Της Ειρήνης Αϊβαλιώτου
Η jazz δε χωράει σε λέξεις, δε χωράει σε αναλύσεις, δε χωράει πουθενά. Η jazz είναι η γλώσσα των συναισθημάτων. Ο Thelonious Monk, ένας σημαντικός συνθέτης και πιανίστας της jazz, είχε πει: “Η jazz είναι ελευθερία”. Η έννοια της jazz δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στη μουσική. Αν προσπαθήσουμε να την ερμηνεύσουμε αποκλειστικά με μουσικολογικούς όρους, τότε παραβλέπουμε το πιο σημαντικό της σημείο, το βασικό της κλειδί, ότι πάνω απ’ όλα είναι μια στάση ζωής, ένας τρόπος να αντιμετωπίζεις τον κόσμο και την καθημερινή ζωή. Αν κάποιος θέλει να ακούσει τζαζ, ακούει τζαζ. Δε ρωτάει. Απλώς ακούει. Όπως έκανα κι εγώ ακούγοντας το νέο δίσκο του καταξιωμένου μουσικού και συνθέτη Αλέξανδρου Δράκου – Κτιστάκη, του επονομαζόμενου και “δράκου” της ελληνικής τζαζ. «Πειθαρχία και αναρχία. Σπουδή και φαντασία. Ατελείωτες ώρες μελέτης. Σοβαρή μουσική έρευνα. Ειλικρίνεια. Ελευθερία. Δημιουργικότητα στο έπακρο. Ένα περίεργο ταξίδι που δεν τελειώνει» είναι γι’ αυτόν η τζαζ. Στο «Tora» ο λόγος, όπως ένα απόσπασμα από το ποίημα «Η αγάπη είναι ο φόβος…» του Μανώλη Αναγνωστάκη, εντάσσεται λειτουργικά στο σύνολο και προσθέτει το δικό του χρώμα. Το άλμπουμ έχει ως αφετηρία την jazz αλλά εμπεριέχει ποικιλόμορφες επιδράσεις καθότι αντλεί στοιχεία και από ένα ευρύ φάσμα άλλων μουσικών ειδών, όπως rock και pop, electro και ελληνική παραδοσιακή μουσική. Τα στοιχεία αυτά, αφομοιωμένα ιδανικά σε ένα λειτουργικό σύνολο, αποτελούν ένα «όλον» και συνθέτουν ένα concept άλμπουμ όπου το κάθε ένα από τα δέκα κομμάτια που το απαρτίζουν αποτελεί σταθμό μιας ιστορίας, χωρίς όμως ποτέ να χάνει τη μοναδικότητά του. Σε αυτό συμβάλλουν επίσης η αφήγηση, η ποίηση και ο προφορικός λόγος. Ο δημιουργός του πειραματίζεται με ασυνήθιστους χρωματισμούς, ήχους, εξομολογητικούς αυτοσχεδιασμούς και τονισμούς. Η τέχνη του είναι τέχνη τολμηρή, πολυδιάστατη, μελαγχολική και θερμή, συνοδευόμενη από έντονα κρουστά, με το μπάσο να κοντράρει αδιάκοπα τη μελωδία. Μια δουλειά που βασίζεται στην jazz για να προκαλεί τα όριά της. Πολυποίκιλο και ατμοσφαιρικό το άλμπουμ, καλεί τον ακροατή εντός του και τον οδηγεί σε μια μυσταγωγική εμπειρία. Με μουσική εκλεπτυσμένη και εγκεφαλική, με σύνθετες αρμονίες και ιδιαίτερη έμφαση στο βελούδινο ρυθμό. Ο Αλέξανδρος Δράκος – Κτιστάκης είναι ντράμερ, παραγωγός και εκπαιδευτικός. Συνεργάζεται με κορυφαίους καλλιτέχνες ως ντράμερ και ενορχηστρωτής. Έχει παίξει με σημαντικά ονόματα της παγκόσμιας τζαζ σκηνής, ενώ το δικό του Jazz Trio λέγεται Alex Drakos Trio. Καθηγητής στο τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιόνιου