Στην ελληνική λαϊκή παράδοση η εορτή του Αγίου Νικολάου, του προστάτη των ναυτικών, αποτελεί το τέλος του εορταστικού τριημέρου που ονομάζεται «Νικολοβάρβαρα» και είναι ταυτισμένα με το δυνατό κρύο και τις άσχημες καιρικές συνθήκες.
Σχετικές οι παροιμίες:
-«άε Βαρβάρα φύσα, άε Σάββα βρέξον, αε Νικόλα σόντσον (χιόνισε)» (ποντιακή)
-«Τα Αγιονικολοβάρβαρα ή βρέχει ή χιονίζει»
-«Βαρβαρίτσες, Νικολίτσες, όπου να’σαι μέσα να’σαι».
Η μνήμη του Αγίου Νικολάου εορτάζεται σε Ανατολή και Δύση στις 6 Δεκεμβρίου.
Ο Νικόλαος γεννήθηκε στις 15 Μαρτίου του 270 στα Πάταρα της Λυκίας (σημερινό Γκελεμίς Τουρκίας) από γονείς ευσεβείς και πλούσιους και έτυχε επιμελημένης μόρφωσης. Αφού μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, χειροτονήθηκε ιερέας και αγωνίστηκε για τη διάδοση της χριστιανικής πίστης, προστατεύοντας συγχρόνως κάθε αδύνατο, πάσχοντα ή αδικούμενο. Η άνοδός του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Μύρων της Λυκίας (σημερινό Ντεμρέ Τουρκίας), προκάλεσε την οργή των ειδωλολατρών, οι οποίοι τον συνέλαβαν και τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια.
Αποφυλακίστηκε μετά την επικράτηση του Μεγάλου Κωνσταντίνου και αφοσιώθηκε στο ποιμαντικό του έργο. Έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας (325), όπου διαμορφώθηκε εν πολλοίς το χριστιανικό δόγμα, με την καταδίκη της αίρεσης του Αρείου. Εκοιμήθη εν ειρήνη στις 6 Δεκεμβρίου του 343. Μετά την κοίμησή του ονομάστηκε «μυροβλύτης», επειδή τα λείψανά του άρχισαν να αναβλύζουν άγιο μύρο. Στον Άγιο Νικόλαο αποδίδονται και πολλά θαύματα.
Το μεγαλύτερο μέρος των λειψάνων του βρίσκονται σήμερα στη Βασιλική του Αγίου Νικολάου στο Μπάρι της Ιταλίας κι ένα μέρος τους στον ναό του Αγίου Νικολάου στο νησάκι Λίντο της Βενετίας.
***
Κανόνα πίστεως και εικόνα πραότητος
εγκρατείας διδάσκαλον ανέδειξέ σε
τη ποίμνη σου η των πραγμάτων αλήθεια
δια τούτω εκτήσω τη ταπεινώσει τα υψηλά
τη πτωχεία τα πλούσια.
Πάτερ ιεράρχα Νικόλαε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ
σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Σύρου
Ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου είναι ορθόδοξος ναός στη Σύρο και πολιούχος της πρωτεύουσας Ερμούπολης. Βρίσκεται στη συνοικία Βαπόρια, σε κοντινή απόσταση από την Πλατεία Μιαούλη και το Θέατρο Απόλλων και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του νησιού.
Από το 1841 είχε αποφασίσει ο Δήμος Ερμουπόλεως την ανέγερση μιας νέας εκκλησίας και πολλά σχέδια έγιναν για αυτήν. Το 1847 ο Λ. Ζαβός κατασκεύασε ξύλινη μακέτα του ναού. Το τελικό σχέδιο του Γ. Μεταξά χαλκογραφήθηκε και κυκλοφόρησε για να προσελκύσει ευεργέτες. Πολλοί αρχιτέκτονες πήραν μέρος στην ολοκλήρωσή του, με κυριότερους τους: Α. Ζηνόπουλο, Ι. Βλυσίδη, Δ. Ελευθεριάδη και τον Γάλλο J. Vaugarni.
Για τα οικοδομικά του σχέδια ενδιαφέρθηκε προσωπικά ο Βασιλιάς Όθων. Αφού ο ίδιος τα υπέγραψε, τα επικύρωσε με Βασιλικό Διάταγμα του 1851, στο οποίο αναφέρεται επί λέξει: «Πάσα μεταρρύθμισις εις τα σχέδια ταύτα, η οποία ήθελε τυχόν φανή αναγκαία να επενεχθή εις αυτά προς ελάττωσιν της δαπάνης ή προς εκπλήρωσιν άλλου τινός σκοπού θέλει υποβάλλεσθαι εις την Ημετέραν έγκρισιν»!
