6 C
Athens
Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου 2025

Η Παναγία η Κανάλα, η Παναγίτσα Κυνοσάργους, ο Δημήτρης της Σάμου και ο παπα-Τάκης του Καναδά

Του Παναγιώτη Μήλα

Η Παναγία, η Μεγαλόχαρη, μπήκε στη δική μας ζωή τότε που ήμασταν ακόμη στο δημοτικό σχολείο.
Είχα την τύχη να τη γνωρίσω όταν ακόμη ήταν πρόχειρο σχεδίασμα σε ένα απλό χαρτί. Την παρακολούθησα να μεταμορφώνεται. Από λεπτές μαύρες γραμμές άρχισε να αποκτά χρώμα και να παίρνει σάρκα και οστά. Η δημιουργία αυτή έγινε στο ατελιέ ενός ζωγράφου – αγιογράφου στον Νέο Κόσμο (Δέσπως Σέχου, πλατεία Κυνοσάργους 5 και Αγλαονίκης γωνία).

 

Η χερσόνησος της Κύθνου με την Παναγία Κανάλα.

 

Εκεί ήταν η μονοκατοικία του Δημήτρη Καφή (1897-1985) όπου σε ένα ψηλοτάβανο ατελιέ εργαζόταν προετοιμάζοντας τα έργα του. Ήταν άνοιξη του 1955 όταν είδα τον Σαμιώτη αγιογράφο να δημιουργεί την Παναγία τη Βρεφοκρατούσα. Σε χοντρό χαρτί, στρατσόχαρτο, σχεδίαζε με μολύβι – κάρβουνο το περίγραμμα.

 

Το εσωτερικό της εκκλησίας με τη φορητή εικόνα της Παναγίας (αριστερά) που φιλοτέχνησε ο Δημήτρης Καφής.Αφιερωμένη “στη Νούλη”, την κόρη του Κατερίνα Καφή – Δέφνερ, καθηγήτρια του πιάνου και ποιήτρια.

 

Έκανε εκατοντάδες διορθώσεις μέχρι να καταλήξει στο τελικό σχέδιο. Ήταν το προσχέδιο για μια φορητή εικόνα την οποία αργότερα δώρισε στον Ιερό Ναό της Παναγίας, στην Κανάλα της Κύθνου. Στη δεξιά πλευρά της εικόνας, κάτω από την υπογραφή του, γράφει την αφιέρωση «Στη Νούλη», την κόρη του, την Κατερίνα (η οποία είναι σήμερα καθηγήτρια πιάνου). Εκείνο το καλοκαίρι ο Καφής είχε αναλάβει να φτιάξει τον Παντοκράτορα στην Παναγία την Κανάλα.

 

Η Παναγία η Κανάλα, η μεγάλη εικόνα με την ξυλόγλυπτη κορνίζα, έργο του Θανάση Μήλα.

Ως βοηθό του είχε τον πατέρα μου Θανάση Μήλα, ο οποίος έκανε όλα τα διακοσμητικά στοιχεία γύρω από την κεντρική εικόνα του Παντοκράτορα και ολοκλήρωσε την ξυλόγλυπτη κορνίζα της μεγάλης εικόνας. Ο Καφής και οι συνεργάτες του δούλευαν πάντα στον τοίχο. Εκείνη την εποχή δεν έκαναν τις αγιογραφίες με την προβολή κάποιου slide επάνω στην επιφάνεια. Εκεί λοιπόν, στην Κανάλα είχα την τύχη να παρακολουθήσω όλη αυτή τη μαγεία της δημιουργίας. Στη διάρκεια εκείνου του καλοκαιριού, είδα τον λευκό τοίχο του τρούλου να γίνεται «Παντοκράτορας».

***

Ο δεύτερος Δημήτρης της ιστορίας μου, υπήρξε μαθητής του Δημήτρη Καφή. Ήταν ο Δημήτρης Ρίτσος που μεγάλωσε στη γειτονιά μας, στον Νέο Κόσμο, στην οδό Θέωνος (στη γωνία με την Ευδόξου). Στην παρέα τους ήταν τότε ο Γιάννης Συμιγδαλάς (που είναι σήμερα αρχιτέκτονας στην Κέρκυρα), ο Νίκος Ραγκούσης (που έγινε φιλόλογος), ο Μάνθος (μαθηματικός), ο Γιάννης Παλαμήδης (θεολόγος στην Ικαρία και πολύ αργότερα αγιογράφος) και ο Ρίτσος που έγινε κι αυτός αγιογράφος ξεκινώντας δίπλα στον Καφή.

