Συμβαίνει, κάποιες φορές, μέσα στον καθημερινό κατακλυσμό των ακουσμάτων και στις χιλιάδες μορφές ενδιαφέροντος που προκαλούν, να επέλθει ο κορεσμός και η αδιαφορία. Όμως, με λίγη καλή τύχη έρχεται πάντα να σε ξυπνήσει μια έξυπνη και εμπνευσμένη δουλειά νέων, φωτεινών και ταλαντούχων ανθρώπων. Τους θαυμάζω. Είναι τόσο πλήρεις, ξεχωριστοί και όμορφοι, σεμνοί, ώριμοι και κατασταλαγμένοι. Ένας από αυτούς ο συνθέτης και ηθοποιός Άγγελος Τριανταφύλλου. Οι μελωδίες του μου ξαναφέρνουν στη μνήμη χαρές από το παρελθόν αλλά και μου αποκαλύπτουν κάτι από το μέλλον. Η μουσική του είναι μια έκπληξη που διαρκεί και ανανεώνεται ανεξάντλητα. Ακούγοντάς την κλείνω μοιραία στην ακοή μου αλλά και στην όρασή μου τη σκέψη εκείνης της στιγμής, της θεατρικής στιγμής, όσο σύντομη κι αν ήταν. Οι συνθέσεις του Άγγελου Τριανταφύλλου σφύζουν από συναίσθημα. Με εντυπωσίασε το ότι προσέγγισε την «Γκόλφω» του Σπυρίδωνος Περεσιάδη, στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου, με την απαραίτητη εκείνη καλλιτεχνική ευαισθησία και με το σεβασμό που οφείλει κάθε δημιουργός προς έναν αυθεντικό θεατρικό θησαυρό. Ένα μπουκέτο γιασεμιά αφημένα σε άδειο τραπέζι, μια ριπή ανέμου, ολάνθιστη δαμασκηνιά καταμεσής του κάμπου, λευκή δροσιά, τραγούδι της φύσης, μετάξι που ξετυλίγεται θροΐζοντας, είναι οι δημιουργικές εικόνες του Άγγελου Τριανταφύλλου. Αρχαίοι άνεμοι φυσούν ανάμεσα απ’ τα πεύκα κι oι νότες, σαν τοπία βουκολικά, σαν μυθικές μορφές, εγγράφονται στο νου. Μέσα σ’ αυτή τη μουσική τίποτα δεν μπορείς ν’ αρνηθείς, ούτε να αλλάξεις, ούτε να αφαιρέσεις. Δεν γερνά, είναι ένας ζωντανός οργανισμός, δεν φθείρεται, βλασταίνει, δεν ξεθωριάζει, ανθεί. Εκφράζει την εσωτερικότητα και μένει προσδεμένη στον κόσμο της ζωντάνιας του θεάτρου. Άξιος καλλιτέχνης, ηθοποιός εκπληκτικός και συνθέτης υπέροχος, βιος μας, και καμάρι, και ρεγάλο, και κληρονομιά. Για δημιουργούς σαν τον Άγγελο πιστεύω πως φτάνει η πιο ζεστή μέρα. Φτάνουν τα πιο χαμογελαστά αστέρια, ο πιο αγαπημένος ουρανός, ο πιο εύθυμος ήλιος. Για να βρούμε ξανά, μέσα από το έργο τους, τις λέξεις μας, να βρούμε τη φωνή μας, να ξαναβρούμε το βάδισμά μας…
Διαβάστε τη συνέντευξη.
* Γεννήθηκα στον Πειραιά από πατέρα Τήνιο και μητέρα Κεφαλονίτισσα και η πιο έντονη ανάμνηση που έχω είναι τα ατέλειωτα καλοκαίρια στην Τήνο με τα μπάνια και τα φαγητά. (Πάνω, σκηνή από την “Γκόλφω” του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου. Από αριστερά, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Μιχάλης Σαράντης, Άγγελος Παπαδημητρίου και ο Άγγελος Τριανταφύλλου).
Ποια ήταν τα πρώτα σου μουσικά ακούσματα;
* Μεγάλωσα σε ένα σπίτι στο οποίο ακουγόταν συνέχεια μουσική. Η μητέρα μου φανατική του Χατζιδάκι, ο πατέρας μου φανατικός του Βάγκνερ.
Σε ποια ηλικία έκανες την πρώτη σου σύνθεση;
* Θυμάμαι να πρωτοπροσπαθώ να γράψω στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο να βγαίνει το πρώτο ολοκληρωμένο μου ορχηστρικό.
