Του Παναγιώτη Μήλα
Βρισκόμαστε στο φθινόπωρο του 1968 και όλοι οι θίασοι προετοιμάζονται για τη χειμερινή σεζόν. Στο θέατρο «Βρετάνια» ο Δημήτρης Χορν έχει ήδη αρχίσει τις πρόβες για τον «Δον Ζουάν» του Μολιέρου.
Όπως είχε γραφτεί τότε στις εφημερίδες, «ο “Δον Ζουάν” είναι μια από τις ωραιότερες δημιουργίες του Μολιέρου, χωρίς όμως να είναι και η πιο δημοφιλής, αφού, σύμφωνα με στοιχεία που υπάρχουν, ακόμη και στην “Κομεντί Φρανσαίζ” το έργο αυτό είχε τις λιγότερες παραστάσεις μεταξύ άλλων έργων του συγγραφέα. Παρ’ όλα αυτά τις φορές που παίχθηκε, το έργο αυτό ερμηνεύθηκε από κορυφαίους ηθοποιούς όπως ο Λουΐ Ζουβέ και ο Ζαν Βιλάρ.
Στην Ελλάδα πρωτοπαίχθηκε το 1930 σε μετάφραση Βασίλη Ρώτα. Επίσης το 1966 παρουσιάσθηκε από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος σε σκηνοθεσία Σωκράτη Καραντινού, μετάφραση Παντελή Πρεβελάκη και με τον Ανδρέα Ζησιμάτο στον βασικό ρόλο.
Στην παράσταση του 1968 στο Θέατρο «Βρετάνια» μεταφραστής ήταν ο σπουδαίος κρητικός πεζογράφος Παντελής Πρεβελάκης, σκηνοθέτης ο Λεωνίδας Τριβιζάς, σκηνογράφος και ενδυματολόγος η ζωγράφος Μαρίνα Καρέλλα (σύζυγος του πρίγκιπος Μιχαήλ). Τη μουσική επιμέλεια είχε υπογράψει η Ιφιγένεια Ευθυμιάτου – Σπύρου.
Ο Δημήτρης Χορν κρατούσε τον ρόλο του Δον Ζουάν. Δίπλα του είχε χρυσά ονόματα του ελληνικού θεάτρου: Χρήστος Τσαγανέας, Γιώργος Μιχαλακόπουλος [ως “Σγαναρέλλος”], Θόδωρος Κατσαδράμης, Νόνικα Γαληνέα, Δημήτρης Τσούτσης, Γκέλυ Μαυροπούλου, Βίκυ Βανίτα, Γιώργος Μάζης, Χρήστος Νέγκας, Σπύρος Καλογήρου, Δημήτρης Παπαγιάννης, Ιωάννης Φιλιππούσης, Κ. Μπιλίρης, Στ. Καπάτος, Κ. Πανουργιάς, Γ. Θεοδωρόπουλος, Χρήστος Νάτσιος, Ι. Μαντάς.
Γράφτηκε τότε ότι «η ερμηνεία του Δημήτρη Χορν είχε πολύ πιο σωστές στιγμές από τη γενική σκηνοθετική γραμμή».
Αλλά και ο ίδιος ο Χορν είχε γράψει στο πρόγραμμα της παράστασης: «Ένα βράδυ ήμασταν καλεσμένοι εις τον πρίγκιπα Μιχαήλ και την σύζυγόν του Μαρίνα Καρέλλα. Είναι ένας πανέξυπνος νέος, ένας στοχαστής κι ένας βαθιά καλλιεργημένος άνθρωπος. Γνωρίζει θαυμάσια τα γαλλικά γράμματα κι εννοεί το θέατρο όσο λίγοι. Όταν του ανέπτυξα τις απόψεις μου, ότι θεωρώ κακό έργο τον “Δον Ζουάν”, ο πρίγκηψ κατηγορηματικά διαφώνησε μαζί μου».
Όπως είδαμε στην τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος «Φλόγα και άνεμος» του Στέφανου Δάνδολου στην πρεμιέρα της παράστασης ο Δημήτρης Χορν [Αναστάσης Ροϊλός] περίμενε να έρθουν δύο γυναίκες που είχε καλέσει.
