Αν και εμπορικά επιτυχημένος και δημοφιλής, ο Γιάννης Μαρής υπήρξε παραγνωρισμένος από τους κριτικούς στην εποχή του.
Η ενασχόλησή του με το είδος του αστυνομικού μυθιστορήματος που εντάσσονταν, από τους τότε κριτικούς, στην παραφιλολογία, του στέρησε την αναγνώριση σαν μεγάλου συγγραφέα.
Πολλά χρόνια μετά αναγνωρίστηκε σαν κλασικός. Ήταν δημιουργός του θρυλικού χαρακτήρα Γεωργίου Μπέκα και χάρισε στην ελληνική λογοτεχνία έναν ήρωα εφάμιλλο του Μεγκρέ.
Τα μυθιστορήματά του διαδραματίζονταν συχνά σε κοσμοπολίτικα μέρη με ήρωες εφοπλιστές, βιομηχάνους και καλλιτέχνες. Ο απλός κόσμος ήταν πάντα σε δεύτερη μοίρα, ενώ η αστυνομική πλοκή και το μυστήριο ήταν το πρόσχημα για να κερδίσει την προσοχή του αναγνώστη. Το πραγματικό ενδιαφέρον του ήταν η δημιουργία ατμόσφαιρας και οι ανθρώπινες σχέσεις. Η επιτυχία των μυθιστορημάτων εκείνων, που πουλούσαν εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα, οδήγησε στη δημιουργία σχολής συγγραφέων και μιμητών.
Ο Μαρής γεννήθηκε στη Σκόπελο στις 28 Ιανουαρίου του 1916. Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Τσιριμώκος. Ο πατέρας του ήταν δικαστικός. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του ο Μαρής τα πέρασε στη Λαμία, στη Χίο και στη Λάρισα. Σπούδασε Νομικά στη Θεσσαλονίκη. Την άνοιξη του 1943, σε ηλικία 27 ετών, βγήκε στο βουνό και εντάχθηκε στο ΕΑΜ.
Μετά την απελευθέρωση το 1944, ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία. Εργάστηκε στην εφημερίδα «Μάχη» ως αρχισυντάκτης και σχολιογράφος. Εκεί χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ψευδώνυμο «Γ. Μαρής» γράφοντας κριτικές κινηματογράφου.
Μετά τις αποκαλύψεις που κάνει η εφημερίδα για τη Μακρόνησο, διώχθηκε και φυλακίστηκε. Αποφυλακίστηκε με παρέμβαση της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και του Αλέξανδρου Σβώλου. Εργάστηκε στις εφημερίδες «Προοδευτικός Φιλελεύθερος», «Ελεύθερος Λόγος», «Αθηναϊκή» και κατέληξε τελικά στο συγκρότημα Μπότση («Ακρόπολις», «Απογευματινή», περιοδικό «Πρώτο»).
Πάντα με το νέο του όνομα
Ξεκίνησε το συγγραφικό του έργο, πάντα ως Γιάννης Μαρής, στις αρχές της δεκαετίας του ’50 δημοσιεύοντας σε συνέχειες στο εβδομαδιαίο περιοδικό «Οικογένεια» το θρυλικό «Έγκλημα στο Κολωνάκι» (1953), με το οποίο και καθιερώθηκε από τους πρώτους συγγραφείς αστυνομικού μυθιστορήματος.
Το έργο αυτό, εκδόθηκε κανονικά λίγο αργότερα από τις εκδόσεις «Ατλαντίς» και γνώρισε τεράστια επιτυχία ενώ έξι χρόνια αργότερα (1959) μεταφέρθηκε με παρόμοια επιτυχία στον κινηματογράφο. Ο Γ. Μαρής συνέχισε να γράφει ακούραστα για 25 και πλέον χρόνια αφήνοντας πίσω του πλειάδα αστυνομικών μυθιστορημάτων, περίπου είκοσι σενάρια και δύο θεατρικά.
Αποστολές
Ήταν μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών, της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων, καθώς και της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου. Είχε λάβει μέρος σε δημοσιογραφικές αποστολές στην Κίνα, στις ΗΠΑ, στη Ρωσία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και στις ανατολικές χώρες. Ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών, ένθερμος οπαδός της ΑΕΚ και μιλούσε επίσης γαλλικά.