Το θέατρο πώς μπήκε στη ζωή σου;
* Από το Λύκειο κατά το οποίο έβλεπα παραστάσεις είχα μεγάλη επιθυμία, ώσπου στα 21 μου χρόνια πήγα στη φοιτητική θεατρική ομάδα του Τάκη Τζαμαργιά και ένιωσα ότι πρέπει να ασχοληθώ με αυτό, αφήνοντας το Πολυτεχνείο στο οποίο φοιτούσα.
Νιώθεις περισσότερο μουσικός ή περισσότερο ηθοποιός;
* Νιώθω συνθέτης μουσικής κυρίως θεάτρου, ο οποίος στις κατάλληλες περιστάσεις παίρνει τρομερή απόλαυση από το να είναι ηθοποιός.
Ποια είναι η άποψή σου για τη λεγόμενη “παγκοσμιοποίηση του ήχου” για την οποία πολλοί μιλούν σήμερα;
* Είναι απόρροια της παγκόσμιας οικονομίας κι αυτή. Θεωρώ ότι μπορούμε να κερδίσουμε από τα καλά της. Από την άμεση επαφή με τον ήχο άλλων λαών αλλά και από τη μεγαλύτερη διανομή εκ των πραγμάτων του μουσικού προϊόντος. Μερικές φορές απλώς ένα mainstream δυτικό πρότυπο έρχεται και τρώει όποια ιδιοσυστασία και πρωτογενή δημιουργία έχουμε. Θέλει προσοχή και καλή γνώση του ποιοι πραγματικά είμαστε, πόσο σχέση έχουμε με αυτό που παράγουμε, πόσο ειλικρινής είναι η δημιουργία.
Η δική σου γενιά, καθώς και οι ακόμα νεότεροι καλλιτέχνες, έχουν τον επαγγελματισμό και την αίσθηση καθήκοντος που απαιτούνται για μια σοβαρή σταδιοδρομία;
* Όσο είμαι σε θέση να δω, μια μεγάλη πλειονότητα ναι. Μερικές φορές παραέχουν επαγγελματισμό και κυνηγούν παντοιοτρόπως να έχουν δουλειά, να γίνουν γνωστοί κ.λπ. Πάντα έτσι κι αλλιώς το θέατρο υπήρξε ένας τομέας εξαργύρωσης του εαυτού του καθενός. Δυστυχώς.
Παρέχεται υψηλής ποιότητας μουσική εκπαίδευση στην Ελλάδα;
* Σίγουρα όχι. Υπάρχουν εξαιρετικοί μουσικοί, αλλά όσο η εκπαίδευση είναι αιχμαλωτισμένη στα Ωδεία και δεν γίνεται συγκροτημένη κρατική προσπάθεια για την ίδρυση Ακαδημίας Τεχνών, όπως αυτή που είχε προτείνει παλιότερα ο Τερζόπουλος, δεν αλλάζει το πράγμα. Λίγο το τμήμα του πανεπιστημίου στην Κέρκυρα αποτελεί φωτεινή εξαίρεση. Αν δούμε όμως σε όλη την Ευρώπη κάθε πόλη έχει την Ακαδημία της είτε λέγεται Γκρατς ή Άμστερνταμ ή Βερολίνο ή Χάγη ή οτιδήποτε άλλο.
Ποια είναι η ιστορία των “Guillotinas”;
* Οι “Guillotinas“ είναι μαζί από το 2008. Ξεκίνησε από τη φιλία μεταξύ μας και την αγάπη μας για τη μουσική και το θέατρο. Σιγά σιγά φτιάχτηκε ο πυρήνας των μουσικών που έχουμε σήμερα και πάλι από φίλους. (Στη φωτογραφία ο Άγγελος Τριανταφύλλου, στο κέντρο, με το συγκρότημα των “Guillotinas”).
Tι παραστάσεις και εμφανίσεις έχετε κάνει;
* Έχουμε κάνει τις παραστάσεις «Rest in Peace» και τα «Απολεσθέντα», εμφανίσεις στην πλατεία Κλαυθμώνος και στη Νατάσσα Μποφίλιου, και ο μουσικός της πυρήνας έχει κάνει αφιέρωμα Χατζιδάκι στον «Παρνασσό».
Υπάρχουν οι δυνατότητες να πραγματοποιηθεί μια μεγάλη ελληνική μουσικοθεατρική παράσταση με ελληνικό θέμα, η οποία να μπορεί να απευθυνθεί στο διεθνές κοινό;
* Φυσικά και υπάρχει, απλώς η διαίσθησή μου μού λέει ότι τέτοια προσπάθεια πρέπει να μένει μακριά από το glam των μουσικοθεατρικών παραστάσεων που γίνονται συνήθως μιμούμενες ιδιώματα και ιδέες εξωτερικού. Πρέπει να φτιάξουμε πρωτίστως φόρμα ελληνική και να ακολουθήσουμε την ταπεινότητα που έχουμε και όχι την επιδεικτικότητα των μεγάλων χώρων, των κοστουμιών, των ακριβών παραγωγών.
