Του Παναγιώτη Μήλα
«Θέλουμε να συνεχίσουμε την πορεία προς τη δημιουργία. Τώρα που ξεκινήσαμε να λύνουμε θεατρικές εξισώσεις δεν θα σταματήσουμε».
Με αυτή τη φράση είχε κλείσει τη συνέντευξή της στην Ειρήνη Αϊβαλιώτου και στο Catisart η ηθοποιός Γεωργία Κοκκίνου, την άνοιξη του 2019 λίγο πριν εμφανισθεί με τη Θεατρική Ομάδα «Ω.μέγα» στο Off Off Athens Theater Festival στο θέατρο Επί Κολωνώ.
Και μόνο αυτή η φράση της με παρακίνησε να την αναζητήσω για μια νέα συνέντευξη με αφορμή την παράσταση «Κάζιμιρ και Καρολίνα» του Έντεν φον Χόρβατ, στην οποία συμμετέχει.
Πράγματι μιλήσαμε, συνεννοηθήκαμε και συναντηθήκαμε.
Όμως, δεν ήρθε μόνη…
Μαζί της ήταν ο Ριχάρδος, η Αριάννα και η Έντα.
Δεν μπόρεσα και δεν ήθελα να αρνηθώ αυτή την ξεχωριστή παρέα γι’ αυτό ξεκινήσαμε την κουβέντα μας – που είχε και άρωμα σπανακόπιτας – και διαπίστωσα ότι η Γεωργία εκτός από ρομαντική είναι και πολύ πεισματάρα.
Τη θαύμασα όταν μου είπε ότι «δεν πρέπει να μας λυγίζουν οι δυσκολίες. Αν χτυπήσεις παίζοντας, πρέπει να σηκωθείς, να σκουπίσεις τα γόνατά σου και τα μάτια σου και να συνεχίσεις».
Και πρόσθεσε πως «για όλα υπάρχουν λύσεις αρκεί να διαθέτεις δύναμη ψυχής και χαμόγελο».
Σίγουρα με κέρδισε με την άποψή της περί τέχνης μιας και πιστεύει ότι «η τέχνη με τη μαγεία της προβληματίζει, αφυπνίζει συνειδήσεις, διαμορφώνει ιδέες και φανερώνει την πραγματικότητα με έναν γοητευτικό τρόπο»…
Καλύτερα όμως να ακούσουμε την ίδια τη Γεωργία να μάς μιλά.
***
Γεωργία, πού γεννήθηκες και ποια είναι η καταγωγή σου;
*Γεννήθηκα στην Αθήνα αλλά κατάγομαι, από την πλευρά του μπαμπά μου, από την Ιερομνήμη, ένα μικρό χωριό των Ιωαννίνων, κι από την πλευρά της μαμάς μου, από την Αρεόπολη που βρίσκεται στη Μάνη.
Τι δεν ξεχνάς από τα παιδικά σου χρόνια;
*Δεν ξεχνώ τα καλοκαιρινά μπάνια με τους παππούδες μου στο Λιμένι, το πανηγύρι του χωριού μου στην Ιερομνήμη, τις Κυριακές στο σπίτι της γιαγιάς που ο αδερφός μου ήθελε και το δικό μου κομμάτι σπανακόπιτας, μια εκδρομή στο Μέτσοβο στην οποία κάναμε αγώνα φορτωμένοι με ψυγειάκια, παγούρια, τάπερ, σακούλες, την τούμπα που έφαγα, τα ράμματα που έκανα και την επιμονή μου να μπω στη θάλασσα με αυτά. Θυμάμαι το πρώτο μου ταξίδι στο εξωτερικό, μια φωτογραφία μας που ταξίδεψε ως την Κίνα, μια μέρα του Σεπτέμβρη στο Ηρώδειο που είδα την Άννα Συνοδινού σε αρχαίο δράμα, σχεδόν σαν όνειρο πια. Μπορώ, όπως καταλαβαίνεις, να γράψω μια λίστα με παιδικές αναμνήσεις που μου ήρθαν όταν διάβασα την ερώτηση αλλά ας μην πω άλλα.
