Η Γιορτή των Ευχαριστιών δεν ανήκει σε κάποια θρησκεία, ανήκει σ’ όλους. Έχει τις ρίζες της στη δημιουργία του αμερικανικού έθνους και είναι μία γιορτή μεταναστών.
Όταν οι πρώτοι έποικοι έφτασαν στο Νέο Κόσμο οι Ινδιάνοι ήταν εκείνοι που τους έμαθαν να κυνηγούν, να καλλιεργούν τη γη και το 1621 κατάφεραν επιτέλους να έχουν μια καλή σοδειά. Γιόρτασαν λοιπόν με ένα λουκούλλειο, για την εποχή, γεύμα, στο οποίο είχαν θέση και τα πουλερικά. Αργότερα προστέθηκε και η γαλοπούλα.
Η γαλοπούλα θεωρείται ένα εκλεκτό έδεσμα που η κατανάλωσή της συνδέεται με μεγάλες γιορτές όπως είναι, εκτός από την Ημέρα των Ευχαριστιών (Γιορτή των Αμερικανών στις ΗΠΑ) και τα Χριστούγεννα. Οι Ισπανοί κατακτητές, τον 15ο αιώνα, όταν βρέθηκαν στο Μεξικό είδαν για πρώτη φορά γαλοπούλες και τις μετέφεραν μαζί τους στο ταξίδι της επιστροφής για την Ευρώπη.
Φτάνοντας στα μέσα του 16ου αιώνα, η γαλοπούλα πλέον πρωταγωνιστούσε στα χριστουγεννιάτικα γεύματα των αγγλικών και γαλλικών νοικοκυριών, με αποκορύφωση τον 20ο αιώνα που έγινε το δημοφιλέστερο χριστουγεννιάτικο πιάτο στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Το ίδιο μοτίβο ακολούθησαν και οι ελληνικές οικογένειες, οι οποίες ενώ τα παλαιότερα χρόνια μαγείρευαν κότες, πάπιες και χήνες για να τιμήσουν την ημέρα των Χριστουγέννων, στο πέρασμα των χρόνων έδειξαν να προτιμούν τη γεμιστή γαλοπούλα ως κύριο πιάτο για το χριστουγεννιάτικο εορταστικό τραπέζι.
Η Γιορτή των Ευχαριστιών είναι γνωστή ως μια από τις πιο λαμπρές και παλιές γιορτές στην Αμερική. Είναι αυτή που καθιέρωσε μια ομάδα 38 Άγγλων αποίκων στις 4 Δεκεμβρίου 1619, μόλις έφτασαν στο Μπέρκλεϊ Χάντρεντ (Berkeley Hundred) στη Βιρτζίνια. Μάλιστα, η ομάδα αυτή των αποίκων αποφάσισε να καθιερώσει ετήσιο εορτασμό Ημέρας Ευχαριστιών εις ανάμνηση του ασφαλούς ερχομού της, όπως προκύπτει από σωζόμενο γραπτό ντοκουμέντο. Αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως η παλιότερη αναφορά Εορτής Ευχαριστιών ως καθιερωμένης ετήσιας γιορτής. Επίσης, υπάρχουν αναφορές ότι η πρώτη φορά που γιορτάστηκε η ημέρα είναι η 3η Οκτωβρίου 1789 από τον Τζορτζ Ουάσινγκτον.
Ως είθισται ο εκάστοτε πρόεδρος των ΗΠΑ υποδέχεται στον Λευκό Οίκο δύο αφράτες γαλοπούλες. Όπως απαιτεί το έθιμο, αντί να τις οδηγήσει στον σφαγέα, τους δίνει χάρη προκειμένου να ζήσουν ελεύθερες στο όρος Βερνόν.
Το συγκεκριμένο έθιμο φυσικά δεν είναι καινούργιο. Ωστόσο, υπάρχει μία διαφωνία ως προς το ποιος το ξεκίνησε πρώτος. Κάποιοι λένε πως ξεκίνησε το 1947 από τον τότε πρόεδρο Χάρι Τρούμαν (Harry Truman). Άλλοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι αυτό ήταν κάτι που είχε ξεκινήσει το 1860, όταν ο Αβραάμ Λίνκολν (Abraham Lincoln) έδωσε χάρη σε μια γαλοπούλα, την οποία είχε για κατοικίδιο ο γιος του, Tad. Αξίζει βέβαια να πούμε ότι μια γαλοπούλα μπορεί να σώζεται, αλλά εκατομμύρια άλλες, όχι.