Πανεπιστημίου Κέρκυρας, διευθυντής σπουδών στο «Lab/Music Education» και συνιδιοκτήτης του «Lab Heraklion/Music Education». Ένας άνετος, εγκάρδιος και ευγενικός άνθρωπος που εντυπωσιάζει τόσο με το παρουσιαστικό και το χαρακτήρα του, όσο και με το παίξιμό του. Όπως λέει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο catisart.gr, “κάνει αυτό που αγαπά χωρίς συμβιβασμούς”, γιατί το θεωρεί χρέος του. Σύνθημά του: “Ένας κούκος ΦΕΡΝΕΙ την άνοιξη!”. Ως μουσικός της τζαζ, ασκείται επίπονα, ακούραστα και αφοσιωμένα σε γνωστά συστατικά στοιχεία της μουσικής, κοινά για κάθε μουσικό είδος όπως οι Κλίμακες, οι Συγχορδίες, ο Ρυθμός, η Αρμονία, ώστε να είναι σε θέση, οι μελωδίες που ακούει ο νους του να κατευθύνουν τα ταλαντούχα του δάχτυλα, σε μια πραγματικά προσωπική έκφραση, σε ένα διάλογο με τον εαυτό του, τους μουσικούς που τον συνοδεύουν και με το κοινό. Είναι ψίθυρος, δάκρυ, θρήνος, πρόσκληση και πρόκληση ερωτική, αγάπης αίνος, κεραυνός σε αργή κίνηση, περήφανη θλίψη, βραχνή προσευχή στο κενό η μουσική του. Οι συνθέσεις του Αλέξανδρου αναζωογονούν την jazz και διευρύνουν με θάρρος την εμβέλεια και την ελκυστικότητά της. Είναι ένα δυνατό φύσημα, ένας ανεμοστρόβιλος. Έχουν κάτι από μια βίαιη και εμπνευσμένη δημιουργικότητα, πίστη στο μυστήριο, τη φαντασία και το υπερφυσικό. Γιατί όταν ακούς ένα κομμάτι και το κάνεις δικό σου, τότε ο ουρανός δεν έχει όρια. Θέλεις να βγεις έξω για ποτό και ακούς τον εαυτό σου να λέει με φυσικότητα: «Θα ήθελα να βγω απόψε έξω, στο διάστημα».
Διαβάστε τη συνέντευξη.
* Γεννήθηκα στο Ηράκλειο Κρήτης. Από την παιδική μου ηλικία θυμάμαι ένα ζεστό πατρικό σπίτι, πολλή αγάπη και πολλή μουσική, καθώς οι γονείς μου, αν κι όχι μουσικοί, ήταν πολύ μουσικόφιλοι.
Ποιες ήταν οι πρώτες σου καλλιτεχνικές επιρροές και ποια τα αρχικά σου βήματα στη μουσική;
* Οι γονείς μου, μεταξύ άλλων, άκουγαν Pink Floyd. Δανείστηκα την αγάπη τους αυτή. Είναι μια από τις πρώτες μου σημαντικές επιρροές. Αργότερα ανακάλυψα τυχαία την τζαζ κι από τότε η σχέση μου με αυτή τη μουσική είναι δυνατή και συνεχής.
Τι έμαθες από τους πρώτους σου δασκάλους;
* Αυτό που έμαθα είναι ότι δάσκαλο και μαθητή, τους ενώνει η αγάπη και το πάθος για τη μουσική και τους μετουσιώνει σε συνοδοιπόρους. Αργότερα, ως καθηγητής πλέον, εμπέδωσα ακόμη περισσότερο αυτή τη γνώση.
Πότε αντιλήφθηκες ότι το μέλλον σου βρίσκεται στη μουσική;
* Υποσυνείδητα, από πολύ μικρός. Τότε που έπαιζα μουσική στο δωμάτιό μου κι ονειρευόμουν μια μέρα να είναι αυτή η βασική μου ενασχόληση.
Το ταλέντο είναι και χρέος;
* Όχι. Κατ’ εμέ, το να κάνεις αυτό που αγαπάς χωρίς συμβιβασμούς, είναι χρέος.