Πώς και πότε μπήκαν η υποκριτική και το θέατρο στη ζωή σου;
*Από μικρή η μητέρα μου με πήγαινε θέατρο αλλά η αγάπη για την υποκριτική γεννήθηκε σιγά σιγά νομίζω παίρνοντας μέρος σε σχολικές παραστάσεις, σε φεστιβάλ, βλέποντας σειρές και προσπαθώντας να μιμηθώ τους ηθοποιούς.
Τον Ιούνιο του 2019 μιλώντας εδώ στο Catisart με αφορμή την παράσταση «Ο στόχος» που σκηνοθέτησες και παρουσίασες στο Φεστιβάλ Off Off Athens είχες πει στην Ειρήνη Αϊβαλιώτου ότι «Το θέατρο είναι το όχημά μας για να μην ξεχάσουμε ποτέ το παιδί που υπάρχει μέσα μας». Στα χρόνια που πέρασαν άλλαξε κάτι από την αρχική σου σκέψη;
*Όχι, μπορώ να πω πως τελειώνοντας τη Σχολή, κάτω από τις δύσκολες συνθήκες που περάσαμε λόγω του covid, η ανάγκη αφύπνισης και τροφοδότησης του παιδιού μέσα μας είναι όλο και πιο απαραίτητη, έχει ζωτική σημασία πια για να μην παίρνουμε τον εαυτό μας τόσο σοβαρά και να μην πέφτουμε στις δυσκολίες. Θα χτυπήσεις παίζοντας αλλά είναι ωραίο να σηκωθείς, να σκουπίσεις τα γόνατά σου και τα μάτια σου και να συνεχίσεις το παιχνίδι σου.
Ποιες λέξεις θα χρησιμοποιούσες για να περιγράψεις τον εαυτό σου;
*Μμμμ, πεισματάρα, ρομαντική, επίμονη, αντιδραστική, οργανωτική κάποιες φορές, αναβλητική κάποιες άλλες.
Ποια είναι, κατά τη γνώμη σου, η ιδανική σχέση ηθοποιού – σκηνοθέτη;
*Η σχέση του ηθοποιού με το σκηνοθέτη χρειάζεται αμοιβαίο σεβασμό ώστε ο καθένας τους να έχει την ελευθερία, μέσα σε ένα οριοθετημένο πλαίσιο, να αναπτύξει τη δημιουργικότητά του, τις ιδέες του. Ο ηθοποιός βρίσκεται σε ευάλωτη θέση κατά τη διαδικασία. Αφιερώνεται σε αυτή, εκθέτει τα συναισθήματά του, τις σκέψεις, τη διάνοιά του, το σώμα του. Αφήνεται στην αλήθεια της στιγμής για να ανακαλύψει στοιχεία του ρόλου και να γίνει μέρος του φανταστικού κόσμου της ιστορίας. Την ιστορία αυτή δομεί ο σκηνοθέτης ώστε να εξάπτει το ενδιαφέρον του θεατή. Για να πετύχει, όμως, η αφήγηση, για να ταξιδέψει ο θεατής, πρέπει πρώτα να παρατηρήσει τον ηθοποιό του, να αξιοποιήσει τα εργαλεία του και να εμπλέξει τον καθένα για να πετύχει η αλληλεπίδραση των ρόλων και να αντιληφθεί το κοινό την ιστορία, γιατί τελικά είμαστε το μέσο επικοινωνίας του κειμένου με το κοινό.
Με ποιους χαρακτήρες ανθρώπων δυσκολεύεσαι να συνεργαστείς;
*Σε ένα βαθμό πιστεύω πως καταφέρνω να προσαρμόζομαι, να βρίσκω δίοδο επικοινωνίας και να συναντιέμαι καλλιτεχνικά ή αισθητικά ακόμα και με ανθρώπους που δεν ταιριάζω. Ωστόσο, θεωρώ πως δεν θα μπορούσα να υπάρξω σε μια δουλειά με κακοποιητικούς ανθρώπους, ούτε να σιωπήσω και να φύγω.
Τι αξία έχουν για έναν καλλιτέχνη η συνέπεια και η πειθαρχία;
*Είναι μέρος της δουλειάς του. Κατά τη δημιουργική διαδικασία ο ηθοποιός οφείλει να είναι έτοιμος να βουτήξει στη δράση που θα καθοριστεί από την ομάδα και που είναι αποδοτική κι ωφέλιμη μόνον όταν τρέφεται από τον ζώντα οργανισμό, όπως λέει κι ο Γέζι Γκροτόφσκι. Γι’ αυτό χρειάζεται να φροντίζει την υγεία του, τη φυσική του κατάσταση, την πνευματική του διαθεσιμότητα ώστε να έχει την ετοιμότητα που απαιτείται στην πρόβα.