Η εικόνα του Αγίου Νικολάου ιστορήθηκε και επαργυρώθηκε στη Μόσχα το 1852 «δαπάνη της Ορθοδόξου δούλης του Θεού Σοφίας θυγατρός Μπερναρδάκη, εκ πόλεως Ταγανρόγ», όπως αναφέρει η αφιερωματική επιγραφή στο υποπόδιο του Αγίου.
Ο μεγαλοπρεπής ναός θεμελιώθηκε από τον Μητροπολίτη Κυκλάδων Δανιήλ Κοντούδη στις 28 Φεβρουαρίου 1848, σε σχέδια του Γ. Μεταξά και εγκαινιάστηκε επισήμως στις 14 Σεπτεμβρίου] 1870 από τον Αρχιεπίσκοπο Σύρου Αλέξανδρο Λυκούργο, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ο εσωτερικός διάκοσμος.
Είναι ο τρίτος αρχαιότερος Ιερός Ναός της Ερμούπολης, μετά τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Μεταμορφώσεως (1824) και τον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (1828).
Εθνικός Ιερός Προσκυνηματικός Ναός Αγίου Νικολάου Μανχάταν
Ο Εθνικός Ιερός Προσκυνηματικός Ναός Αγίου Νικολάου Μανχάταν (αγγλικά: St. Nicholas Greek Orthodox National Shrine) είναι η επίσημη ονομασία της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας του Αγίου Νικόλαου, μιας εκκλησίας και ιερού στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης.
Βρίσκεται διαγώνια από το One World Trade Center. Η εκκλησία καλύπτει τόσο τις λατρευτικές τελετές της, ενώ παράλληλα αποτελεί μνημείο μνήμης για όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως θρησκείας. Διοικείται από την Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής και αναπτύχθηκε από τη Λιμενική Αρχή της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϊ, με βάση το σχέδιο του Ισπανού αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα.
Τα θυρανοίξια της εκκλησίας τελέστηκαν στο Σημείο Μηδέν στις 2 Νοεμβρίου 2021, είκοσι και πλέον χρόνια μετά την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, που κατέστρεψε την αρχική εκκλησία, τον μοναδικό τόπο λατρείας που υπήρχε και το μοναδικό κτίριο που καταστράφηκε ολοσχερώς έξω από το αρχικό Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου.
Το πρώτο κτήριο που στέγασε την εκκλησία κτίστηκε περίπου το 1832. Το 1916 Ελληνοαμερικανοί μετανάστες συνέστησαν το ποίμνιο του Αγίου Νικολάου και το 1922 ξεκίνησαν να τελούνται ακολουθίες στην τοποθεσία της οδού Liberty. Το κτήριο του ναού είχε μήκος 17,07 μέτρα, πλάτος 6,71 μέτρα και ύψος 10,67 μέτρα (56 × 22 × 35 πόδια) ενώ φαινόταν μικροσκοπικό μπροστά στους 110 ορόφους των Δίδυμων Πύργων, που ολοκληρώθηκαν το 1972 και το 1973. Παρά το μικρό του μέγεθος και την ασυνήθιστη τοποθεσία του, η εκκλησία είχε προ των επιθέσεων ένα αφοσιωμένο ποίμνιο περίπου 70 οικογενειών, καθοδηγούμενο από τον πατέρα Ιωάννη Ρώμα. Τις Τετάρτες ο ναός ήταν ανοικτός στο κοινό και πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και εργαζομένων από τα γραφεία των πύργων και μη ελληνορθοδόξων, έρχονταν στον ήσυχο χώρο λατρείας για συγκέντρωση και προσευχή.
Η καταστροφή της εκκλησίας (11η Σεπτεμβρίου 2001)
Το κτίριο καταστράφηκε ολοσχερώς όταν ο Νότιος Πύργος του αρχικού Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου κατέρρευσε μετά από χτύπημα από την πτήση 175 της United Airlines. Κανείς δεν ήταν μέσα όταν καταστράφηκε η εκκλησία. Ο νεωκόρος της εκκλησίας και ένας ηλεκτρολόγος κατάφεραν να ξεφύγουν μόνο λίγα λεπτά πριν.
Πηγή: © SanSimera.gr και Βικιπαίδεια