Υπήρξε πολυμαθέστατος και διέθετε το «χάρισμα του προφορικού λόγου», πήρε μάλιστα μέρος στο ρεπορτάζ για τη διαλεύκανση της δολοφονίας του ανεξάρτητου βουλευτή της Αριστεράς, Γρηγόρη Λαμπράκη.
Ανέπτυξε έντονη πολιτική δραστηριότητα και εντάχθηκε στο χώρο των σοσιαλιστών. Συμμετείχε μαζί με τον Ηλία Τσιριμώκο και τον Αλέξανδρο Σβώλο στην ίδρυση της «Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας» (ΕΛΔ), ενώ αργότερα προσχώρησε στο ΕΑΜ.
Το φιλμ νουάρ στο ελληνικό σινεμά
Πολλά από τα έργα του μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο, τόσο από τον ίδιο, όσο και μετά το θάνατό του, δημιουργώντας έτσι το αντίστοιχο του φιλμ νουάρ στο ελληνικό σινεμά. Μερικές επίσης από τις πιο επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές, τόσο της κρατικής όσο και της ιδιωτικής τηλεόρασης, βασίστηκαν στα έργα του. Πολλά δε βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες.
Βιβλία του
Ζήτημα ζωής και θανάτου
Αμφιβολίες
Υποψίες
Αυτόπτης μάρτυς
Ο δολοφόνος φορούσε σμόκιν
Σκληρό παιχνίδι
Μια γυναίκα από το παρελθόν
Το καλοκαίρι του φόβου
Υπόθεση εκβιασμού
Χωρίς ταυτότητα
Εκείνη τη νύχτα
Ιντερμέτζο
Αύριο και για πάντα
Έγκλημα στη Μύκονο
Νυχτερινό τηλεφώνημα
Διακοπές στη Μύκονο
Μωρό μου
Περίπτωσις Χ – Ένα γράμμα στο ταξί
Ο τέταρτος ύποπτος – Η κυρία της καμπίνας 17 – Μια νύχτα πρωτοχρονιάς
Κουαρτέτο
Ζήτημα εμπιστοσύνης
Χωρίς τίτλο – Ένας ξένος στην πόλη – Γράμμα χωρίς αποστολέα
Σκοτεινό μεσημέρι
Το χαμόγελο της Πυθίας
Περιπέτεια στο Άγιο Όρος
Περίπτωση ανάγκης
Η τρίτη αλήθεια
Επιχείρηση εκδίκηση
Ταξίδι χωρίς γυρισμό
Έγκλημα στο Κολωνάκι
Η μελωδία του θανάτου
Έγκλημα στα παρασκήνια
Επιχείρηση ουράνιο τόξο
Περιπέτεια
Το χαμόγελο της Σφίγγας
Το μεγάλο παιχνίδι
Μπούμεραγκ
Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα
Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη
Το μυστικό του άσπρου βράχου
Επικίνδυνο καλοκαίρι
Αυστηρώς προσωπικόν
Έξι εβδομάδες στις ανατολικές χώρες
Ταινίες με δικό του σενάριο
Το Χαμόγελο της Πυθίας (1979)
Ζήτημα Ζωής και Θανάτου (1973)
Αντάρτες των Πόλεων (1972)
Ως την τελευταία Στιγμή (1972)
Οι τελευταίοι του Ρούπελ (1971)
Μια Γυναίκα Κατηγορείται (1966)
Το Πρόσωπο της Ημέρας (1965)
Αμφιβολίες (1964)
Ο Μπαμπάς μου κι Εγώ (1963)
Χωρίς ταυτότητα (1963)
Ο Άντρας της Γυναίκας μου (1962)
Λάθος στον Έρωτα (1961)
Έγκλημα στα παρασκήνια (1960)
Ένας Δον Ζουάν για Κλάματα (1960)
Καλημέρα Αθήνα (1960)
Έγκλημα στο Κολωνάκι (1959)
Ένας Έλληνας στο Παρίσι (1959)
Η Λίζα το ‘σκασε (1959)
Ο Άνθρωπος του Τρένου (1958), [με την Άννα Συνοδινού και σπάνιες σκηνές από παράσταση αρχαίας τραγωδίας στο Φεστιβάλ της Επιδαύρου].
Το τελευταίο κεφάλαιο
Ο Γιάννης Μαρής έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 63 ετών, στις 13 Νοεμβρίου του 1979, από καρκίνο του εγκεφάλου.