Κάθε χρόνο, ο εθνικός οργανισμός γαλοπούλας δωρίζει στον Λευκό Οίκο δύο γαλοπούλες από το 1947. Μια μερίδα ιστορικών λένε ότι ο Τρούμαν και ο Αϊζενχάουερ τις κατανάλωσαν αμφότερες, χωρίς να δώσουν χάρη σε καμία. Ορισμένοι αποδίδουν την παράδοση της χάρης στον Τζον Κένεντι. Στην πραγματικότητα όμως, ο Κένεντι φέρεται απλά να έστειλε τη γαλοπούλα πίσω στη φάρμα, γιατί δεν ήταν αρκετά στρουμπουλή.
Επί της ουσίας, ο Ρόναλντ Ρίγκαν ήταν ο πρώτος πρόεδρος που έδωσε χάρη στις γαλοπούλες το 1987, αλλά το έκανε ως αστείο, για να αποσπάσει την προσοχή του Τύπου από ένα σκάνδαλο.
Μερικά πράγματα που δεν ήξερες για την «Ημέρα των Ευχαριστιών»:
1. Οι πρώτοι Άγγλοι άποικοι που καθιέρωσαν το Thanksgiving δεν έτρωγαν την καθιερωμένη πλέον γαλοπούλα, αλλά ψητά περιστέρια.
2. Μια γυναίκα, η Sarah Josepha Hale, είναι εκείνη που σκέφτηκε την ιδέα για τον εορτασμό της «Ημέρας των Ευχαριστιών».
3. Ο Αβραάμ Λίνκολν αποφάσισε ότι η συγκεκριμένη μέρα θα είναι εθνική αργία στις ΗΠΑ.
4. Από την άλλη ο Τόμας Τζέφερσον την είχε χαρακτηρίσει ως την πιο ανόητη ιδέα που είχε ποτέ κανείς.
5. Το 1939 ο Λευκός Οίκος προσπάθησε να αλλάξει την ημερομηνία που γιορτάζεται η «Ημέρα των Ευχαριστιών», αλλά ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και η αλλαγή αυτή δεν έγινε ποτέ.
6. Περίπου 250 εκατ. γαλοπούλες εκτρέφονται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ μόνο και μόνο για το τραπέζι της «Ημέρας των Ευχαριστιών».
7. Η ομάδα baseball των Detroit Lions από το 1934 μέχρι και σήμερα παίζει αγώνα πάντα τη συγκεκριμένη μέρα.
8. Κάθε χρόνο το πολυκατάστημα Macy’s διοργανώνει μια εντυπωσιακή παρέλαση, στην οποία αρχικά συμμετείχαν και ζώα από τον ζωολογικό κήπο του Central Park.
9. Κάθε Αμερικανός καταναλώνει περίπου 4.500 θερμίδες την «Ημέρα των Ευχαριστιών».
10. Το Jingle Bells αρχικά είχε γραφτεί για να ψάλλεται στο «Thanksgiving».
11. Κάθε χρόνο ο Αμερικανός πρόεδρος δίνει χάρη σε μια γαλοπούλα.
12. Οι Καλιφορνέζοι καταναλώνουν τη μεγαλύτερη ποσότητα γαλοπούλας την «Ημέρα των Ευχαριστιών».
Σχεδόν 3 εκατομμύρια ομοεθνείς μας ζουν στην Αμερική και παρόλο που βρίσκονται μακριά από τη χώρα μας, η καρδιά τους χτυπάει ελληνικά. Εκτός από τις δικές μας ελληνικές γιορτές, παραδόσεις και έθιμα που κρατάνε ευλαβικά, υπάρχουν και κάποιες άλλες γιορτές που έχουν υιοθετήσει. Μία από αυτές είναι η Ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving), η οποία είναι μια παραδοσιακή γιορτή που εορτάζεται κάθε χρόνο την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου. Ανήκει στην κατηγορία των γιορτών της σοδειάς και με αυτή απονέμονται ευχαριστίες προς το «Δημιουργό» για τα αγαθά που αποκομίστηκαν στο τέλος της σοδειάς.
Η γιορτή αυτή αποκαλείται και «Ημέρα της Γαλοπούλας» (Turkey Day), διότι το γεύμα περιλαμβάνει οπωσδήποτε γαλοπούλα και επίσης σηματοδοτεί την έναρξη της εορταστικής περιόδου που κρατάει ως την Πρωτοχρονιά.
