Το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Κακογιάννης, τιμά έναν από τους σημαντικότερους Νεοέλληνες θεατρικούς συγγραφείς, τον Βασίλη Ζιώγα, οργανώνοντας ημερίδα με θέμα “Το θέατρο του Βασίλη Ζιώγα”, την Τετάρτη, 22/5/2013
Το πρόγραμμα της ημερίδας έχει ως εξής:
12.30 Έναρξη Ημερίδας
Χαιρετισμός του Προέδρου και καθηγητή του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πλάτωνα Μαυρομούστακου.
13.00 – 14.00: Α΄ Συνεδρία «Η θεατρική γραφή του Βασίλη Ζιώγα»
Πρόεδρος: καθ. Κυριακή Πετράκου
Βάλτερ Πούχνερ (καθηγητής ΤΘΣ): «Η χρήση των παραμυθιών στα πρώτα θεατρικά έργα του Βασίλη Ζιώγα»
Χαρά Μπακονικόλα (ομότιμη καθηγήτρια ΤΘΣ): «Διαθλάσεις Ιονέσκο στον Ζιώγα»
Εύη Προύσαλη (διδάκτωρ Θεατρολογίας – κριτικός θεάτρου): «Η σκηνή ως “τόπος αποκάλυψης” στο θέατρο του Ζιώγα»
14.30 – 15.30: Β΄ Συνεδρία «Πρόσωπα και προσωπεία στον Ζιώγα»
Πρόεδρος: καθ. Βάλτερ Πούχνερ
Κυριακή Πετράκου (καθηγήτρια ΤΘΣ): «Οι γυναίκες στο έργο του Βασίλη Ζιώγα»
Λέανδρος Πολενάκης (διδάκτωρ θεατρολογίας – κριτικός θεάτρου): «Ο Ζιώγας χωρίς μεταφυσική»
Κώστας Γεωργουσόπουλος (Επίτιμος καθηγητής ΤΘΣ – κριτικός θεάτρου): «Εστιατόριο Humanismus: Το μενού»
16.00 – 17.30: «Σκηνοθετώντας τον Ζιώγα στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον»
Ανοικτή συζήτηση με σκηνοθέτες που ανέβασαν τα θεατρικά έργα του Βασίλη Ζιώγα στις κρατικές και ελεύθερες σκηνές.
Συμμετέχουν: Νίκος Διαμαντής, Κώστας Καστανάς, Νίκος Αρμάος, Τάκης Βουτέρης, Νίκος Κουτελιδάκης, Βαρβάρα Δούκα. Συντονιστής: Γρηγόρης Ιωαννίδης (επίκουρος καθηγητής ΤΘΣ)
18.00 – 19.00: «Το μυστικό της κυρίας Έλεν»
Παράσταση της Ελένης Ζιώγα ειδικά για τους συμμετέχοντες στην Ημερίδα. Είσοδος κατόπιν κράτησης.
19.00 – 20.30: «Τα χρώματα της γυναίκας»
Ανοικτή συζήτηση με γυναίκες ηθοποιούς που έπαιξαν ρόλους από τα έργα του Ζιώγα.
Συμμετέχουν: Αννίτα Δεκαβάλλα, Ιωάννα Μακρή, Ελένη Ζιώγα, Λουκία Πιστιόλα, Μάνια Τεχριτζόγλου, Άννα Κεσίσογλου, Ιωάννα Γκαβάκου. Συντονίστρια: Εύη Προύσαλη (διδάκτωρ Θεατρολογίας – κριτικός θεάτρου).
* Ο Βασίλης Ζιώγας ανήκει στους σημαντικότερους Νεοέλληνες θεατρικούς συγγραφείς. Γεννήθηκε το 1935 στη Θεσσαλονίκη, την οποία όμως εγκατέλειψε πολύ μικρός και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Φοίτησε στο Αμερικάνικο Κολέγιο Ψυχικού, όπου, σε ηλικία 14 χρόνων, έγραψε κι ανέβασε το πρώτο του θεατρικό έργο με τίτλο Η ψευδομένη στάφυλος.
Το 1956 έφυγε για την Αυστρία (με υποτροφία της πόλης Λιντς, για ζωγραφική), όπου σπούδασε κινηματογράφο και θέατρο στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Εκεί συμμετείχε στο λογοτεχνικό κίνημα του λετρισμού, μαζί με τους σημαντικούς ποιητές και θεατρικούς συγγραφείς της Αυστρίας (Hernest Jandl, H.C. Artman, Peter Hantke).
Το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε το 1957 (21 σπουδές για μικρό στίχο) και μετά απ’ αυτό αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στο θέατρο. Στη δεκαετία του ’50 ταξίδεψε αρκετά, έζησε για ένα διάστημα στο Παρίσι κι έγραψε πολλά θεατρικά έργα, τα οποία παρουσιάστηκαν και δημοσιεύτηκαν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Επίσης, μετέφρασε για πρώτη φορά στην Ελλάδα έργα των Ιονέσκο και Μπέκετ, κατά παραγγελία της Κρατικής Ραδιοφωνίας.
Το 1972 πήγε στη Νέα Υόρκη με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Ford και συνεργάστηκε με το θεατρικό οργανισμό La Mama. Από το 1979 εργαζόταν ως δημοσιογράφος και αρθρογράφος στον ημερήσιο Τύπο. Στη γερμανόφωνη Ευρώπη έχουν παρουσιαστεί επανειλημμένως έργα του. Από τη Β’ Σκηνή του Josefstadttheater, το Theater beim Auersberg, το Stadttheater Lucern, το Arche Theater, την Όπερα της Βόννης, το Α’ Πρόγραμμα της Αυστριακής Τηλεόρασης, το Deutsch Griechisches Theater και άλλα.
