Του Παναγιώτη Μήλα
«Έχει εξαιρετική γραφή και έναν αριστουργηματικό τρόπο διήγησης. Ανήκει κι αυτός στη φοβερή ισπανική σχολή η οποία καταπιάνεται με σημερινά, καθημερινά προβλήματα και πλάθει ιστορίες, καταστάσεις, πρόσωπα, χαρακτήρες. Είναι ο συγγραφέας που τολμά να αγγίξει θέματα που εδώ δύσκολα τα κουβεντιάζουμε ακόμη και στις κλειστές παρέες μας».
Αυτά σημείωσα μεταξύ των άλλων στο catisart.gr για τον Γκιλιέμ Κλούα (Guillem Clua) που έγραψε «Το χελιδόνι» (La golondrina) το οποίο σε μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ και σκηνοθεσία της Ελένης Γκασούκα, παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο «Μικρό Γκλόρια».
«Όταν είδα το έργο, προσπαθούσα να προβλέψω την επόμενη σκηνή και να φανταστώ την εξέλιξη, δεν έκανα όμως ούτε μια σωστή σκέψη. Οι ανατροπές διαδέχονταν η μία την άλλη. Άλλο περίμενα, άλλο συνέβαινε».
Μια παρόμοια ανατροπή δημιούργησα κι εγώ την ημέρα που ο Γκιλιέμ Κλούα ήρθε στην Αθήνα για να δει «Το χελιδόνι» του. Μετά την παράσταση ο Καταλανός συγγραφέας ανηφόρισε για το Κολωνάκι με την παρέα όλων των συντελεστών.
Ένα ιταλικό εστιατόριο έγινε η «φωλιά» της θορυβώδους παρέας. Τότε βρήκα την ευκαιρία για την απαγωγή…
***
Την ώρα που όλοι περίμεναν να έρθει το Filletino Di Maiale con Porchini, το Petto di Pollo del Re (Γεμιστό κοτόπουλο στο φούρνο) και η χωρίς αντίπαλο Pasta-Pizza (στη φωτογραφία δεξιά), φρόντισα να …εξαφανίσω τον Γκιλιέμ. Η μεθυστική μυρωδιά από το θαυμάσιο σπαγγέτι με τα ανάμικτα θαλασσινά και τις καραβίδες risotto, δεν τον άφηναν ασυγκίνητο.
***
Παρ’ όλα αυτά κέρδισα την προσοχή του και μπόρεσα να κάνω μαζί του μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, στην οποία μου αποκάλυψε τη δική του συνταγή για την επιτυχία.
***
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ: Τι δεν ξεχνάτε από όσα σας είπαν οι γονείς σας;
*Οι γονείς μου πάντα μου έλεγαν ότι μπορώ να πετύχω όλα όσα θέλω στη ζωή μου, αρκεί να κάνω διαρκή και έντιμη προσπάθεια.
ΑΝΑΜΝΗΣΗ: Πότε είδατε για πρώτη φορά μια θεατρική παράσταση;
*Ο παππούς και η γιαγιά μου είχαν το μπαρ του θεάτρου Arnau, ενός εμβληματικού θεάτρου στην περιοχή Parallel της Βαρκελώνης, που τώρα πια έχει κλείσει. Εκεί λοιπόν πήγα για πρώτη φορά στο θέατρο. Στο φουαγιέ έβλεπα τον κόσμο να μπαίνει και να βγαίνει και εκεί είδα και την πρώτη μου παράσταση. Δεν ξέρω κατά πόσο με επηρέασε αυτό μετά, αλλά τότε ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα αυτή τη μαγεία.