Στις ΗΠΑ η Γιορτή των Ευχαριστιών δεν συνδέεται με θρησκευτικές εκδηλώσεις ούτε έχει συνδεθεί με συγκεκριμένη θρησκευτική ομάδα. Οι περισσότεροι άνθρωποι τη γιορτάζουν οικογενειακά ή με φίλους που καλούν στο σπίτι. Και επειδή ανάμεσα στους Έλληνες υπάρχει πολύ ισχυρός ο δεσμός της οικογένειας αλλά και φημιζόμαστε για τη φιλοξενία μας και τα τραπεζώματά μας, είναι μια ημέρα που μας ταιριάζει πολύ. Κατόπιν τούτου, οι ομογενείς της Αμερικής τη γιορτάζουν με ιδιαίτερη ευχαρίστηση.
Ας δούμε τι λαχταριστά εδέσματα παρασκευάζουν και σερβίρουν στα τραπέζια τους, την Ημέρα των Ευχαριστιών.
Ενδεχομένως σε αρκετούς να έχει γεννηθεί το ερώτημα ποια η σχέση της γαλοπούλας, η οποία στα αγγλικά λέγεται Turkey με την χώρα Τουρκία (Turkey). Σύμφωνα με την παράδοση, στους Ευρωπαίους άρεσε πάρα πολύ η φραγκόκοτα, την οποία την είχαν εισάγει Άραβες έμποροι, οι οποίοι την εποχή εκείνοι αποκαλούνταν συλλήβδην Τούρκοι. Εξαιτίας αυτού, τις ονόμασαν “turkeys”. Όταν οι Ισπανοί εξερευνητές πήγαν από την Ευρώπη στο Νέο Κόσμο ανακάλυψαν και εκεί παρόμοια πτηνά, δηλαδή τις γαλοπούλες, και τους έδωσαν ακριβώς το ίδιο όνομα.
Παράδοση λοιπόν αποτελεί και ο εθελοντισμός την Ήμερα των Ευχαριστιών. Οι Αμερικανοί δεν ξεχνούν και τους συνάνθρωπους τους και οργανώνουν εορταστικά γεύματα σε συσσίτια για τους απόρους. Δεν νοείται βέβαια γιορτή χωρίς παρέλαση. Το γνωστό πολυκατάστημα Macy’s -όπως αναφέραμε- οργανώνει κάθε χρόνο τη μεγαλύτερη παρέλαση στις ΗΠΑ, στην Πέμπτη Λεωφόρο στην καρδιά του Μανχάταν.
Παράδοση αποτελεί και το φούτμπολ που καθηλώνει επί ώρες τον αντρικό πληθυσμό των ΗΠΑ μετά το φαγητό. Και την επόμενη μέρα, την Παρασκευή, ο πληθυσμός τρέχει στα καταστήματα γιατί αρχίζουν οι μεγάλες εκπτώσεις πριν από τα Χριστούγεννα. Η Γιορτή των Ευχαριστιών μάλιστα σηματοδοτεί και την έναρξη της εορταστικής περιόδου.
Καλό φαγητό, οικογενειακή ατμόσφαιρα, παρελάσεις, φούτμπολ και εκπτώσεις συνθέτουν τη Γιορτή των Ευχαριστιών που ενώνει γύρω από το τραπέζι εκατομμύρια άτομα που ζουν σ’ αυτή τη χώρα.
American, 1923-1997
Turkey, 1961
Πρώτα από όλα, όπως γνωρίζουμε όλοι, ο πρωταγωνιστής κάθε τραπεζιού, είναι η γεμιστή γαλοπούλα η οποία έχει υιοθετηθεί τα τελευταία χρόνια και στα δικά μας χριστουγεννιάτικα τραπέζια. Και θα ήμασταν άδικοι αν δεν παραδεχόμασταν ότι μαζί με τη γαλοπούλα πολύ σημαντική είναι και η γέμιση, που πολλοί τη φτιάχνουν ξεχωριστά και όχι μέσα στο πουλερικό, όπως και η σάλτσα (Gravy).
Επίσης, αν και λιγότερο δημοφιλές, στο μενού της Ημέρας των Ευχαριστιών είναι και το χοιρινό σαν κύριο πιάτο του τραπεζιού.
Σαν συνοδευτικά το μενού έχει πολλές και νόστιμες παρασκευές. Σίγουρα θα χρησιμοποιήσουν τη γλυκοπατάτα σε κάποιο πιάτο. Επίσης ένας ωραίος πουρές πατάτας, πάντα βρίσκεται δίπλα στη γαλοπούλα.
Πάρα πολύ χρησιμοποιούν το κράνμπερι και τα φρούτα του δάσους, είτε σε κάποια συνταγή, είτε απλώς ως ζελέ, ή πάστα σαν γαρνιτούρα.