Φέτος σε βρίσκουμε να παίζεις το ρόλο της Έρνας στο έργο «Κάζιμιρ και Καρολίνα» σε σκηνοθεσία της Αγγελικής Καρυστινού. Πώς θα περιέγραφες το έργο;
*Το έργο είναι μια μπαλάντα για τον έρωτα του οδηγού Κάζιμιρ και της φιλόδοξης αρραβωνιαστικιάς του Καρολίνας που συνθλίβονται από την ανεργία, την ανέχεια, τη γενικευμένη κρίση που επικρατεί στα χρόνια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.
Τι θα ήθελες να γνωρίζουμε για τον ρόλο, τον χαρακτήρα που υποδύεσαι;
*Ο δικός μου ρόλος, η Έρνα, αφορά μια παραιτημένη κοπέλα που έχει γεράσει πριν την ώρα της, πίνει, παίρνει ναρκωτικά, παραμένει με το βίαιο σύντροφό της, δέχεται τη σκληρότητά του, έχει μάθει να επιβιώνει μέσα σε αυτή την κατάσταση και φαίνεται να έχει συνθηκολογήσει με το πεπρωμένο της. Προσπαθεί να συγκρατεί τον σύντροφό της στις έντονες εξάρσεις βίας που παρουσιάζει για να προστατέψει τόσο εκείνον όσο και τον εαυτό της καθώς ο Φραντς είναι το αποκούμπι της, νιώθει πως τον χρειάζεται κι ίσως του χρωστάει γιατί μένοντας μαζί του δεν κατέληξε στη χειρότερη μοίρα της πορνείας, βάσει της οπτικής της. Στην πορεία θα αποτελέσει όμως το στήριγμα του Κάζιμιρ…
Πώς θα περιέγραφες τη συνεργασία σου με τη σκηνοθέτιδά σου, Αγγελική Καρυστινού;
*Η Αγγελική ήταν καθηγήτρια μου στη Σχολή, από τις πλέον αγαπημένες μου τόσο λόγω της δοτικότητάς της όσο και λόγω της οξυδέρκειας που τη χαρακτηρίζει. Είναι ένας άνθρωπος που με βοήθησε πολύ κατά το δημιουργικό στάδιο της πρόβας γιατί, εκτός από τη σκηνοθετική ματιά και την ανεπτυγμένη αισθητική, γνωρίζει ως ηθοποιός πώς να σε καθοδηγήσει, να σε ξεκλειδώσει, να σου δώσει το χώρο και το χρόνο που έχεις ανάγκη για να αναπτυχθεί ο χαρακτήρας που παίζεις. Σίγουρα είναι ένας άνθρωπος που θα επεδίωκα να συνεργαστώ ξανά.
Πώς ήταν για σένα η εμπειρία στο έργο «Κάζιμιρ και Καρολίνα»;
*Όμορφη, δύσκολη γιατί είχα και το ρόλο βοηθού σκηνοθέτη που στη συνέχεια μετριάστηκε αρκετά με την αρωγή της Νάγης Παρασκευοπούλου. Σίγουρα γεμάτη ενθουσιασμό και χαρά λόγω και του συνόλου των συντελεστών.
Ο θεατής του έργου σας τι θα αποκομίσει φεύγοντας από την παράσταση;
*Πρόκειται για μία παράσταση με νέους ηθοποιούς οπότε φέρει μια νέα οπτική, μια φρεσκάδα, μια ορμή, έναν ενθουσιασμό, συστατικά απαραίτητα σε μια γιορτή. Από κει κι έπειτα κάθε παράσταση είναι διαφορετική, είναι ένας ζωντανός οργανισμός που επηρεάζεται από τους φορείς του μηνύματος και τους δέκτες, από τους ηθοποιούς, τους παραμυθάδες της ιστορίας και το κοινό, τον θεατή και την συνειδησιακή του κατάσταση την εκάστοτε μέρα. Γι’ αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν μετά το πέρας της δράσης ανακαλύπτουμε τα ιδιαίτερα συμπεράσματα, τις διαφορετικές στιγμές που τους άγγιξαν και συνειδητοποιούμε τα λεπτά επικοινωνίας με το κοινό.