«Αιρετική» μορφή του νεοελληνικού θεάτρου, o Βασίλης Ζιώγας, έχει χαρακτηρισθεί και ως «ο ποιητικότερος συγγραφέας της νέας ελληνικής δραματουργίας». Η γραφή του συνδυάζει την ποιητική διάσταση με το πικρό χιούμορ και τον κυνισμό και χωρίς να μπορεί να αναχθεί σε συγκεκριμένα λογοτεχνικά πρότυπα, ελληνικά ή ευρωπαϊκά, συνδυάζει δημιουργικές επιρροές από τον υπερρεαλισμό, την ψυχανάλυση, το αρχαίο δράμα και την ελληνική λαϊκή παράδοση.
Έφυγε το 2001, στα 66 του, αφήνοντας πίσω του δύο κόρες την Ελένη (γνωστή στιχουργό, σεναριογράφο και ηθοποιό) και τη Μάρθα (χορεύτρια και τραγουδίστρια) από την πρώτη σύζυγό του Ελένη, και τη σύντροφό του ποιήτρια Παυλίνα Παμπούδη.
Έργα του
1. Η ψευδομένη στάφυλος (1949)
2. Μια Αίθουσα Παραμονής (1956)
3. Ο Κακός Βιστουρίχ ή Πώς να στοιχειώσετε θέλοντας και μη (1957)
4. 21 Σπουδές για μικρό στίχο (ποίηση, 1957)
5. Το Εστιατόριον Humanismus (1957) παίχτηκε το 1964 από το Πειραματικό Θέατρο
6. Οι Μπριζόλες και η Σταφίδα ή το Ψευτοπαίδι (1957) παίχτηκαν από το Άρχε Τεάτερ (Arche Theater) της Βιέννης το 1962.
7. Ο Μέγας Μπεηζάχ (1958)
8. Το Προξενιό της Αντιγόνης, (1958) παίχτηκε το 1960 από τη Δωδέκατη Αυλαία και το Ε.Ι.Ρ., το 1969 από το Γιόσεφστατ Τεάτερ (Josefstadt Theater) της Βιέννης, το 1970 από το Ι Πρόγραμμα της Αυστριακής Τηλεόρασης ORF, το 1970 από το Στάττεάτερ Λουτσέρν (Stadttheather Luzern) Ελβετίας.
9. Η Ιφιγένεια στη Φωτιά (1960)
10. Τα Πασχαλινά Παιχνίδια (1965) ανεβάστηκαν με τον τίτλο Αστική Μυθολογία, το 1966, από την Ελεύθερη Σκηνή.
11. Το Λαστιχένιο Φέρετρο, μονόπρακτο (1965), μελοποιημένο από τον Αργύρη Κουνάδη σε μετάφραση Ότο Χάιντεγκερ (Staininger) (1964) παρουσιάστηκε από την Όπερα Βόνης και Βερολίνου το 1968
12. Η Κωμωδία της Μύγας (1967)
13. Ο Φαλός πάνω στο Λουλούδι (1970)
14. Ζιζή (πεζογράφημα, 1975)
15. Τα εφτά κουτιά της Πανδώρας (1982)
16. Οι γάμοι (1986)
17. Το βουνό (1986)
18. Όπως τα κούρντισες, Θε’ μου (μυθιστόρημα, 1993)
19. Το δέντρο του Ιούδα
20. Οι κάφροι Ή η αληθινή ιστορία του Μενέλαου και της Ελένης: Κωμωδία Φλυάκων
21. Το μπουκάλι
22. Το προξενιό της Αντιγόνης
23. Η κωμωδία της μύγας
24. Ο Δον Κιχώτης σε νέες περιπέτειες
25. Εννέα μονόπρακτα
26. Φιλοκτήτης
27. Χρωματιστές γυναίκες
28. Big Band
29. Η επίσκεψη
30. Το Μποζό
31. Ο ανθισμένος άντρας (μυθιστόρημα, 2001)
* Πενήντα, σχεδόν, χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση του Βασίλη Ζιώγα στο θέατρό μας και δέκα σχεδόν από τον αναπάντεχο θάνατό του, η ελληνική σκηνή μοιάζει να έχει ολοκληρώσει τον πρώτο κύκλο πρόσληψής του. Το σημαντικότερο μέρος της εργογραφίας του έχει ανεβεί σε αξιόλογες σκηνικές προτάσεις, ενώ είναι αρκετά τα έργα του που απασχολούν σήμερα τη νεανική μας σκηνή.
Παράλληλα, η ελληνική θεατρολογία αναγνωρίζει τη σημασία του συγγραφέα στη διαμόρφωση της νεότερης ελληνικής γραφής. Η σχετική βιβλιογραφία διαθέτει μια εξαντλητική μονογραφία για το έργο του, επιμέρους αναφορές σε θέματα της δραματουργίας του, συγκεκριμένες μελέτες για τη φύση και τον έρωτα, για τη γυναίκα και τις φυλετικές σχέσεις, ακόμη και για το θέμα του θανάτου στο θέατρό του.
Την ίδια στιγμή έχουμε ένα σώμα κριτικών που ακολουθούν την πορεία του συγγραφέα από την πρώτη εμφάνιση μέχρι την ωριμότητα, και απαριθμούμε αξιόλογες μεταπτυχιακές εργασίες που αναλύουν την προσφορά του. Από κάθε άποψη επομένως η σημαντική θέση του συγγραφέα σε αυτό που αποκαλούμε σύγχρονο ελληνικό θέατρο είναι πλέον αδιαμφισβήτητη, όπως αδιαμφισβήτητη θεωρείται πια και η σημασία του στην ανανέωση του ελληνικού δραματικού λόγου.