Γιατί απ’ όλα τα είδη μουσικής, προτίμησες την τζαζ;
* Γιατί με συγκινούσε και με συγκινεί. Η “μυρωδιά” και το χρώμα της παρακάμπτουν το νου μου και πάνε κατευθείαν στην ψυχή μου. Αισθάνομαι ότι η τζαζ διάλεξε εμένα αντί να τη διαλέξω εγώ. Είναι δύσκολο να το εξηγήσω…
Τι σημαίνει να είσαι μουσικός της τζαζ;
* Πειθαρχία και αναρχία. Σπουδή και φαντασία. Ατελείωτες ώρες μελέτης. Σοβαρή μουσική έρευνα. Ειλικρίνεια. Ελευθερία. Δημιουργικότητα στο έπακρο. Σε φέρνει αντιμέτωπο με τον ίδιο σου τον εαυτό. Είναι ένα περίεργο ταξίδι που δεν τελειώνει.
Τι ιδιαιτερότητες έχουν τα ντραμς ως προς την τεχνική και την τοποθέτηση του σώματος;
* Απαιτούν συναρμογή και συνεργασία των μερών του σώματος, όσο κανένα άλλο όργανο. Ο εγκέφαλος μπαίνει σε μαθησιακή διαδικασία, τέτοια, που όμοιά της δεν υπάρχει. Δεν είναι τυχαίο ότι η εκμάθηση ντραμς συνίσταται σε άτομα με κινητικές και μαθησιακές δυσκολίες. Παράλληλα είναι το πλέον “γήινο” και διασκεδαστικό όργανο.
Στις 28 Δεκεμβρίου 2015 κυκλοφόρησε από την Puzzlemusik το ντεμπούτο άλμπουμ του Alex Drakos Trio με τίτλο “Tora”. Τι θα ήθελες να μας πεις για αυτή την προσωπική σου δουλειά, που αποτελεί και ένα όχημα για τη σταδιοδρομία σου;
* Η μουσική μας έχει ως αφετηρία την jazz. Παράλληλα δανείζεται στοιχεία από την rock, την pop, την electro μουσική αλλά και τους παραδοσιακούς ελληνικούς ήχους, σε συνδυασμό με προηχογραφημένη αφήγηση, ποίηση και λόγο. Τo αποτέλεσμα συνθέτει μία ιστορία που «αφηγείται» τα στάδια εσωτερικής αναζήτησης του ανθρώπου και αντιπροσωπεύει τον κύκλο συναισθημάτων του.
Στο άλμπουμ αυτό συμβάλλουν δημιουργικά οι Γιάννης Παπαδόπουλος (πιάνο) και Ντίνος Μάνος (μπάσο). Θέλεις να μας μιλήσεις για τη συνεργασία σας;
* Η συνεργασία μας στηρίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και στην πολλή δουλειά. Ο ήχος του τρίο προέκυψε μέσα από πολλές προπαρασκευαστικές πρόβες και με βασικό άξονα την ειλικρινή, χωρίς περιορισμούς, έκφραση.
Προσθέτεις στις συνθέσεις σου προηχογραφημένη αφήγηση, ποίηση και λόγο, που δίνουν έναν ιδιαίτερο τόνο στο άκουσμα. Γιατί δεν χρησιμοποιείς στίχο;
* Η χρήση των παραπάνω στοιχείων προσθέτει ένα “χρώμα” στη μουσική μας. Δεν έχει πρωτεύουσα σημασία. Σε καμία περίπτωση δεν ήθελα να χρησιμοποιήσω στίχο στο συγκεκριμένο πρότζεκτ. Με ενδιαφέρει η μουσική μας να αγγίξει τον ακροατή με τρόπο που ο ίδιος επιλέγει.
Μία από τις δραστηριότητές σου είναι η διδασκαλία. Ποια συμβουλή σου θα ήθελες να μην ξεχάσουν οι μαθητές σου;
* Για να αγαπάνε αυτό που κάνουν θα πρέπει να επιλέξουν να κάνουν αυτό που αγαπάνε. Να επιθυμούν να γίνονται, εσαεί, καλύτεροι στο αντικείμενό τους. Να γνωρίσουν τον εαυτό τους μέσα από την τέχνη τους.