Ποια είναι τα όρια της Τέχνης; Μέχρι τι αντέχει να βλέπει ο θεατής επί σκηνής; Μέχρι τι μπορούμε να δείχνουμε επί σκηνής;
*Ο εκάστοτε θεατής αντέχει να δει αυτά που του επιτρέπει το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο έχει μεγαλώσει και μέσα στο οποίο έχει γαλουχηθεί. Επίσης, η αντοχή κι η ανεκτικότητά του εξαρτάται κι από το φορέα του μηνύματος που προσλαμβάνει. Ωστόσο, θεωρώ πως η τέχνη οφείλει να έχει αισθητική και να βρίσκει δρόμους να περάσει το εκάστοτε μήνυμα χωρίς ακρότητες και βαρβαρότητες. Δεν μπορώ, για παράδειγμα, ακόμη να δεχτώ εύκολα μια παράσταση ή μια performance κατά την οποία θα κακοποιηθεί κάποιο ζώο μόνο και μόνο για να στηλιτεύσουμε αυτό το φαινόμενο στην κοινωνία που ζούμε. Μάλλον ο πραγματικός καλλιτέχνης θα βρει τη δίοδο να το αναδείξει, να σοκάρει και να προβληματίσει χωρίς να αποκτηνωθεί.
Μπορεί η τέχνη να αλλάξει τον κόσμο;
*Αν δεν μπορούσε γιατί τα ακραία καθεστώτα προσπαθούν να τη φιμώσουν και να την κατευθύνουν; Μάλλον, είναι «επικίνδυνη», όχι γιατί θα κάνει τον κόσμο πιο δίκαιο ή πιο ανθρώπινο αλλά γιατί με τη μαγεία της προβληματίζει, αφυπνίζει συνειδήσεις, διαμορφώνει ιδέες, φανερώνει την πραγματικότητα με έναν γοητευτικό τρόπο που σε παρασύρει. Η Ιστορία, για παράδειγμα, μας διδάσκει τον πόλεμο αλλά δεν μας επιτρέπει να ταξιδέψουμε στο χρόνο ή στο χώρο για να τον αισθανθούμε γι’ αυτό έχουμε ανάγκη ταινίες που μας αποτυπώνουν τη φρίκη του και την ψυχοσύνθεση των ηρώων της. Κοινωνιολογικά, φιλοσοφικά, φιλολογικά αναφερόμαστε στη θλίψη, στο θάνατο, στον έρωτα, η ποίηση, όμως, μας κάνει να τα φανταζόμαστε και να τα γευόμαστε. Για να μην πλατιάσω περισσότερο, σίγουρα έχω πίστη ακόμη στη δύναμη της τέχνης.
Ποιους ρόλους ονειρεύεσαι να υποδυθείς;
*Με ιντριγκάρουν ρόλοι που αφορούν άτομα με αναπηρία ή κάποια δυσκολία γιατί νιώθω πως ενώ υπάρχουν γύρω μας δεν τους βλέπουμε, νομίζουμε ότι είναι λιγότεροι ενώ απλώς δεν τους δίνουμε τον απαιτούμενο χώρο να υπάρξουν. Ένας από τους αγαπημένους μου ρόλους αφορά μια κοπέλα κωφή που παλεύει μέσω της λογοθεραπείας να αρθρώσει λόγο και να πει σ’ αγαπώ στον άνθρωπο που είναι ερωτευμένη.
Πώς βιώνεις το άνοιγμα της τηλεόρασης στο «ευρύ κοινό»;
*Είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια γίνονται πολλές ελληνικές σειρές γιατί αυτομάτως ανοίγει το επάγγελμα και αυξάνονται οι θέσεις εργασίας. Επίσης, δίνεται βήμα σε νέους ηθοποιούς και νιώθω πολύ τυχερή προσωπικά που βρέθηκα στους «Παγιδευμένους», έστω και για μερικά επεισόδια, γιατί ήταν υπέροχη εμπειρία κι αποκόμισα αρκετά.