Η πρώτη ήταν η Κυβέλη [Καρυοφυλλιά Καραμπέτη], η κορυφαία ηθοποιός η οποία ήταν και νονά του.
Η δεύτερη ήταν μια νεαρή θαυμάστριά του, η Όλγα [Λένα Παπαληγούρα] την οποία γνώρισε μια μέρα την ώρα που έβγαινε από το θέατρο. Μάλιστα της έδωσε και ένα αυτόγραφο το οποίο ήταν αφιερωμένο «στην Όλγα με τα πελαγίσια μάτια». Σε μια δεύτερη τυχαία συνάντησή τους ο Χορν είπε στην Όλγα ότι θα υπάρχουν δύο προσκλήσεις στο όνομά της για την πρεμιέρα.
Αυτή η πρεμιέρα είχε προγραμματιστεί για το Σάββατο 2 Νοεμβρίου 1968 όμως υπήρχε ένα μεγάλο ερωτηματικό για την παρουσία της Κυβέλης λόγω της ασθενείας του συζύγου της Γεωργίου Α. Παπανδρέου. Βέβαια το ζευγάρι είχε χωρίσει από το 1949 αν και δεν πήραν ποτέ διαζύγιο, όμως η Κυβέλη δεν έπαυε να νοιάζεται για τον «Γέρο της Δημοκρατίας» ο οποίος είχε εισαχθεί στον «Ευαγγελισμό» στις 25 Οκτωβρίου 1968 με βαριά γαστρορραγία.
Έπειτα από πέντε ημέρες, την Παρασκευή 1η Νοεμβρίου 1968 στις 2.05 π.μ., «ενεφανίσθη εγκεφαλικό επεισόδιο. Εν συνεχεία και εις διάστημα 10΄-15΄όλα τελείωσαν». Με αυτή τη λιτή δήλωση ο Δ. Μπάκαλος, προσωπικός γιατρός του Παπανδρέου, ανακοίνωσε την 1η Νοεμβρίου 1968 στις 3 π.μ. τον θάνατό του.
Η κυβέρνηση αποφάσισε αυθημερόν η κηδεία να τελεστεί δημοσία δαπάνη και να του απονεμηθούν τιμές τέως Πρωθυπουργού. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας η σορός του μεταφέρθηκε στο παρεκκλήσιο της Μητροπόλεως, όπου εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα. Κατά την άφιξη της σορού οι εκεί συγκεντρωμένοι νέοι ξέσπασαν σε χειροκροτήματα, ενώ το σύνθημα «Παπανδρέου-Δημοκρατία» τάραξε την ησυχία που είχε επιβάλει η δικτατορία. Η αστυνομία διενέργησε λίγες συλλήψεις. Αντιλαμβανόμενο το καθεστώς ότι ιδίου περιεχομένου εκδηλώσεις, αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα, θα επαναλαμβάνονταν κατά την εκφορά, έδωσε την παραμονή στη δημοσιότητα ανακοίνωση της αστυνομίας με την οποία επιχειρήθηκε αποθάρρυνση των επίδοξων διαδηλωτών και τους προειδοποίησε ότι «αι αρμόδιαι αρχαί θα λάβουν τα αναγκαία νόμιμα μέτρα προς αποτροπήν πάσης ασχημίας».
Το πρωί της Κυριακής, 3 Νοεμβρίου, την ημέρα της κηδείας του Γεωργίου Παπανδρέου, ξέσπασε στην Αθήνα η πρώτη μαζική διαδήλωση κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών…
Το βράδυ του Σαββάτου 2 Νοεμβρίου η Κυβέλη δεν πήγε στην πρεμιέρα του Δημήτρη Χορν ενώ το τι έκανε η Όλγα [Λένα Παπαληγούρα] θα το μάθουμε όταν προβληθεί το σχετικό επεισόδιο της επιτυχημένης σειράς της ΕΡΤ 1.
Για την ιστορία να πω ότι ο «Δον Ζουάν» παρουσιάστηκε από τις 2 Νοεμβρίου ως και τις 15 Δεκεμβρίου 1968 και συνεχίστηκε από τις 19 Δεκεμβρίου ως και τις 12 Ιανουαρίου 1969.