ΘΑ ήθελα πολύ να συστήσω, σε όσους αναγνώστες του www.catisart.gr δεν γνωρίζουν, τον Παλαιστίνιο ποιητή και συγγραφέα Μαχμούντ Νταρουίς.
Ο Μαχμούτ Νταρουίς (1942-2008), ο θεωρούμενος ως εθνικός ποιητής της Παλαιστίνης και ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Άραβες ποιητές, γεννήθηκε στην al-Birwa, ένα χωριό ανατολίκα της Ακρ. Μετά τον πόλεμο του 1948 οι Ισραηλινοί κατέλαβαν το χωριό και ο Νταρουίς με την οικογένειά του έγιναν πρόσφυγες. Αυτή η εμπειρία του ξεριζωμού σημάδεψε αργότερα βαθύτατα τη ζωή του. Εργάστηκε στη δημοσιογραφία και το 1961 έγινε μέλος του Ισραηλινού Κομμουνιστικού Κόμματος, Ράκα, και εξέδωσε για κάποιο διάστημα και την εφημερίδα του, “Αλ Ιτιχάντ”. Εκείνες τις ημέρες βίωσε τον εγκλεισμό του στη φυλακή και τον κατ’ οίκο περιορισμό. Σπούδασε το 1970 στη Μόσχα. Έφυγε το 1971 από το Ισραήλ και εγκαταστάθηκε στη Βηρυτό, στο Λίβανο, όπου εργάστηκε για την ΟΑΠ (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης) και εξέδιδε το μηνιαίο δελτίο “Σουούν Φιλιστινίγια” (“Παλαιστινιακές Υποθέσεις”). Διατέλεσε διευθυντής έκδοσης του παλαιστινιακού λογοτεχνικού και μορφωτικού περιοδικού “Αλ – Κάρμελ”. Όταν οι Ισραηλινοί εισέβαλαν στο Λίβανο το 1982, η ΟΑΠ εγκατέλειψε το αρχηγείο της εκεί και ο Νταρουίς μετακόμισε στην Κύπρο. Το 2001 απονεμήθηκε στον Νταρουίς το βραβείο της “Ελευθερίας της Μόρφωσης” από το Ίδρυμα Αννάν. Η πρώτη του συλλογή εμφανίστηκε το 1960 όταν ήταν μόνο 19 ετών. Με τη δεύτερη συλλογή, “Αουράκ Ζαϊτούν” (1964) έγινε γνωστός ως ένας από τους ηγετικούς ποιητές της αντίστασης. Τιμήθηκε με πολλά βραβεία για τη δουλειά του, συμπεριλαμβανομένου το 1969 του Βραβείου Λότους από την Ένωση των Αφροασιατών Συγγραφέων και του Βραβείου Ειρήνης Λένιν το 1983. Πολλά από τα ηρωικά του ποιήματα έγιναν τραγούδια. Πέθανε στις 9 Αυγούστου 2008, σε ηλικία 67 ετών, τρεις μέρες μετά από την εγχείρηση καρδιάς στην οποία υποβλήθηκε στο Νοσοκομείο Memorial Hermann Hospital, στο Χιούστον του Τέξας.
Έχω την πεποίθηση πως ο κάθε άνθρωπος βιώνει με έναν πολύ δικό του, προσωπικό τρόπο, την ξενιτιά. Θα λέγαμε διαβάζοντας, από τα ωραιότερα ποιήματα του Νταργουίς. Εμπεριέχει έννοιες όπως αυτή της πατρίδας, του διωγμού, του ξεριζωμού και της εξορίας. Τις αναμνήσεις μιας παιδικής ψυχής ως προς τον τόπο που η ίδια ορίζει πατρίδα με την πιο ριζική έννοια της λέξης.
Υπάρχει ένα γνωμικό στην Ελλάδα που λέει πως «πατρίδα σου είναι τα χώματα όπου μικρός μάτωνες τα γόνατα σου». Για πολλούς ο Νταρουίς είναι ο εθνικός ποιητής των Παλαιστινίων. Ωστόσο, αναγνωρίζεται ευρέως ως ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές που έγραψαν στην Αραβική γλώσσα.
Η ποίηση κατέχει μία δεσπόζουσα θέση στον Αραβικό κόσμο, σε σχέση με τις υπόλοιπες τέχνες. Ο ποιητής, κατά παράδοση, αξίζει να κατέχει το αξίωμα του κυβερνήτη στις πολιτείες της Μέσης Ανατολής. Αυτός δηλαδή που ήδη κατέχει τον λόγο, το βάθος σκέψης αλλά και συναισθημάτων.
Έργα του ποιητή έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες. Αρκετά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί ενώ ο ίδιος τιμήθηκε με διάφορα διεθνή βραβεία.
Το ποίημα «Κατάγομαι από εκεί» φέρει στοιχεία που θυμίζουν δικά μας δεινά, δράματα της δικής μας πατρίδας, διωγμούς που υπέστημεν στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, τον νόστο και τα χρώματα των δικών μας ψυχών όταν αυτές ιριδίζουν μέσα στο σκοτάδι.
Κατάγομαι από εκεί
Κατάγομαι από εκεί και έχω μνήμες
Γεννημένος όπως όλοι οι θνητοί, έχω μια μητέρα
Κι ένα σπίτι με πολλά παράθυρα,
Έχω αδέρφια, φίλους,
Κι ένα κελί φυλακής μ’ ένα ψυχρό παράθυρο.
Το κύμα που αρπάξανε οι γλάροι μου ανήκει
Μέσα σε έναν δικό μου ορίζοντα,
Και με μία επιπλέον λεπίδα ανθισμένης γης.
Το φεγγάρι ως την μακρινή λεπίδα των λέξεων μου ανήκει,
Και η γενναιοδωρία των πουλιών,
Με την αθάνατη ελιά.
Περπάτησα αυτή τη γη πριν από τα σπαθιά
Στρέφοντας το ζωντανό σώμα σ’ ένα φορτωμένο τραπέζι.
Κατάγομαι από εκεί. Προσφέρω τον ουρανό στη μητέρα του
Όταν ο ουρανός δακρύζει για τη μητέρα του.
Και συννεφιάζω για να με δουν
Νεφέλες που επιστρέφουν.
Έμαθα όλες τις πολύτιμες λέξεις στο δικαστήριο του αίματος
Για να μπορέσω να δραπετεύσω από τον κανόνα
Τις έμαθα όλες και τις διέλυσα
Για να δημιουργήσω μία και μοναδική λέξη: Πατρίδα…