Η cranberry sauce με τη χαρακτηριστική γλυκόξινη γεύση και το κατακόκκινο χρώμα, είναι από τα πιο χαρακτηριστικά πιάτα στο τραπέζι του Thanksgiving. Συνοδεύει τέλεια τη γεμιστή γαλοπούλα αλλά και τα υπόλοιπα πιάτα.
Τα ζεστά λαχανικά, απλά αλλά και ογκρατέν είναι ανάμεσα στα “πρέπει”.
Αλλά και τα λαχανάκια Βρυξελλών δε λείπουν από κανένα τραπέζι.
Επίσης, μια πιατέλα με ρύζι αλλά και κάποια συνταγή με κολοκύθα σερβίρονται στο γιορτινό τραπέζι την Ημέρα των Ευχαριστιών.
Τα σπαράγγια, τα string beans, τα μανιτάρια, συνήθως εμφανίζονται ποικιλοτρόπως μαγειρεμένα εκείνη την ημέρα.
Και όλες αυτές οι συνταγές είναι κατά το αμερικάνικο έθιμο. Στα τραπέζια των Ελλήνων εκτός από τα παραπάνω, υπάρχουν και πίτες με φύλλο ή χωρίς, κυρίως χορτόπιτες, σούπες λαχανικών αλλά και ελληνικές σαλάτες. Όσο για τα γλυκά, όλο και κάποιος μπακλαβάς ή γαλακτομπούρεκο θα κάνουν την εμφάνισή τους.
Ωστόσο, η κατανάλωση της γαλοπούλας δεν θα έπρεπε να περιορίζεται μόνο τα Χριστούγεννα, όπως κάνουμε οι περισσότεροι Έλληνες, αφού το κρέας της εκτός από την νοστιμιά του μας προσφέρει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό. Συγκεκριμένα το κρέας της γαλοπούλας μας προσφέρει:
Πρωτεΐνες οι οποίες αποτελούν το δομικό συστατικό των μυών και είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη του σώματος και την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Οι πρωτεΐνες παίρνουν μέρος σε πολλές σωματικές διεργασίες όπως στο σχηματισμό ορμονών, ενζύμων, αντισωμάτων και της αιμοσφαιρίνης.
Βιταμίνη Β2 (ριβοφλαβίνη) που βοηθάει στο μεταβολισμό των αμινοξέων, λιπών και υδατανθράκων ενώ παράλληλα συμβάλλει στην παραγωγή ενέργειας με αποτέλεσμα τη μειωμένη αίσθηση κούρασης.
Βιταμίνη Β3 (νιασίνη) η οποία διατηρεί υγιή τα κύτταρα του δέρματος, διευκολύνει την πέψη και ενισχύει την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Παράλληλα, προστατεύει τον εγκέφαλο από εκφυλιστικές ασθένειες όπως Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ.
Βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη) που συμμετέχει στη σύνθεση νευροδιαβιβαστών, στη δημιουργία αντισωμάτων και στο σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ταυτόχρονα, συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του νευρικού και ανοσοποιητικού συστήματος και βοηθάει στην καταπολέμηση των καρδιακών παθήσεων.
Βιταμίνη Β12 που βοηθάει στην αντιγήρανση του σώματος μέσω της συμμετοχής της στην παραγωγή και την ανανέωση των κυττάρων. Επίσης, η παρουσία της προστατεύει το νευρικό και το καρδιαγγειακό σύστημα ενώ ενισχύει τις εγκεφαλικές λειτουργίες.
Φώσφορο ο οποίος είναι απαραίτητος για τη σωστή ανάπτυξη και τη διατήρηση των οστών και των δοντιών και παράλληλα συμβάλλει στην καλή λειτουργία των κυττάρων και των ιστών.
Σίδηρο που με την επαρκή ποσότητά του διασφαλίζεται η μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς του σώματος και η ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ο σίδηρος είναι απαραίτητος επειδή συμμετέχει σε πολλές ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού που έχουν ως στόχο την παραγωγή ενέργειας.
Σελήνιο που είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που βοηθάει το θυροειδή να παράγει τις απαραίτητες ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό. Επίσης, παρέχει υψηλή προστασία από τις διάφορες μορφές καρκίνου ενώ ενισχύει τις φυσικές άμυνες του οργανισμού.
Απολαύστε, λοιπόν, άφοβα τη γαλοπούλα την ημέρα των Χριστουγέννων και αν χρειαστεί να προσέξετε κάτι διατροφικά φροντίστε να μη σας «παρασύρουν» τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες!
