Σεμινάριο με εισηγητή τον Βαγγέλη Βασαλάκη
Συνοπτική ματιά στο έργο του, εμβάθυνση στην τεχνική του, κριτική ανάλυση των πιο γνωστών του λήψεων, δημιουργική απομίμηση του τρόπου που φωτογράφιζε ως απαρχή -ίσως- του δικού μας έργου.
Η σειρά σεμιναρίων φωτογραφίας με τίτλο «Ένα απόγευμα με…» έχει ως στόχο την εμβάθυνση στη τέχνη και τεχνική της φωτογραφίας μέσα από τον τρόπο δουλειάς και τη ματιά των Mεγάλων Φωτογράφων. Των φωτογράφων που με το έργο τους σημάδεψαν την ιστορία της φωτογραφίας.
Μαθαίνουμε φωτογραφική τεχνική και σύνθεση, αναλύουμε και απαντούμε στο ερώτημα γιατί φωτογραφίζουμε και τι είναι αυτό που μας παρακινεί να το κάνουμε, ψάχνουμε τι μας αρέσει να φωτογραφίσουμε και γιατί, εξοικειωνόμαστε με τη γλώσσα του φωτογραφικού μέσου και αφηνόμαστε ελεύθεροι να υλοποιήσουμε το δικό μας έργο. Έχουμε όμως ρίξει πρώτα και μια ματιά στο έργο των Μεγάλων φωτογράφων και ποιες απαντήσεις αυτοί έδωσαν σε όλα τα παραπάνω θέματα!
Η ύλη του σεμιναρίου είναι η εξής:
[1ο μέρος] Ποιος ήταν ο Alfred Stieglitz; Οι δύο μεγάλες φάσεις του Πικτοριαλισμού και της Straight Photography. Ο ρόλος του στη σύγχρονη φωτογραφία και η δράση του ως ιδιοκτήτης γκαλερί τέχνης.
Τι μας έδωσε ο Stieglitz; Περιεχόμενο έργου, απεικονιστικά επιχειρήματα και τεχνικές στο χρονικό πλαίσιο που έδρασε, μορφολογία έργου. Μορφικά στοιχεία με το οποία στήριξε το φωτογραφικό του επιχείρημα.
[2ο μέρος] Τεχνικά ζητήματα λήψης. Εστιακή απόσταση φακού, προοπτική, βάθος πεδίου, ποιότητες φακών, διάφραγμα και ταχύτητες φωτοφράχτη και φλας.
Φωτογραφική σύνθεση. Γραμμή, επίπεδο, σχήμα, φόρμα, όγκος, ρυθμός, κενό, ισορροπίες, πλάνα. Εστιακή απόσταση φακού και το ίχνος του στη σύνθεση. Δυνάμεις που δημιουργούνται κατά τη διαδικασία επιλογής κάδρου. Ένταση και χαλάρωση.
Έννοιες τέχνης. Το ζήτημα του χρόνου. Συνάφεια της φωτογραφίας με άλλες τέχνες. Καλύτερη κατανόηση της φωτογραφίας, του θέματος και της γενικότερης φωτογραφικής διαδικασίας μέσα από, μη φαινομενικά, συγγενείς τέχνες. Κινηματογράφος, θεατρική σκηνογραφία, αρχιτεκτονική, ποίηση, μουσική, κόμικς.
[3ο μέρος] Πώς μπορούμε να εμπνευστούμε από τον Stieglitz; Απομίμηση του έργου του σε σύγχρονο πλαίσιο, απαντώντας με ασκήσεις στο ερώτημα «Πώς θα φωτογράφιζε ο Stieglitz σήμερα;».
Συζήτηση επάνω στο έργο των συμμετεχόντων. Από κοινού παράθεση απόψεων για το έργο όσων ήδη έχουν ξεκινήσει. Σχεδιασμός και προτάσεις για το ξεκίνημα εκφραστικού έργου για όσους αναζητούν θεματολογία ή κατεύθυνση.
Σε ποιους απευθύνεται: Το σεμινάριο απευθύνεται σε άτομα που κατέχουν τις βασικές γνώσεις φωτογραφίας. Επιθυμητή -χωρίς να είναι απαραίτητη- είναι η στοιχειώδης εξοικείωση με γενικά θέματα που αφορούν τις Τέχνες.
