Του Παναγιώτη Μήλα
«Οι φτωχοί», Εκδόσεις Ελευθερουδάκη 1930. «Ο έφηβος», Εκδόσεις Κ.Μ. 1954. «Ταπεινοί και καταφρονεμένοι», Εκδόσεις Κ.Μ. 1956. «Αδελφοί Καραμάζοβ», Εκδόσεις Γκοβόστη 1954. «Έγκλημα και τιμωρία», Εκδόσεις Γκοβόστη 1954. Όλα έργα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι.
Κάποια στιγμή, όταν ήμουν στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού, μπήκε στην άκρη ο «Μικρός Ήρως» του Στέλιου Ανεμοδουρά με τον Γιώργο Θαλάσση, την Κατερίνα και τον Σπίθα. Αποσύρθηκε από τη βιβλιοθήκη μου και «Η εφημεριδούλα της θείας Λένας», της θρυλικής Αντιγόνης Μεταξά και νέοι ήρωες ήρθαν στο προσκήνιο.
Ο Ντέβουσκιν, ο Αρκάντι Ντολγκορούκι, ο Νικόλας Σεργκέιτς Ικμένιεφ, η Άννα Αντρέγιεβνα, ο Μιτρούσκα, ο Ντιμίτρι και ο Ιβάν Καραμάζοφ, η Κατερίνα Ιβάνοβνα Βερχόβτσεβα, ο Ρασκόλνικοφ, ο Μαρμελάντοφ, η Σόνια, η Πουλχερία Αλεξάντροβνα, ο Πορφύρης Πετρόβιτς, η Ντούνια Ρομάνοβνα και τόσοι άλλοι…
Αν και τότε πολλοί λέγανε ότι αυτά τα βιβλία δεν είναι για την ηλικία μου ο Ντοστογιέφσκι είχε την απάντηση: «Σ’ ένα παιδί μπορείς όλα να τα λες. Απ’ τα παιδιά δεν πρέπει τίποτα να κρύβει κανείς με τη δικαιολογία πως είναι μικρά κι είναι νωρίς γι’ αυτά να ξέρουν. Τα παιδιά όλα τα καταλαβαίνουν. Οι μεγάλοι δεν ξέρουν πως ένα παιδί, ακόμα και στην πιο δύσκολη υπόθεση, μπορεί να δώσει μιαν εξαιρετικά χρήσιμη συμβουλή».
Τελικά ο Φιόντορ κατάφερε να γίνει από τότε «Ο φίλος μου ο Ντοστογιέφσκι».
Και ήταν μεγάλη η έκπληξη όταν έμαθα ότι η ηθοποιός και συγγραφέας Δήμητρα Παπαδοπούλου καταπιάστηκε με τον Ντοστογιέφσκι και με το έργο του «Το όνειρο ενός γελοίου», στα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας.
Όταν παρουσίασε το έργο της, τον Δεκέμβριο του 2011, με πρωταγωνιστή τον Φάνη Μουρατίδη δεν το είδα. Όμως φέτος δεν έχασα την ευκαιρία.
Για να είμαι ειλικρινής το όνομα του πρωταγωνιστή – κακώς, κάκιστα – δεν μου έλεγε τίποτα.
Παύλος Λουτσίδης.
Ε, και;
Κι όμως!
Μιλάμε για ένα αστέρι. Ένας ηθοποιός που θα γράψει ιστορία. Ήδη γράφει…
Κατάφερε με την ερμηνεία του να κρατήσει άφωνο το κοινό στο ιστορικό θέατρο «Αθηνών».
Η επικοινωνία του ηθοποιού από τη σκηνή με τους θεατές δεν είναι κάτι εύκολο.
Βέβαια πολλές φορές μόνο το επώνυμο του ηθοποιού είναι αρκετό για να συγκεντρώσει πολλά θαυμαστικά… Μάλιστα το επώνυμο, σε μερικές περιπτώσεις, κρύβει κάτω απ’ το χαλί και τυχόν λάθη μιας παράστασης.