Στην τηλεόραση τι σου αρέσει να παρακολουθείς;
*Ξένες κι ελληνικές σειρές, ταινίες, ντοκιμαντέρ που αφορούν τα ζώα και τη φύση.
Τι θα ήθελες να κρατήσεις μακριά από τη ζωή σου;
*Τον θάνατο, γιατί η διαχείρισή του μου είναι δύσκολη, όμως δυστυχώς είναι αναπόφευκτος.
Ποια ήταν η τελευταία φορά που μετάνιωσες για κάτι που έκανες;
*Μετανιώνω όταν συνειδητοποιώ πως ξεχνάω ή παραγκωνίζω δικούς μου ανθρώπους και τις ανάγκες τους εξαιτίας του πάθους μου για τη δουλειά μου.
Το επάγγελμα του ηθοποιού είναι ιδιαίτερα ανασφαλές, κινδυνεύει κανείς να μείνει άνεργος κάθε λίγους μήνες. Είσαι προετοιμασμένος γι’ αυτό;
*Όταν ξεκινάς γεμάτος όνειρα και κέφι για να δημιουργήσεις, να παίξεις, δεν σκέφτεσαι πόση ανασφάλεια θα βιώσεις, το συνειδητοποιείς στη συνέχεια. Στη δική μας περίπτωση, επειδή τελειώσαμε τις σπουδές μας το 2020, μέσα στον covid, η εύρεση εργασίας στα καλλιτεχνικά επαγγέλματα δεν ήταν εύκολη υπόθεση ούτε υπήρχαν πολλές ευκαιρίες λόγω συγκυριών, οπότε η συνειδητοποίηση ήρθε νωρίς. Κι αυτός πιστεύω είναι ένας από τους λόγους που μας ώθησαν στη δημιουργία της ομάδας μας, για να μπορούμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες, για να μην περιμένουμε αλλά να χτίσουμε οι ίδιοι τις προοπτικές παράλληλα με το ψάξιμο. Από την άλλη η ανασφάλεια αυτή εμπεριέχει την ομορφιά της αλλαγής, δεν είσαι εγκλωβισμένος μέσα σε μια καθημερινότητα, αλλά συνεχώς ανακαλύπτεις νέους κόσμους, ιστορίες, ανθρώπους και σου δίνεται η ευκαιρία να ζήσεις πολλές ζωές, να ανακαλύψεις διαφορετικούς εαυτούς με την ασφάλεια του μύθου.
Ποιο βιβλίο διαβάζεις αυτό τον καιρό;
*«Το έγκλημα της οδού Μοργκ», του Έντγκαρ Άλλαν Πόε.
Υπάρχουν προσωπικότητες που θαυμάζεις και ποιες είναι αυτές;
*Ο τελευταίος άνθρωπος που θαύμασα είναι μια γυναίκα από τη Θεσσαλία, φίλη ενός φίλου, που παρά την καταστροφή του σπιτιού της, της περιουσίας της, του είπε ότι θα τα φτιάξει όλα ξανά. Και το είπε με δύναμη ψυχής και χαμόγελο. Δεν ξέρω πόσο θάρρος και θετικότητα χρειάζεται αυτό.
Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σου;
*Μέσα στα σχέδια μου είναι η ολοκλήρωση του μεταπτυχιακού μου στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών κι η υλοποίηση μιας ακόμα παράστασης.
Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Υπάρχει κάποιο κατοικίδιο με το οποίο συμβιώνεις;
*Εδώ και τρία χρόνια συμβιώνω με δυο υπέροχα γατιά, τον Ριχάρδο και την Αριάννα αλλά τους τελευταίους έξι μήνες μπήκε σπίτι μας και μια πανέμορφη σκυλίτσα, η Έντα. Τη βρήκαμε έξω από ένα πολυκατάστημα παρατημένη και φοβισμένη κι αποφασίσαμε να την περιθάλψουμε μέχρι να της βρούμε σπίτι αλλά τελικά δεθήκαμε.
Γεωργία, σε ευχαριστώ πολύ γι’ αυτή τη συνομιλία.
*Κι εγώ ευχαριστώ πολύ το Catisart για τη φιλοξενία.
***
«Κάζιμιρ και Καρολίνα». Η μαύρη κωμωδία του Έντεν Φον Χόρβατ στο θέατρο Βαφείο