 

Η «Παναγίτσα» Κυνοσάργους, στην οδό Σωστράτου, εδώ που έκανε τα πρώτα του βήματα, ως ιεροψάλτης, ο Γιάννης Πάριος, με δάσκαλο τον Μανώλη Χανιώτη.

 

Έτσι λοιπόν ο Δημήτρης Ρίτσος γνώρισε τον Δημήτρη Καφή και υπήρξε στη συνέχεια ο συνδετικός κρίκος για την άλλη Παναγία του τίτλου. Πρόκειται για την πασίγνωστη Παναγίτσα Κυνοσάργους. Εκεί ο Ρίτσος (εκτός των άλλων) εικονογράφησε το εξώφυλλο του δίσκου της περίφημης Χορωδίας της Παναγίτσας(*).

***

Εκεί όμως στην Παναγίτσα, είχαμε τη χαρά και την τύχη να δημιουργήσουμε φιλίες αληθινές, φιλίες μιας ζωής, φιλίες που δεν ήταν στηριγμένες σε συμφέροντα. Από τότε τα παιδιά αυτής της παρέας είμαστε πάντα μαζί, στήριγμα ο ένας στον άλλον, άσχετα από την πορεία που ακολούθησε ο καθένας. Το «δέσιμο» αυτό το χρωστάμε σε έναν άλλον Παναγιώτη. Πρόκειται για ένα φίλο που μας έμαθε να ζούμε και δουλεύουμε μέσα στη χορωδία της εκκλησίας. Θα μου πείτε «σιγά το δύσκολο». Όμως η συνεργασία μιας ομάδας στο πλαίσιο μιας χορωδίας δεν είναι κάτι τόσο εύκολο πράγμα. Οι ισορροπίες δεν είναι αναμενόμενες και καθετί θέλει μεγάλη προσοχή. Δεν ξέχασα να σας πω για τον άλλο Παναγιώτη.

 

Η παρέα του 1970 και πάλι μαζί τον Ιούλιο του 2017. Δεξιά ο πρωτοπρεσβύτερος Παναγιώτης Σαλατέλλης, ήρθε για λίγες ημέρες από τον Καναδά. Μαζί του από αριστερά: Δημήτρης Κυριακόπουλος, Γιάννης Ιωάννου, Παναγιώτης Μήλας και Μπάμπης Καλαμβοκίδης, Τζώνης Στεφανίδης.

 

Είναι ο παπα-Τάκης, ο Σαλατέλλης. Σήμερα βρίσκεται με την οικογένειά του στον Καναδά, στο Μόντρεαλ. Είναι ιερέας εδώ και πάρα πολλά χρόνια στην ελληνορθόδοξη εκκλησία της πόλης. Τον γνωρίσαμε στις νεανικές μας παρέες. Τραγουδήσαμε, χορέψαμε, πήγαμε σε εκδρομές, ζήσαμε και μάθαμε πολλά σαν ομάδα με αρχηγό τον Τάκη. Στη συνέχεια έγινε ιερέας και έχοντας και τη δική μας αγάπη στις αποσκευές του έφυγε για τον Καναδά. Εκεί έχτισε το όνειρό του. Εκεί δημιούργησε τη δικιά του «Παναγίτσα». Ένας απόφοιτος του ΣΤ’ Γυμνασίου, ο Σωτήρης Ροδόπουλος, τον συνάντησε εκεί στο Μόντρεαλ το 2011 και έγραψε δυο λόγια για τον παπά-Τάκη(**).

 

***

Αυτές τις λίγες σκέψεις, έκανα σήμερα που γιορτάζουμε τον Δεκαπενταύγουστο. Έτσι σαν να πότισα τη γλάστρα με τον βασιλικό στην αυλή.

 

***

 

ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ 1970

 

***

 

Ο ΠΑΠΑ – ΤΑΚΗΣ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ

 

 

Σχετικά άρθρα

Κυνηγήστε μας

6,398ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
713ΑκόλουθοιΑκολουθήστε


Τελευταία άρθρα

- Advertisement -