Οι γαλοπούλες (επίσης ινδόρνιθες, κούρκοι, διάνοι και γάλοι) είναι πουλιά του γένους Μελεαγρίς (Meleagris). Το είδος Μ. gallopavo, γνωστό και ως άγρια γαλοπούλα είναι αυτόχθονο της Βόρειας Αμερικής και είναι το βαρύτερο μέλος των ορνιθόμορφων, με φυσιολογικό βάρος μέχρι 11 κιλά. Από αυτό το είδος προέρχεται η οικόσιτη γαλοπούλα, της οποίας η εξημέρωση έγινε πριν από περίπου 2.000 χρόνια στο κεντρικό Μεξικό. Το άλλο υπάρχον είδος είναι η Meleagris ocellata (Μελεαγρίς η οσελοτωτή), η οποία ζει στη χερσόνησο Γιουκατάν.
Οι γαλοπούλες ταξινομικά ανήκουν στην τάξη ορνιθόμορφα και την οικογένεια φασιανίδες. Τα αρσενικά και των δύο ειδών έχουν μια σαρκώδη προεξοχή που κρέμεται από την κορυφή του ράμφους, η οποία αποκαλείται λειρί. Είναι ανάμεσα στα μεγαλύτερα πτηνά της τάξης τους. Όπως και στα υπόλοιπα ορνιθόμορφα, τα αρσενικά είναι μεγαλύτερα και πιο πολύχρωμα από τα θηλυκά, εμφανίζουν δηλαδή σεξουαλικό διμορφισμό.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε μεγάλες φάρμες και μαζική εκτροφή, κυρίως γιατί είναι ένα προϊόν που έχει σχεδόν αποκλειστικά εποχική ζήτηση, την περίοδο των Χριστουγέννων, και η επένδυση σε εγκαταστάσεις κρίνεται ασύμφορη. Οι περισσότερες ελληνικές φάρμες διαθέτουν από λίγες δεκάδες μέχρι μερικές χιλιάδες γαλοπούλες και είναι οικογενειακές επιχειρήσεις. Συγκεντρώνονται κυρίως στους νομούς Ιωαννίνων και Λάρισας, ενώ εκτροφή έχουμε και στη Λακωνία, στα Τρίκαλα και στις Σέρρες.
Πολλές ελληνικές γαλοπούλες είναι ελευθέρας ή ημιελευθέρας βοσκής. Οι νεοσσοί μπορεί να είναι εισαγόμενοι ή να ανήκουν στην ντόπια ελληνική ποικιλία της μαύρης γαλοπούλας (ονομάζεται μπρονζέ). Η εκτροφή της ντόπιας γαλοπούλας διαρκεί περισσότερο και άρα κοστίζει περισσότερο στον παραγωγό, γι’ αυτό χρόνο με τον χρόνο η παραγωγή της βαίνει μειούμενη. Πολλοί πτηνοτρόφοι έχουν ζητήσει τη στήριξη της εκτροφής της ντόπιας γαλοπούλας ελευθέρας βοσκής και την κατοχύρωσή της. Υπάρχουν επίσης λιγοστοί παραγωγοί που εκτρέφουν με ακόμα φυσικότερους τρόπους την ντόπια γαλοπούλα.
Οι γαλοπούλες που εκτρέφονται στην Ελλάδα έχουν πιο τρυφερό κρέας και καλή αναλογία λίπους. Το δέρμα τους κάνει ωραία, τραγανή κρούστα και λόγω όλων των παραπάνω, είναι ιδανικές για να φτιάξετε μια ωραία, πλούσια σάλτσα από τα υγρά του ψησίματος.
Το μέγεθός τους συνήθως αρκεί για ένα τραπέζι 8 ή και 10 ατόμων. Αντίθετα, οι κατεψυγμένες εισαγόμενες γαλοπούλες είναι πιο μικρές και δεν έχουν πολύ λίπος, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να “στεγνώσουν”, αν δεν ψηθούν ακριβώς όσο χρειάζεται.
Έχετε υπόψιν σας ότι χάνουν πολλά υγρά άρα και βάρος στο ψήσιμο.
- Διαβάστε επίσης:
Μάθε την ιστορία του Thanksgiving αλλιώς – Ημέρα των Ευχαριστιών και Ημέρα Πένθους
Η ιστορία της Ημέρας των Ευχαριστιών – Έργα τέχνης εμπνευσμένα από την αμερικανική γιορτή