Από ποιους διδάσκεσαι εσύ σήμερα;
* Καταρχάς από τους μαθητές μου. Κατά δεύτερον, από ανθρώπους -σε διάφορους τομείς του πνεύματος και της επιστήμης- που με εμπνέουν και τους θαυμάζω. Προσπαθώ να εμπνευστώ από τα πάντα γενικότερα.
Πιστεύεις ότι εξακολουθούν να υπάρχουν προκαταλήψεις στην κοινωνία μας σχετικά με τη φυλή, τη διαφορετικότητα, τα φύλα, τις κοινωνικές τάξεις; Οι προκαταλήψεις αυτές περνούν και στην παιδεία;
* Δυστυχώς υπάρχουν και φοβάμαι όλο και περισσότερο τώρα, λόγω κρίσης.
Ποιους θεωρείς τους σπουδαιότερους τυμπανιστές;
* Τον Elvin Jones και τον Tony Williams. Άλλαξαν για πάντα το ντραμς με τον τρόπο που έπαιξαν.
Τι είναι αυτό που σου δίνει χαρά στη δουλειά σου και σε κάνει να την αγαπάς;
* Θα το θέσω κάπως ανορθόδοξα. Δεν γίνεται να μην κάνω μουσική. Η μουσική πλέον είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου και της πνευματικής, σωματικής και ψυχικής ισορροπίας μου. Πολύ απλά η χαρά κι η ισορροπία μου είναι ταυτισμένες με την ενασχόλησή μου με τη μουσική.
Θέλεις να μας μιλήσεις για τις εμφανίσεις σου αυτή την εποχή και τα άμεσα σχέδιά σου;
* Στις 9 Ιουνίου εμφανιστήκαμε στο Κέντρο Επισκεπτών του ΚΠΙΣΝ (σ.σ. Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος), έναν πολύ ιδιαίτερο χώρο. Ο προσανατολισμός του προσφέρει απρόσκοπτη θέα στο ΚΠΣΙΝ, σε συνδυασμό με θέα στη δύση του Ηλίου. Γι’ αυτό τον λόγο η συναυλία μας έγινε στις 20.00, ώρα που δύει ο Ήλιος. Παράλληλα ετοιμάζουμε εμφανίσεις εκτός Αθηνών που θα ανακοινώσουμε σύντομα.
Ως λαός εκτιμάμε τη λαϊκή μας παράδοση στη μουσική ή την υποτιμάμε;
* Παρατηρώντας με ποιο τρόπο διασκεδάζει η πλειονότητα των Ελλήνων, τολμώ να πω πως την υποτιμάμε.
Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής ψυχαγωγίας την εποχή της κρίσης;
* Δυστυχώς περισσότερο διασκεδάζει τον άνθρωπο παρά τον ψυχαγωγεί…
Προσωπικά γιατί είσαι περήφανος;
* Που ακολούθησα τα όνειρά μου, επαγγελματικά, παρά τις αντιξοότητες.
Ποιο είναι το δικό σου σύνθημα που θα ήθελες να ακουστεί;
* “Ένας κούκος ΦΕΡΝΕΙ την άνοιξη!”
Λειτουργείς με το συναίσθημα ή με τη λογική;
* Με το συναίσθημα πάντα. Όλοι λειτουργούμε με το συναίσθημα, απλά δεν το ξέρουμε. Η λογική είναι μια ψευδαίσθηση που εκλογικεύει μια συναισθηματική επιλογή μας και μας κάνει να νομίζουμε ότι μπορούμε να αποφασίσουμε με το νου.
Πώς θα ήθελες να είσαι επαγγελματικά, καλλιτεχνικά και προσωπικά σε δέκα χρόνια από τώρα;
* Παρότι μου αρέσει να ονειρεύομαι, όσο μεγαλώνω αποφεύγω τα μεγαλεπήβολα σχέδια γιατί Κάποιος εκεί πάνω γελά…
Πώς είναι η καθημερινότητά σου στην πόλη που ζεις;
* Έντονη, ενδιαφέρουσα, ποικίλη. Μερικές φορές η πόλη απειλεί να με “ρουφήξει” στη δίνη της έντασης και της τρέλας της. Άλλες φορές τα καταφέρνει, άλλες όχι.