ΔΑΣΚΑΛΟΙ: Ποιον δάσκαλο δεν θα ξεχάσετε ποτέ;
*Δεν θα ξεχάσω ποτέ μια καθηγήτρια της καταλανικής γλώσσας και λογοτεχνίας που είχα στο Γυμνάσιο. Ήταν πολύ καθοριστικός ο ρόλος της γιατί με έμαθε να αγαπώ τη γλώσσα και τη λογοτεχνία. Με ενθάρρυνε πολύ να γράφω. Ήμουν ένα παιδί πολύ εσωστρεφές και ντροπαλό και μου έδωσε πολλή δύναμη η ενθάρρυνση εκ μέρους της. Την έλεγαν Κάρμεν Γκαρίγα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ: Σπουδάσατε και δημοσιογραφία και θέατρο. Πού μοιάζουν; Πού διαφέρουν;
*Για μένα και οι δυο αυτοί τρόποι γραφής είναι τρόποι για να αφηγηθείς ιστορίες. Το κοινό που έχουν είναι η μυθοποίηση της πραγματικότητας. Τόσο με το θέατρο όσο και με τη δημοσιογραφία θέλουμε να διηγηθούμε μια ιστορία, και την πλοκή τη μετατρέπουμε μέσω της γλώσσας σε μια μυθοπλασία, την οποία απευθύνουμε προς τον θεατή ή τον αναγνώστη. Κατά τη γνώμη μου έχουν πολλά κοινά στο επίπεδο της μυθοπλασίας. Είναι αλήθεια ότι η δημοσιογραφία κανονικά μιλάει για την αλήθεια. Και το θέατρο όμως πολλές φορές μιλάει για την αλήθεια, η μόνη διαφορά που βλέπω μεταξύ τους είναι τα γεγονότα: Αν έχουν συμβεί πραγματικά ή αν τα έχουμε επινοήσει. Και στις δύο περιπτώσεις όμως πρόκειται για μια κατασκευή, για μια μυθοπλασία που φτιάχνουμε με σκοπό να μεταδώσουμε μια ιστορία. Νομίζω πως αυτό είναι το κοινό χαρακτηριστικό που έχουν.
ΒΡΑΒΕΙΟ: Πριν από 15 χρόνια για το έργο «Αόρατοι» πήρατε το πρώτο σας βραβείο. Πώς σας επηρέασε αυτή η βράβευση;
*Πάντα λέω πως αν δεν είχα κερδίσει εκείνο το βραβείο, ίσως να μην είχα ασχοληθεί με το θέατρο, γιατί τότε δούλευα ήδη ως δημοσιογράφος και έγραφα θέατρο ερασιτεχνικά. Ήταν το πρώτο βραβείο που κέρδισα και σήμανε μια γρήγορη αναγνώριση της δουλειάς μου που επισπεύσθηκε ακόμα περισσότερο όταν ξανακέρδισα το ίδιο βραβείο, το Ciutat de Alcoi, ύστερα από δυο χρόνια για το «Δέρμα στις φλόγες». Ασφαλώς και ήταν μεγάλη μου χαρά φέτος που το κέρδισα για τρίτη φορά με τη «Σημαία». Είναι το τελευταίο μου έργο. (σημ. αμετάφραστο στην Ελλάδα).
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ 2006: Πώς τολμήσατε να ανεβάσετε το έργο «Γεύση της στάχτης» στο οποίο μας μιλάτε για τη σύγκρουση Ισραηλινών-Παλαιστινίων;
*Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για τόλμη αλλά για ανάγκη, γιατί εγώ τότε δεν είχα γράψει παρά μόνο τρία έργα: Το «Δέρμα στις φλόγες», τη «Γεύση της στάχτης» και τους «Αόρατους», που δεν είχε ανέβει ποτέ και δεν είχε καν μεταφραστεί. Μεταφρασμένα στα αγγλικά ήταν μόνο τα δύο πρώτα. Όταν λοιπόν ήρθα σε επαφή με μια σκηνοθέτιδα που ήταν σε συζητήσεις με το Ισπανικό Θέατρο Ρεπερτορίου, στο Μανχάταν, για να ανεβάσει ένα έργο, εκείνη διάλεξε τη «Γεύση της στάχτης». Η αλήθεια είναι ότι δεν το είδαν με πολύ καλό μάτι γιατί στη Νέα Υόρκη υπάρχουν πολλοί Εβραίοι οι οποίοι δεν είδαν με πολλή συμπάθεια το έργο. Η παράσταση αυτή όμως υπήρξε αποφασιστική για την πορεία μου επειδή με βοήθησε να βρω έναν ατζέντη που με ανέλαβε και έτσι άρχισε η καριέρα μου στις ΗΠΑ.