Σε περιόδους κρίσεων ο πολιτισμός πλήττεται περισσότερο από άλλους τομείς;
* Όλοι οι τομείς, νομίζω, πλήττονται εξίσου. Το θέμα της χρηματοδότησης στον πολιτισμό ανέκαθεν ήταν δύσκολο και η ανεργία στον καλλιτέχνη ανέκαθεν ήταν υψηλότατη.
Ένας καλλιτέχνης οφείλει να προωθεί την εικόνα του;
* Προσωπικά δεν επιδιώκω ποτέ κάτι τέτοιο, αλλά σέβομαι και κάθε άλλο συνάδελφο που έχει την επιθυμία να το κάνει. Τη δουλειά του νομίζω είναι καλύτερα να προωθεί όχι τον εαυτό του.
Υπάρχουν κίνητρα για να γραφτούν σήμερα ωραία τραγούδια;
* Ου… Πάρα πολλά. Ποτέ περισσότερα. Δείτε γύρω σας. Ζούμε στην εποχή των τεράστιων κινήτρων. Καλύτερα να υπήρχαν λιγότερα.
Ποια κινητήρια δύναμη σε σπρώχνει να γράφεις μουσική;
* Η ανάγκη να υπάρχω και να είμαι ευτυχισμένος. Είναι η επόμενη βιολογική μου λειτουργία μετά το φαγητό, τον έρωτα και τον ύπνο.
Δέχεσαι την κριτική;
* Δέχομαι την κριτική με χαρά, αλλά είμαι αρκετά ξεροκέφαλος ώστε να την πιστέψω μέσα μου. Συνήθως μου παίρνει χρόνο.
Κάνεις αυτοκριτική;
* Όλη την ώρα.
Τι σε εκπλήττει και τι σε σοκάρει;
* Με εκπλήσσει η αθωότητα και το υψηλό ταλέντο και με σοκάρει η βλακεία και η αδιαφορία.
Πίστεψες ποτέ ότι έφτασες σε αδιέξοδο;
* Πολλές φορές και τώρα που δίνω αυτή τη συνέντευξη. Το αδιέξοδο είναι η συνήθης κατάσταση και η πορεία η ασυνήθης. Θέλει κόπο…
Ποια είναι η ανταμοιβή ενός δημιουργού;
* Τη στιγμή που δημιουργώ και φτιάχνω είτε μια μουσική είτε ένα ρόλο παίρνω όση ανταπόδοση έχω ανάγκη. Σίγουρα η επιβράβευση και η αποδοχή είναι ευχάριστη αλλά τρομάζω όταν γίνεται ή κοντεύει να γίνει αυτοσκοπός.
Υπάρχει ένας μηχανισμός μέσα σου που σε παρακινεί να παραβγείς με την τέχνη κάποιου που θαυμάζεις;
* Ναι. Στο πλαίσιο της ευγενούς άμιλλας, αλίμονο να μην υπάρχουν συμπαίκτες που να τους ζηλεύεις θετικά και να θες να τους φτάσεις. Αλλιώς θα ήταν όλα πολύ μοναχικά.
Ποιο τραγούδι θα ήθελες να είχες γράψει;
* Είναι πάρα πολλά. Με σιγουριά θα ήθελα να είχα γράψει τα μισά τραγούδια του Τσιτσάνη και του Χατζιδάκι, όπως και πολλά από τα έργα του Schubert.
Πώς βλέπεις τα νέα δεδομένα;
* O άνθρωπος είναι προσαρμοστικό ον και πιστεύω ότι πάντα υπήρχαν δύσκολα δεδομένα για να αντιμετωπίσει. Σίγουρα δεν με χαροποιεί να ζω σε μια διεφθαρμένη χώρα με πετσοκομμένους μισθούς και ανεργία στο 30%. Αλλά, ανεξαρτήτως αυτών, έχω ένα δημιουργικό μένος απέναντι σε ό.τι πάει να με συνθλίψει και είμαι αισιόδοξος.
Το πιο δύσκολο θεατρικό έργο είναι και το πιο όμορφο, κατά κανόνα;
* Όχι. Δε θεωρώ ότι η ομορφιά πάει μαζί με τη δυσκολία. Μπορεί και ναι, μπορεί και όχι. Αλλά γιατί να ταυτίζονται. Συνήθως δημιουργούμε δυσκολίες γιατί δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι ο απλός δρόμος μπορεί να είναι εξίσου γοητευτικός. Ιδίως στο θέατρο. (Πάνω, σκηνή από το έργο του Τενεσί Ουίλιαμς “Ορφέας στον Άδη” του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία Barbara Weber. Ο Άγγελος Τριανταφύλλου στο πιάνο, με τον Ανδρέα Κωνσταντίνου, την Άλκηστη Πουλοπούλου και τη Θέμιδα Μπαζάκα).