- Ο Βαγγέλης Βασαλάκης γεννήθηκε στην Αθήνα. Ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία στη φωτογραφία το 1984. Το 1985 κέρδισε 4ο βραβείο στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό της Agfa-Gevaert με θέμα still life. Σπούδασε φωτογραφία και οπτικοακουστικές τέχνες στη Focus με δασκάλους, μεταξύ άλλων, τους φωτογράφους Νίκο Μάρκου, Τάκη Ζερδεβά και Γιώργο Κίτσιο, το ζωγράφο Σταύρο Μπονάτσο, τους σκηνοθέτες Μάνθο Σαντοριναίο, Γιώργο Ζέρβα και Γιώργο Παπαδάκη. Επίσης σπούδασε Computer Science στο τμήμα Business Administration του American College of Southeastern Europe, όπου έκανε και φωτογραφία με δασκάλες τη Laura Dodson και την Pamela Brown.
Από το 1998 δίδαξε στη Σχολή Σταυράκου και στην E.S.P. καθώς επίσης και σε αρκετούς ιδιωτικούς οργανισμούς, σε πρεσβείες και σε εμπορικές εταιρείες, καθώς επίσης και σε ιδιαίτερα μαθήματα με δημοσιογράφους και επαγγελματίες φωτογράφους. Συνεργάστηκε με τον ΦΩΤΟγράφο ως τεχνικός συντάκτης. Έχει συνεργαστεί με πολυάριθμες διαφημιστικές εταιρίες της Αθήνας. Στον επαγγελματικό τομέα χρησιμοποιεί ψηφιακές μηχανές – όσον αφορά την προσωπική του δουλειά, επέστρεψε στη μαγεία του φιλμ.
Πληροφορίες
Εισηγητής: Βαγγέλης Βασαλάκης
Διάρκεια σεμιναρίου: 4 ώρες
Ημέρα και ώρα πραγματοποίησης: Παρασκευή 19 Μαΐου 18:00 – 22:00
Κόστος συμμετοχής: €40 (Τιμή με ΦΠΑ)
Ολιγομελές τμήμα – Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας – Χορηγείται βεβαίωση
Εγγραφές: στο 210 8541400 ή με email: [email protected] ή on line στο www.photo.gr/workshops/
Χώρος διεξαγωγής: Στην αίθουσα σεμιναρίων του περιοδικού ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ – Τρουπάκη 1 – 104 45, Κάτω Πατήσια (Στο ύψος της οδού Λιοσίων 282 – πολύ κοντά στο σταθμό ΚΤΕΛ)
- Ο Alfred Stieglitz θεωρείται μία από τις κορυφαίες μορφές στη φωτογραφία και όλη του τη ζωή μαχόταν για την αναγνώριση αυτής ως μια μορφή τέχνης ισάξιας με τις υπόλοιπες. Όταν ο Stieglitz άρχιζε να φωτογραφίζει στις αρχές του 1880, η φωτογραφία ήταν θα λέγαμε σε βρεφική ηλικία. Αρκετά πολύπλοκη, δύσχρηστη και χρησιμοποιούμενη μόνο από επαγγελματίες, η φωτογραφία θεωρείτο εργαλείο ικανό μόνο για απλές και ακριβής καταγραφές. Πάραυτα, γοητευμένος από αυτήν, πειραματίζεται με το νέο μέσο και προσπαθεί να σπάσει τα τεχνικά όρια που θεωρούnταν πως υπήρχαν γι’ αυτό. Αδιαφορεί με τις συμβουλές πως φωτογραφία θα μπορούσε να τραβηχτεί μόνο με το φως της ημέρας και σε νορμάλ καιρικές συνθήκες. Σε λίγο καιρό τραβάει φωτογραφίες στη νύχτα, στη βροχή και στο χιόνι.
Μεγαλωμένος έξω από τη Νέα Υόρκη, σπουδάζει στο Βερολίνο μηχανικός και φωτογραφία μεταξύ 1882-1890. Οι Ευρωπαίοι εξοικειωμένοι περισσότερο με τη φωτογραφία και τις άλλες τέχνες τον εκτιμούν και τον βοηθούν στις προσπάθειές του να αναγνωριστεί ως καλλιτέχνης. Γυρνώντας όμως από την Ευρώπη στην Αμερική και στη Νέα Υόρκη, οι απόψεις των ανθρώπων διαφέρουν κατά πολύ για τη φωτογραφία. Οι Αμερικανοί θεωρούν τη φωτογραφία ως μία μόδα που θα περάσει και ως ένα απλό χόμπι σαν την ποδηλασία. Πιστεύοντας ακράδαντα πως η φωτογραφία είναι μια δημιουργική τέχνη, πεισμώνει και παλεύει με πάθος για την αναγνώρισή της.
