσική Απόστολου Καλδάρα και ερμηνεία του Γιώργου Νταλάρα. Είναι από τον μεγάλο δίσκο «Μικρά Ασία».
Η προσφυγιά
1972
Στίχοι: Πυθαγόρας
Μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
Πάνε κι έρχονται καράβια
φορτωμένα προσφυγιά
βάψαν τα πανιά τους μαύρα
τα κατάρτια τους μαβιά
Σε ποια πέτρα σε ποιο χώμα
να ριζώσεις τώρα πια
κι απ’ το θάνατο ακόμα
πιο πικρή είσαι προσφυγιά
Πού να βρίσκεται ο πατέρας
ψάχνει η μάνα για παιδιά
μας εσκόρπισε ο αγέρας
σ’ άλλη γη σ’ άλλη στεριά
Σε ποια πέτρα σε ποιο χώμα
να ριζώσεις τώρα πια
κι απ’ το θάνατο ακόμα
πιο πικρή είσαι προσφυγιά
***
Το 1972 γιορτάζονταν τα 50 χρόνια από τη μικρασιατική καταστροφή και ο Καλδάρας με τον Πυθαγόρα δημιούργησαν αυτόν τον δίσκο. Επέλεξαν τον Στέλιο Καζαντζίδη ως ερμηνευτή. Όμως ένας εργολάβος οικοδομών, στενός φίλος και σύμβουλος του Καζαντζίδη, τού υπέδειξε να μη δεχτεί την πρόταση του Καλδάρα. Έτσι και έγινε.
Στη συνέχεια ο Καλδάρας και ο Πυθαγόρας αναζήτησαν λύση στο πρόβλημα και τη βρήκαν σε δύο νέους τραγουδιστές. Ήταν ο Γιώργος Νταλάρας και η Χαρούλα Αλεξίου.
Όμως το επόμενο εμπόδιο ήταν οι κριτικοί οι οποίοι μόλις άκουσαν τον δίσκο έβαλαν επάνω του ένα τεράστιο «Χ». Αυτή ήταν η άποψή τους για το έργο.
Και πράγματι οι πωλήσεις του δίσκου πήγαν χάλια στο ξεκίνημα.
Εξαίρεση ήταν ένα κείμενο του δημοσιογράφου Παύλου Παλαιολόγου ο οποίος στο χρονογράφημά του στο «Βήμα» στις 31 Αυγούστου 1972, με τίτλο «Ιστορία σ’ ένα δίσκο» έγραψε και τα εξής: «Δόξες του έθνους, μεγάλοι ποιητές, ακαδημαϊκοί και νομπελίστες, σας στρώνω δάφνες για να περάσετε. Συμπαθάτε μας, όμως, όταν σας λέμε ότι η δική σας λύρα με τους υψηλούς φθόγγους δεν ράγισε την ψυχή της μάζας όσο οι απλοϊκοί αυτοί στίχοι και τα λαϊκά μοτίβα που γυρίζουν με τις στροφές ενός δίσκου»…
Οι κακές πωλήσεις του δίσκου είχαν διάρκεια μόνο τριών μηνών.
Η συνέχεια εξέπληξε και τους δημιουργούς και τους κριτικούς.
Ήταν όταν μίλησε ο λαός και ο δίσκος έγινε εκείνη τη χρονιά ο πρώτος επίσημα χρυσός δίσκος της ελληνικής δισκογραφίας με πραγματικές πωλήσεις 100.000 και με τεράστια επιτυχία και στους Έλληνες του εξωτερικού, ιδιαίτερα της Αμερικής.
Αξίζει εδώ να θυμίσω το γεγονός ότι ο Πυθαγόρας ήταν ο μόνος ο οποίος σε δύσκολα χρόνια είχε το θάρρος να αναδείξει το μήνυμα συναδέλφωσης των δύο λαών Ελλάδας και Τουρκίας κυρίως με το τραγούδι του «Μες του Βοσπόρου τα στενά» με το αξέχαστο «Εγώ Χριστό κι εσύ Αλλάχ κι όμως κι οι δυο μας Αχ και Βαχ»…
***
Ταυτότητα εκδήλωσης
«Το Μικρό Παρίσι των Αθηνών»
Το 1922, πυλώνας στο σήμερα»
Τοιχογραφία
Μαιζώνος 72 και Σάμου 9
Στο Μεταξουργείο, πολύ κοντά στον ομώνυμο σταθμό του μετρό.
Σάββατο 29 και την Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2022
Από τις 10 το πρωί
Επικοινωνία στο 6937103963 – Παν. Μήλας