Τα πολιτικά συστήματα, κατά τη γνώμη σου, έχουν κάποια χρησιμότητα σήμερα;
* Τα συστήματα έχουν χρησιμότητα, αλλά επαφίεται στον άνθρωπο να τα χειριστεί προς όφελος του συνόλου και όχι προς όφελός του. Φυσικά μιλάμε για τα δημοκρατικά συστήματα. Πάντως όλα τα συστήματα δεν μπορεί παρά να είναι ατελή από τη φύση τους.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου συγγραφείς και ποιητές;
* Λατρεύω τον Καβάφη, τον Προυστ και τον Σαραντάρη.
Ποιους συνθέτες, Έλληνες και ξένους, θαυμάζεις;
* Είναι μεγάλο το εύρος. Purcell, Couperin, Schubert, Ravel, Τσιτσάνης, Αττίκ, Χατζιδάκις, Arvo Part, Rufus Wainwright…
Τι ονειρεύεσαι για το μέλλον;
* Ονειρεύομαι να εκπληρώσω ό, τι θα με κάνει ευτυχή και όχι ό, τι έχω ως απωθημένο.
Υπάρχει τέχνη στην καθημερινότητά μας;
* Η καθημερινότητα είναι ένας κατασκευασμένος όρος που ουσιαστικά περικλείει όλη τη ζωή. Τέχνη είναι ό, τι κάνεις να το κάνεις με μεράκι κι αγάπη.
Ποια είναι τα άμεσα καλλιτεχνικά σου σχέδια;
* Του χρόνου θα κάνω έναν κύκλο μελοποιημένης ποίησης με τη Νατάσσα Μποφίλιου με ανθολόγηση που έχω κάνει και αφορά το τέλος της νεότητας. Επίσης θέλω να γράψω μια μικρή όπερα με κέντρο τη Μήδεια. Το καλοκαίρι θα είμαι στον «Κύκλωπα» που σκηνοθετεί ο Βασίλης Παπαβασιλείου στην Επίδαυρο.
Ποια είναι η σχέση σου με τα ζώα; Έχεις κατοικίδιο;
* Μεγάλωσα με δύο γάτες και ένα σκυλί. Τώρα που μένω στο κέντρο δεν έχω κατοικίδιο αλλά κάθε φορά που πηγαίνω στους γονείς μου βλέπω τα πέντε σκυλιά μας.
The Guillotinas, το συγκρότημα
Οι “Γκιλοτίνας” ιδρύθηκαν το 2009 έπειτα από πίεση των μελών τους για άμεση συνύπαρξη. Είναι μια μεγάλη παρέα από μουσικούς, ηθοποιούς και φίλους.
Οι ηθοποιοί κρατούν το τραγουδιστικό τιμόνι, οι μουσικοί φτιάχνουν μια μπάντα με ακουστικό ήχο (βιόλα, τσέλο, κοντραμπάσο, κλαρινέτο, πιάνο, ακορντεόν), ενώ οι φίλοι τους συνδράμουν στα προγράμματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα (ενδεικτικά έχουν συμμετάσχει οι Χρήστος Λούλης, Νατάσσα Μποφίλιου, Άγγελος Παπαδημητρίου, Ελένη Κοκκίδου, Χάρης Αδριανός και άλλοι). Έχουν στεγαστεί αυτά τα χρόνια στο “Black Duck”, στο “Trova”, στο τροχόσπιτο του Φεστιβάλ Αθηνών στις δράσεις του το 2010 και το 2011, στο Βυρσοδεψείο και αλλού. Στόχος τους είναι η δημιουργία μουσικών παραστάσεων με εικαστικά στοιχεία, χιούμορ και τολμηρές διασκευές γνωστών και λιγότερο γνωστών τραγουδιών. Το ρεπερτόριό τους ακουμπά στο ελαφρό ελληνικό τραγούδι του ‘30, στην τζαζ, στα ρεμπέτικα, στον Μάνο Χατζιδάκι αλλά και στην ξένη ποπ και στην κλασική μουσική.
Οι “Γκιλοτίνας” είναι οι: Χριστέλα Γκιζέλη, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Γιάννης Πλιάκης, Άγγελος Τριανταφύλλου (ηθοποιοί) και οι Μάριος Δαπέργολας, Άρης Ζέρβας, Σπύρος Τζέκος, Δημήτρης Τίγκας (μουσικοί).