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ξεκινήσατε το 2012 με το Smiley. Βλέπετε με άλλο μάτι τα κείμενά σας όταν σκηνοθετείτε;
*Ναι, βλέπω τα έργα μου με άλλο μάτι όταν δεν πρόκειται να τα σκηνοθετήσω εγώ. Νιώθω πιο ελεύθερος, γιατί μπορώ να επικεντρωθώ περισσότερο στην πλοκή και στις καταστάσεις. Δεν σκέφτομαι πώς θα το κάνω αυτό όταν έρθει η στιγμή να το σκηνοθετήσω. Όταν σκηνοθετώ όμως, είμαι πιο συγκρατημένος, γιατί πρέπει να σκεφτώ πώς αυτό που γράφω θα φτάσει σε ένα καλό αποτέλεσμα στη σκηνή. Γι’ αυτό χειρίζομαι με πολύ διαφορετικό τρόπο τη γραφή μου στις δυο περιπτώσεις.
ΤΟ ΧΕΛΙΔΟΝΙ: Το 2016 γράψατε «Το χελιδόνι», με αφορμή την τρομοκρατική επίθεση στο γκέι μπαρ του Ορλάντο τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Ποιες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις του κοινού;
*Στην Ισπανία δεν έχει ακόμα ανέβει «Το χελιδόνι», οπότε δεν γνωρίζω πως θα αντιδράσει το ισπανικό κοινό. Γνωρίζω όμως την αντίδραση του λονδρέζικου κοινού που ήταν το ίδιο δυνατή και συγκινητική όπως αυτή που είδα στην Αθήνα. Το κοινό συνδέεται άμεσα με ένα κείμενο που δεν μιλάει μόνο για τους γκέι και την τρομοκρατία αλλά και για το πόσο σημαντικό είναι να πούμε όσο ακόμα είναι καιρός «σ’ αγαπώ» στους ανθρώπους που αγαπάμε. Κατά βάθος αυτό είναι το θέμα του έργου. Πιστεύω λοιπόν ότι γι’ αυτό ακριβώς είναι μια μεγάλη συναισθηματική βόμβα και αυτό το χαρακτηριστικό θα υπάρχει σε όποιο μέρος κι αν ανέβει, γιατί ανακαλεί κάποια βασικά συναισθήματα του ανθρώπου, όπως είναι ο έρωτας ή η αγάπη ανάμεσα στη μάνα και το παιδί της.
ΣΥΝΤΑΓΗ: Υπάρχει ισπανική σχολή και ποια συνταγή ακολουθούν οι συγγραφείς της γενιάς σας;
*Πιστεύω ότι υπάρχει μια γενιά από νέες φωνές δραματουργών. Κυρίως είμαστε οι συγγραφείς που γεννηθήκαμε τη δεκαετία του ’70, και που τώρα έχουμε την ευκαιρία να βλέπουμε τα έργα μας να ανεβαίνουν σε όλο τον κόσμο. Έχει μεγάλη ποικιλομορφία αυτή η γενιά και αυτό είναι κάτι πρωτοφανές. Γι’ αυτό μιλάω για «γενιά», δεν αναφέρομαι στον όρο με την έννοια των κοινών υφολογικών χαρακτηριστικών αλλά με την έννοια κυρίως της αίσθησης ότι ανήκουμε σε μια ομάδα, τόσο στη Βαρκελώνη, όσο και στη Μαδρίτη. Στη Βαρκελώνη έγινε νωρίτερα, πριν από δέκα χρόνια περίπου. Στη Μαδρίτη συμβαίνει τώρα, αλλά πιστεύω ότι υπάρχει πράγματι αυτό. Αντιθέτως, στην προηγούμενη εποχή δεν υπήρχαν τόσες φωνές και όσες υπήρχαν ήταν σποραδικές, ήταν μεν πολύ σημαντικές αλλά ήταν ελάχιστες και δεν θα μπορούσαμε να μιλήσουμε τότε για την ύπαρξη μιας γενιάς. Στη δική μας περίπτωση όμως, πιστεύω πως υπάρχει γενιά, και φοβάμαι πως θα αργήσει να εμφανιστεί μια άλλη γενιά στο μέλλον. Βεβαίως συνεχίζουν να εμφανίζονται νεότερες φωνές μετά από εμάς, πολύ ενδιαφέρουσες, αλλά δεν έχουν την αίσθηση ότι ανήκουν σε κάτι νέο, είναι διαφορετική η περίπτωσή τους. Ως προς το αν υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά στη δική μου γενιά, πιστεύω πως υπάρχουν, π.χ. η έγνοια για το παρόν, για την επικαιρότητα, για επαφή με το κοινό, για να βρούμε τη δική μας φωνή. Δεν νομίζω όμως ότι μπορούμε να κατατάξουμε αυτά τα χαρακτηριστικά σε κατηγορίες επειδή η γενιά αυτή έχει μια μεγάλη ποικιλομορφία.
ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ: Κλείνοντας να ρωτήσω τη γνώμη σας για τα ζώα συντροφιάς. Εσείς έχετε;
*Δεν έχω κατοικίδιο αλλά θα ήθελα να είχα έναν σκύλο. Μου αρέσουν περισσότερο οι σκύλοι από τις γάτες, επειδή εκτός των άλλων έχω αλλεργία στις γάτες. Όμως επειδή ζω μόνος μου και ταξιδεύω πολύ εντός και εκτός Ισπανίας είναι αδύνατον να έχω σκύλο, γεγονός που με στενοχωρεί πολύ. Επίσης να πω πως όταν ήμουν μικρός στο σπίτι μου είχαμε πολλών ειδών κατοικίδια.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ κύριε Κλούα πού συμμετείχατε σε αυτή τη σύντομη «απαγωγή».
*Κι εγώ σας ευχαριστώ. Τρέχω να απολαύσω τα χοιρινά φιλετάκια. Όπως βλέπω, μόλις τα σέρβιραν…
***
Μετά τη συνέντευξη κράτησα την υπόσχεσή μου και τον κέρασα «Κρύα μους σοκολάτα με παγωτό και σιρόπι από φρέσκιες φράουλες».
***
«Απ’ τις πιο καινοτόμες και διεισδυτικές φωνές του σύγχρονου καταλανικού θεάτρου»
Ο Γκιλιέμ Κλούα γεννήθηκε το 1973 (στις 13 Ιουνίου, «Δίδυμος» δηλαδή) στη Βαρκελώνη. Θεωρείται μια απ’ τις πιο καινοτόμες και διεισδυτικές φωνές του σύγχρονου καταλανικού θεάτρου και ανήκει σε μια νέα γενιά δημιουργών γεννημένων τη δεκαετία του ΄70.
Σπούδασε δημοσιογραφία στη Βαρκελώνη και θέατρο στο London Guidhall University. Από το 2000, συνδέεται με τη Sala Beckett κι έχει παρακολουθήσει πολλά εργαστήρια δραματουργικής γραφής.
-Το 2002, το πρώτο του έργο, «Οι Αόρατοι», τιμήθηκε με το Βραβείο Θεάτρου Ciutat d’Alcoi.
-Το 2004 το «Δέρμα στις φλόγες» (Villarroel Teatre, 2005) απέσπασε για δεύτερη φορά το Βραβείο Θεάτρου Ciutat d’Alcoi, καθώς και το Βραβείο Κριτικών για το καλύτερο θεατρικό κείμενο το 2005.
-Το 2006, ο Γκιλιέμ Κλούα ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη, όπου ανέβηκε το «Γεύση της στάχτης», ένα έργο με θέμα τη σύγκρουση Ισραηλινών-Παλαιστινίων.
-Το 2008 έγραψε το «Μάρμπουργκ», που ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο της Καταλονίας το 2010 σε σκηνοθεσία του Ραφέλ Ντουράν. Το έργο απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και η ηθοποιός Βίκυ Πένια κέρδισε το Βραβείο ΜΑΧ για την καλύτερη γυναικεία ερμηνεία στον πρωταγωνιστικό ρόλο της Νάνσυ.
-Το «Killer», ένα μουσικό θρίλερ, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ταραγόνα και στις 20 Ιανουαρίου 2011 έκανε πρεμιέρα στη Βαρκελώνη. Στην ελληνική γλώσσα, παρουσιάστηκε στην Κύπρο το 2012 σε σκηνοθεσία Νικόλα Κουρουμτζή, με πρωταγωνιστή τον Λευτέρη Σαλωμίδη και τη σεζόν 2012-2013 στην Αθήνα, στο Theatre-bar Faust, σε σκηνοθεσία του Χρήστου Καρχαδάκη και πρωταγωνίστρια την Μπέσσυ Μάλφα (στον ρόλο τού κατά λάθος δολοφόνου κατά συρροή, Πάου Μόιρα).
-Το 2011 έγραψε το έργο «Η γη της επαγγελίας». Το έργο παρουσιάστηκε στο ελληνικό κοινό (2013), στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Θεατρικών Αναλογίων που διοργάνωσε από κοινού το Teatro Pasión με την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα και το Ινστιτούτο Θερβάντες.