Αποτινάζει το αίσθημα κατωτερότητας που περιβάλλει τη φωτογραφία προσπαθώντας να αντικρούσει τους ισχυρισμούς καλλιτεχνών, κριτικών και του κόσμου γενικότερα πως μόνο η ζωγραφική και η γλυπτική εκπροσωπούν επάξια την τέχνη. Σε μία πολύχρονη και κοπιαστική προσπάθεια ο Stieglitz, εκδίδοντας περιοδικά φωτογραφίας, το Camera notes και το Camera Work, με την πραγματοποίηση εκθέσεων σε γκαλερί, τη συμπαράσταση που παρείχε σε νέους φωτογράφους και φυσικά μέσα από την προσωπική του φωτογραφική δουλειά, προσπαθεί όχι μόνο να εδραιώσει τη φωτογραφία ως τέχνη μα και να τονίσει τη σημασία του πειραματισμού και της προσωπικής αισθητικής του καλλιτέχνη ενάντια στην παραδοσιακή αισθητική.
Η προσφορά του Stieglitz ξεπερνά κατά πολύ και τον χώρο της φωτογραφίας. Χάρη στις προσπάθειές του, προβάλλεται στην Αμερική η μοντέρνα ευρωπαϊκή τέχνη και ιδιαίτερα η σύγχρονη ζωγραφική. Δημιουργεί μια γκαλερί, που θα γίνει γνωστή σαν γκαλερί 291 (από τον αριθμό της λεωφόρου όπου βρισκόταν) όπου για πρώτη φορά θα εκτεθούν κορυφαίοι καλλιτέχνες όπως οι Rodin, Matisse, Toulouse Lautrec και Picasso. Ως φωτογράφος είναι υπέρ της «άμεσης φωτογραφίας» και της αρετουσάριστης εικόνας. Μαζί με άλλους φωτογράφους όπως οι Coburn, Eugene, Kasabier, Steichen και White δημιουργούν μια «κίνηση» που την ονόμασαν «Φωτογραφική αποστασία» (Photo-Secession). Σκοπός τους είναι να σπάσουν τους δεσμούς με την παραδοσιακή φωτογραφική αντίληψη, που είναι δεμένη ακόμα με τη ζωγραφική, να διερευνήσουν νέα φωτογραφικά θέματα και να συγκεντρώσουν το ενδιαφέρον τους στην απόδοση της λεπτότητας που διαθέτει το φως.
Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος και το οικονομικό κραχ κάνουν τον Stieglitz να αλλάξει θεματολογία. Αρχίζει να φωτογραφίζει τη μετέπειτα γυναίκα του, διάσημη Αμερικανίδα ζωγράφο, Georgia O’Keefe. Τα πορτρέτα του αυτά, γεμάτα συναίσθημα και πρωτοτυπία, είναι πολύ μπροστά από την εποχή τους και μέσα από μια ατμόσφαιρα μυστικισμού προβάλλει έντονα την προσωπικότητα του μοντέλου και του φωτογράφου. Παρόλα αυτά, ακούει πολλά σχόλια πως η υψηλή αισθητική ποιότητα των πορτρέτων αυτών οφειλόταν στην ομορφιά της O’Keefe. Πεισμωμένος αρχίζει να τραβά προκλητικά φωτογραφίες σύννεφων που τις ονομάζει «equivalents» (Αντίστοιχα/Ισοδύναμα), θέλοντας να δείξει πως τα ίδια τα σύννεφα δεν είχαν ενδιαφέρον ή αξία μα εκείνο που κρυβόταν από πίσω από αυτά, η ίδια η τέχνη της φωτογραφίας.
Οι φωτογραφίες του Stieglitz καλύπτουν μια περίοδο 60 χρόνων και στα τελευταία χρόνια της ζωής του φωτογραφίζει και πάλι στα μέρη που είχε πατήσει ξανά ύστερα από πολλά χρόνια σπουδών, φωτογραφίζοντας τους δρόμους, τα κτήρια και τα πρόσωπα της Νέας Υόρκης. Αναμφισβήτητα ο Stieglitz βοήθησε πολύ τη φωτογραφία και ήταν ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες ώστε η φωτογραφία να αρχίζει να αποκτά και μια ανώτερη καλλιτεχνική υπόσταση. Αυτές οι καλλιτεχνικές του ανησυχίες του και οι αγωνίες του για να κάνει τέχνη μέσα από τη φωτογραφία ίσως να ήταν και ένας από τους παράγοντες που δεν κατάφερε να αφήσει πίσω του έργο που να προκαλεί μεγάλη καλλιτεχνική συγκίνηση.