Εκτός των άλλων, είσαι και πτυχιούχος του τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η μουσική όμως είναι η κύρια ασχολία σου. Υπάρχει τώρα κάποιο άθλημα στη ζωή σου; Και ποιο άθλημα απολαμβάνεις να παρακολουθείς;
* Προσπαθώ να έχω την άθληση στην καθημερινότητά μου. Είτε τρέχοντας, είτε κάνοντας ποδήλατο. Αγαπάω τη γυμναστική και τη θεωρώ κομμάτι της ζωής μου.
Τι διαβάζεις αυτή την εποχή;
* Τη “Μουσική ποιητική” του Στραβίνσκι.
Τι απεχθάνεσαι;
* Τη μιζέρια.
Τι θαυμάζεις;
* Την απίστευτη σοφία της φύσης και του κόσμου.
Με τι διασκεδάζεις;
* Κάνοντας παρέα με Ανθρώπους που αγαπώ.
Τι σε συγκινεί;
* Η αίσθηση ότι κάτι που είναι απίστευτα δύσκολο να γίνει πραγματικότητα, μπορεί και να γίνει τελικά.
Τι σε έχει κάνει (κάποτε) να… ντραπείς;
* Δεν μπορώ να πω… Ντρέπομαι.
Μίλησέ μας και για το κατοικίδιό σου αλλά και για τη σχέση σου με τα ζώα!
* Αγαπώ τα ζώα τόσο πολύ που δεν αντέχω να έχω κατοικίδιο, με το φόβο ότι δεν θα του προσφέρω τη φροντίδα που του αξίζει, καθώς τα ωράρια του επαγγέλματός μου είναι άστατα.
Ευχαριστώ πολύ!
* Ευχαριστώ κι εγώ.
* Ο Αλέξανδρος Δράκος – Κτιστάκης έχει συνεργαστεί στην jazz, latin jazz, funk και fusion jazz μουσική με τους Anthony Jackson, Eric Marienthal, Biréli Lagrène, Tony Lakatos, Bob Francheschini, Brett Garsed, Mark Murphy, Frank Gambale, Mitchel Forman, Alex Foster, Dave Friedman, Bobby Few, Mike Miller, Abram Wilson, Miles Griffith, Greg Beily, Amik Guerra, Soweto Kinch, Denys Baptiste, Jason Yarde, Rex Richardson, Paul Clarvis, Tony Remy, Reiner Witzel, Igor Lumpert, Joel Soto, Τάκη Πατερέλη, Γιώργο Κοντραφούρη, Βασίλη Ρακόπουλo, Δημήτρη Βασιλάκη, Γιώργο Φακανά, Αντώνη Ανδρέου, Δημήτρη Τσάκα, Κώστα Μπαλταζάνη, Δήμο Δημητριάδη, Τάκη Μπαρμπέρη κ.α. και έχει συμμετάσχει σε πλήθος ηχογραφήσεων (ECM recording artist, VERVE recording artist).
Στον τομέα της διδασκαλίας έχει πολυετή πανεπιστημιακή πείρα ως διδάσκων στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών (τομέας jazz μουσικής) του Ιονίου Πανεπιστημίου. Στο παρελθόν έχει διατελέσει καθηγητής ντραμς στο Ωδείο «Φίλιππος Νάκας».
Είναι διευθυντής Σπουδών στο Modern Music School της Αθήνας, έχοντας υπό την επίβλεψή του τη διαμόρφωση, εξέλιξη και ομαλή λειτουργία των προγραμμάτων σπουδών, ενώ παράλληλα διδάσκει ντραμς.
Είναι επίσης ιδρυτής και διευθυντής του Modern Music School Heraklion.
* Στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, την Πέμπτη 9 Ιουνίου 2016, το Alex Drakos Trio παρουσίασε τη μουσική παράσταση CIRCLE.
Αλέξανδρος Δράκος Κτιστάκης, τύμπανα – samples
Γιάννης Παπαδόπουλος, πιάνο – πλήκτρα
Ντίνος Μάνος, ακουστικό μπάσο – ηλεκτρικό μπάσο