-Το 2012 έγραψε το έργο «Εισβολή», έναν μύθο επιστημονικής φαντασίας για τη νεολαία σε καιρό πολέμου.
-Επίσης το 2012, έγραψε το έργο «Smiley», με το οποίο έκανε και το σκηνοθετικό του ντεμπούτο. To έργο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και ανέβηκε στη Μαδρίτη, τη Χιλή και το Μεξικό, ενώ ανέβηκε ήδη στην Αθήνα, στο Θέατρο «Άβατον», σε σκηνοθεσία Μάνου Πετούση, με τους Δημήτρη Μακαλιά και Μίνω Θεοχάρη στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
-Το 2013 υπογράφει μαζί με τον Πάου Μιρό και τον Τζόρντι Καζανόβας το έργο «Η επανάσταση δεν θα ανακοινωθεί από το twitter». Η τελευταία δουλειά του είναι ένα ακόμα μιούζικαλ με τίτλο «73 λόγοι για να σε αφήσω».
-Ως σεναριογράφος, συμμετείχε στη συγγραφή τού σεναρίου της πιο γνωστής πετυχημένης σειράς της δημόσιας καταλανικής τηλεόρασης «El cor de la ciutat», όντας μάλιστα επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας από το 2005 έως το 2008.
***
-Στην Ελλάδα το «Δέρμα στις φλόγες» ανέβηκε για πρώτη φορά στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν σε σκηνοθεσία Διαγόρα Χρονόπουλου τον Μάρτιο του 2013. Ακολούθησαν παραστάσεις του έργου στο Θέατρο Olvio τον Νοέμβριο του 2015 σε σκηνοθεσία Άσπας Τομπούλη και τον Ιανουάριο του 2017 στο Ηράκλειο Κρήτης σε σκηνοθεσία Κώστα Μεταξάκη-Πέτρου Μαυροματίδη. Στην Κύπρο το έργο ανέβηκε τον Φεβρουάριο του 2014 στο Θέατρο Διόνυσος της Λευκωσίας σε σκηνοθεσία Βαρνάβα Κυριαζή.
-Το 2016 έγραψε το συγκινητικό δράμα «Το χελιδόνι», με αφορμή την τρομοκρατική επίθεση στο γκέι μπαρ του Ορλάντο τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Το έργο έχει ήδη μεταφραστεί στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα.
-Το 2017 κέρδισε για τρίτη φορά του Βραβείο Θεάτρου Ciutat de Alcoi, για το νέο του έργο με τον τίτλο «Σημαία».
***
Στα ελληνικά, έχουν μεταφραστεί τα έργα «Δέρμα στις φλόγες» (μετάφραση Μαρία Χατζηεμμανουήλ-Δημήτρης Ψαρράς), «Μάρμπουργκ» (μετάφραση Μαρία Χατζηεμμανουήλ-Δημήτρης Ψαρράς), «Killer», ένα μουσικό θρίλερ (μετάφραση Μαρία Χατζηεμμανουήλ-Δημήτρης Ψαρράς), «Smiley» (μετάφραση Μαρία Χατζηεμμανουήλ), «Η γη της επαγγελίας» (μετάφραση Δημήτρης Ψαρράς) και «Το χελιδόνι» (μετάφραση Μαρία Χατζηεμμανουήλ).
***
«Το χελιδόνι»
La Golondrina
του Γκιλιέμ Κλούα
Μετάφραση από τα ισπανικά: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Ελένη Γκασούκα
Σκηνικά/Κοστούμια: Μαίρη Τσαγκάρη
Μουσική: Θέμης Καραμουρατίδης
Στίχοι: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Μουσική διδασκαλία: Ιώβη Φραγκάτου
Βοηθός σκηνοθέτη: Αγνή Χιώτη
Ερμηνεύουν: Σοφία Σεϊρλή, Βασίλης Μαυρογεωργίου
Άλλες πληροφορίες
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 9 μ.μ.
Διάρκεια: 90 λεπτά
Στο «Μικρό Γκλόρια»
Ιπποκράτους 7
Στάση μετρό «Πανεπιστήμιο»
Εισιτήριο: Κανονικό 15 ευρώ, Μειωμένο 12 ευρώ, Aτέλεια 5 ευρώ
Τηλέφωνο ταμείου: 210 – 364.23.34
Επίσης στο viva.gr
***