Αυτό το βαρύ φορτίο είχε να σηκώσει ο Λουτσίδης.
Επιπλέον είχε να διαχειριστεί ένα ιδιαίτερο κείμενο. Ένα κείμενο που όμοιό του δεν μας έχει ξαναδώσει η Δήμητρα Παπαδοπούλου.
Δεν είναι ένα από τα γνωστά κείμενα της συγγραφέως που κερδίζουν τον θεατή με τις πρώτες ατάκες.
Να όμως που ο Παύλος Λουτσίδης μπόρεσε να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο και να μας χαρίσει μια μοναδική θεατρική εμπειρία.
Ο ήρωας της παράστασης, δεν είναι ο άνθρωπος της διπλανής μας πόρτας. Είναι ο άνθρωπος με την καλοπληρωμένη δουλειά, με το καλό σπίτι σε ακριβό προάστιο της πόλης και με ακριβό αυτοκίνητο… Έχει δηλαδή όλα όσα χρειάζονται για να τον κατατάξουν στα «επιτυχημένα» μέλη της κοινωνίας μας…
Να, όμως που τα γεγονότα της προηγούμενης δεκαετίας δημιούργησαν πολλές ανατροπές.
Έτσι ο πρωταγωνιστής μας πέφτει θύμα της οικονομικής κρίσης και τώρα πλέον ζει σε ένα υπόγειο στη γειτονιά του Αγίου Παντελεήμονα Αχαρνών χωρίς δουλειά. Μοναδική του συντροφιά, τα τεράστια χρέη του και μοναδική του περιουσία ένα βιβλίο που έπεσε τυχαία στα χέρια του.
Είναι «Το όνειρο ενός γελοίου», του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι.
Εδώ αρχίζει ο τρυφερός μονόλογος που γεννήθηκε μέσα σε σκληρές συνθήκες.
Ο σκηνοθέτης Κώστας Γάκης, ο οποίος υπογράφει και τη μουσική και τους φωτισμούς, πέτυχε να δημιουργήσει μια παράσταση η οποία θυμίζει στον θεατή με τρόπο ρεαλιστικό όσα περάσαμε τη δεκαετία που προηγήθηκε. Ο Γάκης «ζωγραφίζει» ένα πίνακα με μουντά χρώματα χωρίς όμως να μαυρίζει τις ψυχές μας. Ο Γάκης καταφέρνει να μας κάνει να σκεφθούμε, χωρίς όμως να οργιστούμε.
Στον πίνακα αυτό καθοριστική είναι η συμβολή της Εμμανουέλας Αλφιέρη η οποία με τα σκηνικά – κοστούμια του «φίλου», βοηθά τον θεατή να εστιάσει στo πρόσωπο και στον λόγο του πρωταγωνιστή χωρίς να παρασυρθεί από φτηνές εντυπωσιακές εικόνες.
Ασφαλώς όλοι οι συντελεστές του «φίλου» υπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο κάθε λέξη, κάθε φράση, κάθε παράγραφο του κειμένου της Δήμητρας Παπαδοπούλου.
«Ο φίλος του Ντοστογιέφσκι» πιστεύω ότι θα έχει την τύχη κορυφαίων σύγχρονων μονολόγων των τελευταίων χρόνων.
Μονολόγων όπως: «Σωτηρία με λένε», «Αυτός, ο Άλλος και το Παντελόνι του», «Η Μάνα Αυτουνού… Έλλη Ζάχου Ταχτσή», «Σταματία, το γένος Αργυροπούλου», «Μάρτυς μου ο Θεός», «Η Κυρά της Ρω»…
Μονολόγων για σολίστες ηθοποιούς που έχουν τη δύναμη και το χάρισμα να μας καθηλώνουν όπως ακριβώς έκανε ο Παύλος Λουτσίδης, σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη με τον εξαίσιο «Φίλο» της Δήμητρας Παπαδοπούλου.
